پدیدارشناسی مناسک دینی خانوادگی و تأثیر آن بر مناسبات اجتماعی زوجین و خانواده‌ها در میان سه گونه همسرگزینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

2 استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

3 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه آزد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

مناسک دینی همواره در تمام جوامع با اعتقادات خاصی انجام می­شده و تأثیرات مثبتی نیز داشته است. این مقاله با هدف تجربه زیسته زنان از نقش مناسک دینی بر مناسبات اجتماعی زوجین و خانواده‌ها در سه گونه همسرگزینی به انجام رسید. روش مطالعه کیفی است که با رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. نمونه آماری زنان ساکن در شهر کرمانشاه و در سنین بین 40 ـ 17 بودند. انتخاب نمونه­ها براساس روش نمونه­گیری هدفمند از نوع قضاوتی بوده است. برای گردآوری داده­ها از ابزار «مصاحبه عمیق نیمه­ساختاریافته» استفاده شد. حاصل مصاحبه با 50 مشارکت­کننده (ازدواجهای هیجانی: 13 نفر، ازدواجهای تنظیم شده رضایتمند: 18 نفر و ازدواجهای تنظیم شده اجباری: 19 نفر) دسته­بندی شد. داده­های این پژوهش پنج مضمون اصلی 1. تجربه زنان از خشونتهای خانگی علیه آنان 2. واکنش زنان به خشونت علیه آنان 3. احساسات زن هنگام مناسک دینی 4. واکنش شوهران بعد از مناسک دینی و 5. تأثیرات بعد مناسکی دین به دست آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Phenomenology of Family Religious Rituals and its Impact on Social Relationships of Couples and Families in Three Types of Mate Selection

نویسندگان [English]

  • Zhila Ghazvineh 1
  • Baqer Sarokhani 2
  • Alieh Shakarbeigi 3
1 Ph.D. candidate of Sociology, Research and Science Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Full Professor of Sociology, Research and Science Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Religious rituals have always been practiced in all societies with specific beliefs and have had positive effects. This article aims to explore women's lived experience of the role of religious rituals Social Relationships of Couples and Families in three types of Mate selection. The method of study is qualitative with phenomenological approach. The statistical sample included the women residing in Kermanshah, Iran between 17-40 years old. The subjects were selected using the judgmental purposive sampling method. A semi-structured in-depth interview was used to collect the required data. The results of the interviews with 50 participants (excitement - marriage: 13, satisfactory arranged marriage: 18, and force arranged marriage: 19) were categorized. Five main themes were extracted from the data of this study: 1) women's experience of family violence against them, 2) women's response to violence against them, 3) women's feelings during religious rituals, 4) husbands’ reaction after religious rituals and 5) the effects of the ritual aspect of religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious rituals
  • family violence
  • Mate selection
  • women
  • Kermanshah
جعفری، اصغر؛ صدری، جمشید؛ فتحی­اقدم، قربان (1386). رابطه بین کارایی خانواده و دینداری و سلامت روان و مقایسه آن بین دانشجویان دختر و پسر، پژوهشهای مشاوره (تازه‌ها و پژوهشهای مشاوره). دوره 6. ش 22: 115 ـ 107.
حاتمی، حمیدرضا؛ حبی، محمدباقر؛ اکبری، علیرضا (1388). بررسی تأثیر میزان دینداری بر رضایت از زندگی زناشویی (مطالعه در یک سازمان نظامی). فصلنامه روانشناسی نظامی. س اول. ش 1: 22 ـ 13.
عدالتی­شاطری، زهره؛ آقا­محمدیان­شعرباف، حمیدرضا؛ مدرس­غروی، مرتضی؛ حسن­آبادی؛ حسین (1388). بررسی اثربخشی طرح تایم (غنی­سازی ازدواج) بر رضایت زناشویی زوجهای دانشجو. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان. دوره چهاردهم: 98 ـ 89.
قادری، طاهره؛ مردانی، سمیه (1392). رابطه همسان همسری و مطلوبیت روابط زناشویی. فصلنامهبرنامه­ریزیرفاهوتوسعهاجتماعی. دوره 4. ش 15: 129 ـ 87.
گیدنز، آنتونی (1384). جامعه­شناسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
موسوی، رقیه (1374). بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر رضامندی زناشویی در سه گروه پزشکان، کارمندان و کارگران شهر تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
یعقوبی­دوست، محمود؛ عنایت، حلیمه (1392). بررسی رابطه بین میزان دینداری والدین با خشونت خانگی آنها نسبت به فرزندان. جامعه­شناسی مطالعات جوانان. دوره 4. ش 11: 160 ـ 133.
دوره 14، شماره 48
فصلنامه پاییز 1398
آبان 1398
صفحه 71-96
  • تاریخ دریافت: 27 آذر 1397
  • تاریخ بازنگری: 26 خرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 23 تیر 1398
  • تاریخ انتشار: 01 آبان 1398