سند آموزش 2030 جمهوری اسلامی ایران و حق آموزش زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای حقوق بین‌الملل، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش باهدف بررسی اسناد داخلی و بین­المللی حق آموزش زنان و با مطالعه موردی سند 2030 و سند تحول بنیادین آموزش­و­پرورش و با روش تحلیل محتوای کیفی مقایسه­ای (تحلیل تم) صورت گرفته است. یکی از مهمترین اهداف آموزش در اسلام، آموزش همگانی است؛ آن‌چنانکه در عرصه بین­المللی نیز حق آموزش زنان از جمله حقوق بنیادین بشری است که در اسناد متعدد بین­المللی به این مهم اذعان شده است. میزان بهره‌مندی زنان از امکانات آموزشی  در هر کشور یکی از ویژگیهای توسعه یافتگی آن کشور درنظر گرفته می‌شود؛ به این معنا که زنان در جامعه همانند مردان از حق آموزش رایگان برخوردارند. با توجه به تأثیرات عمیق برنامه­های آموزشی در جوامع مختلف و با لحاظ حاکمیتی بودن مسئله آموزش و تربیت نسل، بر دولتها به عنوان متکفلان اصلی مصالح عمومی کشوری لازم است تا با تلاش در جهت ایجاد مواسات در تعلیم میان زنان و مردان و با تدوین قوانین جامع و مانع موجبات حصول حق آموزش زنان را فراهم سازند. جمهوری اسلامی ایران در مسیر تدوین قوانین مورد نیاز احقاق حق آموزش زنان اهتمام کرده و با تدوین قوانین متعدد داخلی ویژگی سوادآموزی زنان را در مقطع ابتدایی به 99% رسانده است که این امر نشاندهنده اهمیت و فهم صحیح جمهوری اسلامی ایران نسبت به نقش زنان و خانواده در جامعه است. سؤال اساسی این پژوهش، میزان تمایزات حق آموزش زنان در سند  آموزش 2030 جمهوری اسلامی ایران و اسناد داخلی است. .با توجه به یافته­های پژوهش هرچند این سند نکات مثبتی را در بحث حق آموزش افراد دربردارد، مشخص نیست تضادهای این سند با برخی از ارزشها و اسناد بالادستی چگونه برطرف خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Islamic Republic of Iran’s 2030 Document on Education and Women’s Right to Education

نویسندگان [English]

  • maryam solgi 1
  • Soodeh Karimi 2
1 Assistant Professor, Al-Zahra University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Ph.D. Candidate of International Law, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to examine domestic and  documents on women’s right to education. To this end, the 2030  Document and the Fundamental Transformation Document of Education were studied using the comparative qualitative content analysis (theme analysis) method. One of the most important goals of education in Islam is public education, and women’s right to education has been recognized as one of the fundamental human rights in numerous international documents. The extent to which women benefit from educational opportunities in any country is considered one of the development features of that country, meaning that, similar to men, women have the right to free-of-charge education. Given the profound impact of educational programs on different societies and considering the issue that education and training of generations in a society is one of the governmental responsibilities, it is necessary for governments as the main stakeholders of the country's public interest to facilitate education among women and men by making and enforcing appropriate laws. The Islamic Republic of Iran has made good attempts to increase the literacy rate of women to 99% at the elementary level by making and enforcing numerous domestic laws, which indicates that the Islamic Republic of Iran correctly understands the important role of women and family in society. This research work mainly intended to explore the differences between the Islamic Republic of Iran’s 2030  Document on Education and other domestic documents with respect to women’s right to education. The research findings reveal that although this document includes some positive points in regard to individuals’ right to education, it is not known how the conflicts between this document and some values ​​and upstream documents will be resolved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women
  • right to education
  • Islam
  • the 2030 Document on Education
  • domestic documents
قرآن کریم. ترجمه الهی قمشه­ای.
آقایی، بهمن (1376). فرهنگ حقوق بشر. تهران: کتابخانه گنج دانش.
ابن­اثیر، مبارک­بن­محمد (1421). النهایه فی غریب الحدیث والاثر. ج 1. نشر ریاض. دارابن­الجوزی.
ابی­الفضل جمال­الدین محمدبن­مکرم­ابن­منظور الافریقی المصری (1375). لسان العرب. ج 1. بیروت: دارصادر، داربیروت.
ابوشقه، عبدالحلیم­محمد (1401). حریر المرأة فی عصر الرسالة. ج 1. کویت: دارالقلم للنشر و التوزیع.
امامی، سیدحسن (1347). حقوق مدنی. ج 1. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
بنائیان، محمد (1395). حذف ساحت عبادی­ـ­اعتقادی در سند 2030/شائبه عدم رعایت حقوق کودکان و  زنان و دادن بهانه حقوق بشری به نهادهای بین­المللی با اجرای سند. قابل بازیابی در:
http،//www.dana.ir/news/1028670.html.
بهرامی، فاطمه؛ اعتمادی، عذرا (1391). رشد تحصیلات زنان در ایران به عنوان الگویی از زنان مسلمان. تهران: پیام عدالت.
جعفری­لنگرودی، محمدجعفر (1387). مقدمه عمومی علم حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جعفری­لنگرودی، محمدجعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. ج 3. تهران: کتابخانه گنج دانش.
حسینی، رضا (1396). آموزش مسائل جنسی و جنسیتی در سند 2030 یونسکو. دسترسی در 10/3/1396:
حسینی­جلالی، سیدمحمدرضا (۱۴۱۳). تدوین السنة الشریفة. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. مرکز انتشارات.
خامنه‌ای، سید علی (1395). بیانات در دیدار با جمعی از دانشجویان.
دانش­پژوه، مصطفی؛ خسروشاهی، قدرت‌الله (1385)، فلسفه حقوق. چ دهم. قم: انتشارات مؤسسه امام­خمینی.
رفیعی، بهروز (1388). تربیت جنسی در اسلام. فصلنامه تربیت اسلامی. ش 8­.
زرافشان، علی (1396). اجرای «سند 2030» کاملاً متوقف شده است. قابل دسترسی در:
http،//www.farsnews.com/newstext.php?nn=13960306001174.
سادات­سجادی، اعظم (1388). ارتباط عاطفی در فرایند آموزش و تربیت از دیدگاه قرآن. پایان­نامه دانشگاه مفید قم.
سیف، علی­اکبر (1387). روانشناسی پرورشی. تهران: انتشارات دوران.
سلامتی، یعقوب؛ اخوان­فرد، مسعود؛ طالقانی، حسین (1394). تکلیف بر رعایت حق بر آموزش در حقوق اسلامی، مقررات حقوق بشر. فصلنامه علمی پژوهشی فقه و مبانی حقوق اسلامی. س هشتم. ش 4: 85 تا 100.
عسقلانی، ابن­حجر (1402). فتح­الباری. چ دوم. ج 9. بیروت: دار احیاء التراث­العربی.
عظیم­زاده­اردبیلی، فائزه؛ خسروی، لیلا (1388). مطالعه تطبیقی حقوق زنان از دیدگاه اسلام و غرب، حق آموزش و تابعیت زنان. تهران: نهاد ریأست جمهوری، مرکز امور زنان و خانواده.
عظیم­زاده­اردبیلی، فائزه؛ خسروی، لیلا (1383). تساوی زن و مرد در حق آموزش و فرهنگ. نشریه حوراء. ش 8: 38 تا 42.
علی­آبادی، علی (1390). ایجاد و اسقاط تعهدات ناشی از عقد در حقوق اسلامی. تهران: انتشارات دانش­پذیر.
عمید، حسن (1389). فرهنگ عمید. تهران: نشر اشجع.
طبرانی، الحافظ­أبی­القاسم­سلیمان­بن­أحمد (۱۳۹۸). المعجم الکبیر. ج 5. قاهره: مکتبة ابن­تیمیة.
فصیحی­مقدم، محدثه (1393). حق آموزش زنان در اعلامیه پکن. قابل دسترسی در:
http،//mehrkhane.com/fa/news/16392
قاری­سیدفاطمی، سیدمحمد (1388). حقوق بشر در جهان معاصر. ج دوم. تهران: انتشارات شهر دانش.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
کحاله، عمررضا (1984). اعلام النساء فی عالمی العرب و الاسلام. چ پنجم. ج 5. بیروت: مؤسسه­الرسالة.
کلینی، محمدبن­یعقوب (1411). اصول الکافی. ج 1. بیروت: دارالتعارف­للمطبوعات.
ﻣﻄﻬﺮی، مرتضی (1381). ده ﮔﻔﺘﺎر. ﺗﻬﺮان: ﺻﺪرا. 
میراحمدی، سیده­لیلا؛ فاتحی­زاده، مریم­السادات؛ اعتمادی، عذرا؛ جزایری، رضوان­السادات؛ پسندیده، عباس (1396). انتخاب همسر مبتنی بر آموزه­های اسلامی براساس تحلیل کیفی احادیث اصول کافی. پژوهشهای مشاور. ج 16. ش 62: 52 تا 80.
موسوی­الخمینی، سیدروح­الله (1371). مجموعه سخنرانیهای حضرت امام همراه با شرح وقایع انقلاب    اسلامی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام­خمینی (ره).
مهرپور، حسین (1387). مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر دادگستر.
نیاورانی، صابر (1389). منزلت حق بر آموزش در نظام بین­المللی حقوق بشر. مجله تحقیقات حقوقی. ش 52.
هاشمی، سیدمحمد (1384). حقوق بشر و آزادیهای اساسی. تهران: نشر میزان.
همدانی، رضابن­محمدهادی (1416). مصباح­الفقیه. قم: الجماعه­المدرسین فی الحوزه العلمیه. قم: مؤسسه­النشر الاسلامی. ج 2.
والدمن، محمد (1388). چگونگی تنظیم رفتارها و روابط جنسی در غرب و کشورهای اسلامی براساس مقایسه دو جامعه آلمان و اتریش با جامعه ایران. فصلنامه تربیت اسلامی. ش 8.
دوره 14، شماره 48
فصلنامه پاییز 1398
آبان 1398
صفحه 7-37
  • تاریخ دریافت: 18 خرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 21 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 16 تیر 1398
  • تاریخ انتشار: 01 آبان 1398