رابطه بین تعارض کار- خانواده و کیفیت روابط زناشویی در بین معلمان زن متاهل در دوره همه‌گیری کووید 19: نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک‌شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، رشته روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 دانشجوی دکتری، رشته روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به شرایط به وجود آمده در دوران همه‌گیری کویید 19 و به‌واسطه این شرایط تغییرات اساسی در نوع و شکل آموزش معلمان به وجود آمد. در این پژوهش به بررسی نقش میانجی حمایت اجتماعی ادراک‌شده در ارتباط بین تعارض کار-خانواده و کیفیت رابطه زناشویی در بین معلمان زن متاهل در دوره کووید 19 پرداخته شد. روش: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی همبستگی بود. جامعه پژوهش را معلمان زن متاهل شهر مشهد در سال 1400 تشکیل دادند که از طریق نمونه‌گیری در دسترس تعداد 283 نفر در پژوهش شرکت کردند و با استفاده از پرسشنامه‌های تعارض کار- خانواده کارلسون (2000)، مقیاس کیفیت زناشویی باسبی، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک‌شده سنجیده شدند. یافته‌ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بین تعارض کار- خانواده و کیفیت روابط زناشویی رابطة منفی و معنادار وجود دارد (01/0p<). همچنین نتایج نشان داد متغیر حمایت اجتماعی نقش واسطه‌ای معناداری بین تعارض کار-خانواده و کیفیت روابط زناشویی دارد (01/0p<) نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت در معلمان زن متاهل در طول همه‌گیری کووید 19، داشتن حمایت اجتماعی از طرف خانواده، دوستان، و سایرین می‌تواند تأثیر تعارض کار_ خانواده را بر کیفیت روابط زناشویی  آن‌ها کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Work-Family Conflict and Marital Relationship Quality among Married Female Teachers During the Covid-19 Pandemic: The Mediating Role of Perceived Social

نویسندگان [English]

  • Sepideh Ghazizadeh 1
  • Saifullah Ahghajani 2
  • Raziyeh Hajimoradi 3
  • Elahe Bigham lal abadi 3
1 Corresponding Author: Ph.D. Candidate, Department of Psychology, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University
2 Responsible author, Associate Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran
3 Ph.D student in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University
چکیده [English]

Background and purpose: Due to the conditions that arose during the Covid-19 epidemic and due to these conditions, there were fundamental changes in the type and form of teacher training. In this research, the mediating role of perceived social support in the relationship between work-family conflict and the quality of marital relationship among married female teachers in the period of covid-19 was investigated. Method: This research was a descriptive correlational study. The research community was formed by married female teachers of Mashhad city in 2021, who participated in the research through available sampling of 283 people, and were measured using Carlson's (2000) family-work conflict questionnaires, the Busby marital quality scale, and the multidimensional scale of perceived social support. became Findings: The findings of the present study showed that there is a negative and significant relationship between family work conflict and marital relationship quality (p<0.01).Also, the results showed that the social support variable has a significant mediating role between family work conflict and the quality of marital relationships (p<0.01). Socialization from family, friends, and others can reduce the impact of work-family conflict on the quality of their marital relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Perceived Social Support
  • Work-Family Conflict
  • Marital Relationship Quality
  • Teachers
  • Covid-19
آرامی، شهناز. خجسته مهر، رضا. (1395). ((بررسی رابطه ساده و تعدیلگر تعارض نقش و حمایت اجتماعی با رضایت زناشویی در زنان متاهل و شاغل در ادارات دولتی شهر اهواز))، چهارمین اجلاس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران
 ابراهیمی، سارا. (1399). ((بررسی اختلال اضطراب فراگیر معلمان در شرایط همه‌گیری کووید-19)). علوم تربیتی  27(2) 68-45
البرزی، محبوبه. محمدی, مهدی. ناصری جهرمی رضاا. صفری، مریم. میرغفاری، فاطمه. (1400). ((تجارب معلمان دوره ابتدایی از چالش‌های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا)). مجله مطالعات آموزش و یادگیری،13(1)، 19-1
براتی، هاجر. باقری کیان، آرزو. (1400). ((بررسی نقش واسطه‌ای تعارض کار- خانواده در رابطه بین ویژگی شخصیتی کنش‌ور و رضایت زناشویی)) دو فصلنامه روانشناسی خانواده 6(2) 28-15
خسروان، شهلا. جر، انیس. صادق مقدم، لیلا. مظلوم شهری، بهنام .(1397). ((تأثیر برنامه آموزشی-حمایتی مدیریت خانواده مبتنی بر مراقبت خانواده محور بر تعارض کار-خانواده و رضایت زناشویی پرستاران زن زابل در سال 1396)). مجله سلامت جامعه 12(38) 10-1
حسنی، محمد. غلام آزاد، سهیلا. نویدی، احمد. (1400). ((تجارب زیسته معلمان ایران از تدریس مجازی در اوایل دوران همه‌گیری ویروس کرونا)).  فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 12(45)، 107-87
درخشان، صغری. رحیمی پردنجانی، طیبه. امانی، ملاحت. (1397). ((بررسی رابطۀ بین تعارض کار- خانواده و سازگاری زناشویی در پرستاران زن متأهل: نقش تعدیل‌کننده حمایت اجتماعی)). افق دانش. ۲۵ (۱) :۵۶-۵۰
ریانی، مسعود، منصوری، علی. جهانی، یونس، شهدادی، حسین. خمری، مریم. (1396). ((ارتباط بین تعارض کار-خانواده و رضایت زناشویی در پرستاران و ماماهای بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی زابل)). مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین20 (3) 56-48
رجبی غلامرضا. سروستانی یعقوب. اصلانی خالد. خجسته مهر رضا. (1392). ((پیش‌بینی‌های رضایت زناشویی در پرستاران زن متأهل)). نشریه پرستاری ایران. ۲۶ (۸۲) ۳۳-۲۳
رسولی، پریسا. خانکه، حمیدرضا. فلاحی خشکناب، مسعود. رهگذر،  مهدی. (1388). ((تأثیر آموزش مدیریت زمان‌بر تعارض کار - زندگی در پرستاران)). مجله دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران (حیات) دوره 15 ، شماره 3. 16-5
سعیدی، سکینه. محمدزاده ابراهیمی، علی. سلیمانیان، علی‌اکبر. (1399). ((مدل ساختاری روابط بین قدردانی، کیفیت ارتباط زناشویی و رضایت زناشویی در معلمان شهر سبزوار)). مجله علمی - پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار 27(3)، 421-414
سلاجقه تذرجی فاطمه. بحرینی زاده آمنه. (1398). ((پیش‌بینی فرسودگی عاطفی بر اساس سایش اجتماعی و تعارض کار خانواده در معلمان ابتدایی-شهر کرمان)). فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی 11 (3)˛ 70-35
شناور، فضل‌الله. بشلیده، کیومرث. هاشمی، سیداسماعیل. نعامی، عبدالزهرا. (1394). ((بررسی نقش میانجی‌گری تعارض کار- خانواده در رابطه بین استرس و حمایت اجتماعی با خشنودی شغلی و خشنودی خانوادگی)). دست آورده‌ای روان‌شناختی 22(1) 132-111
صحراییان، کیمیا. جعفرزاده، فاطمه. پورسمر، سیده لیلا. (1393). ((رابطه میان حمایت اجتماعی و رضایت زناشویی در زنان نابارور بر اساس عامل ناباروری)). مجله پرستاری و مامایی. ۱۲ (۱۲) :1109-1104
فتحی‌پور، پری. رسول‌زاده اقدم، صمد. (1396). ((بررسی تعارض کار، خانواده- کار در بین زنان شاغل در نهادهای دولتی شهر تبریز)). مطالعات جامعه‌شناسی9(36)48-31
مرزبانی، فریبا. بستان، نبی. (1395). ((نقش حمایت اجتماعی ادراک‌شده  در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی معلمان زن)). مجله اصول بهداشت روانی 18، 541-537
منصوری، علی، ریانی، مسعود، شهدادی، حسین، لکزایی، حسین. (1396). ((مقایسه رضایت زناشویی و تعارض کار/ خانواده در پرستاران با نوبت‌های کاری ثابت و متغیر)). سلامت جامعه 9(2) 74-65
موسوی نیا˛ سیدمحمدجواد. نعامی˛ عبداازهرا. ارشدی˛ نسرین. بشلیده˛ کیومرث. (1398). ((نقش تعدیل گر تسهیل خانواده-خود و محیط کاری خانواده-دوستانه در کاهش اثر تعارض کار-خانواده برخشنودی خانوادگی، کیفیت روابط زناشویی و کیفیت فرزندپروری پرستاران)). فصلنامه مدیریت پرستاری. ۸ (۳) :25-10
میکائیلی منیع˛فرزانه. شیرزاده˛مهدی. آب خیز˛ شلر. (1400). ((رابطه رضایت زناشویی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده  با رضایت از زندگی در زنان متأهل)). مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان 19 (4) 169-129
نبوی سید صادق. سهرابی فرامرز. افروز غلامعلی. دلاور علی. حسینیان سیمین. (1396). ((رابطه خودکارآمدی با سلامت روان در معلمان: نقش واسطه‌ای حمایت اجتماعی ادراک‌شده )) ‌. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی.  ۱۱ (۲) :68-5
نظرپور داود. حیدرنیا احمد. پور یحیی سید مصطفی. داورنیا رضا. (1399). ((تأثیر زوج‌درمانی گروهی به شیوه تصویرسازی ارتباطی (ایماگو تراپی) بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زوج‌ها)). مجله علوم پزشکی رازی. ۲۷ (۴) :14-3
هومن‌، حیدرعلی‌. (1387). ((مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌‌افزار لیزرل)) تهران: سمت
یوسفی، ناصر. (1390). ((بررسی شاخص‌های روان‌سنجی مقیاس کیفیت زناشویی، فرم تجدیدنظر شده (RDAS). )). پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 1 (2)، 200-183
Aigbiremhon, I. J., Okonkwo, E. A., & Kalunta, O. G. (2019). Job variables as predictors of marital satisfaction and marital conflict among female bank employees. ESUT JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, 4(1).
Akram, M. F. (2020). Relationship of Work-Family Conflict with Job Demands, Social Support and Psychological Well-Being of University Female Teachers in Punjab. Bulletin of Education and Research, 42(1), 45-66.
Alipour, Z., Kazemi, A., Kheirabadi, G., & Eslami, A. A. (2019). Relationship between marital quality, social support and mental health during pregnancy. Community mental health journal, 55(6), 1064-1070
Allen, J., Rowan, L., & Singh, P. (2020). Teaching and teacher education in the time of COVID-19. ASIA-PACIFIC JOURNAL OF TEACHER EDUCATION, 48(3), 233–236
Aycan, Z., & Eskin, M. (2005). Relative contributions of childcare, spousal support, and organizational support in reducing work–family conflict for men and women: The case of Turkey. Sex roles, 53(7), 453-471.‏
Bellavia, G. M., Frone, M. R., Barling, J., & Kelloway, E. K. (2005). Handbook of work stress. Work-Family Conflict. Canada: Thousand Oaks, 113-147.
Carlson, D.S., Kacmar, K.M., Wayne, J.H., & Grzywacz, J.G. (2006). Measuring the positive side of the work-family interface: Development and initial validation of a work-family enrichment scale. Journal of Vocational Behavior, 68(1), 131-164.
Delatorre, M., Wagner, A., Bedin, L. (2021). Dyadic relationships between personality, social support, conflict resolution, and marital quality. Personal Relationships. 29. 199-216.
Fellows, K. J., Chiu, H. Y., Hill, E. J., & Hawkins, A. J. (2016). Work–family conflict and couple relationship quality: A meta-analytic study. Journal of Family and Economic Issues, 37(4), 509-518.
Gong, M. (2007). Does status inconsistency matter for marital quality. Journal of family issues, 28(12), 1582-1610.
Hong, X., Liu, Q., & Zhang, M. (2021). Dual Stressors and Female Pre-school Teachers' Job Satisfaction during the COVID-19: The Mediation of Work-Family Conflict. Frontiers in Psychology, 12, 2175.
Ioannou, M., Kassianos, A. P. & Symeou, M. (2019). Coping with depressive
symptoms in young adults: Perceived social support protects against
depressive symptoms only under moderate levels of stress. Frontiers in
Psychology
, 9, 1-11
Iqbala, A., Alib, M. S., Abbasc, F., Shahd, M. A. U. H., & Anjume, S. (2020). A Study of Work-Family Conflict among Elementary School Teachers, International Journal of Innovation, Creativity and Change 14 (10) 198-209
Isniqi, Q. (2021). COVID-19 and Work-Family Conflict: A Gendered Lens Required for Developing Organizational Benefits and Programs.
Kim, L. E., & Asbury, K. (2020). ‘Like a rug had been pulled from under you’: The impact of COVID19 on teachers in England during the first six weeks of the UK lockdown. British Journal of Educational Psychology, 90(4), 1062-1083.
Mahmood, F., Ariza-Montes, A., Saleem, M., & Han, H. (2021). Teachers’ teleworking job satisfaction during the COVID-19 pandemic in Europe. Current Psychology, 1-14
Matthews, R. A., & Toumbeva , T. H. (2015). Lagged effects of family-supportive
organization perceptions and supervisor behaviors in relation to generalized
work-related resources. Journal of Occupational Health Psychology, 20(3), 301-
313
Mohammadi, M., & Faskhodi, A. A. (2021). Simulating Work-Family Conflict Impact on Performance among Language Teachers: System Dynamics Modelling, Language Teaching Research Quarterly, 24, 1-22
Robosa, J., Paras, N., Perante, L., Alvez, T., & Tus, J. (2021). The Experiences and Challenges Faced of the Public School Teachers Amidst the COVID-19 Pandemic: A Phenomenological Study in the Philippines. International Journal of Advance Research and Innovative Ideas in Education, 7(1), 10-6084..‏
Teo, S. T., Newton, C., & Soewanto, K. (2013). Context-specific stressors, work-related social support and work-family conflict: A mediation study. New Zealand Journal of Employment Relations, 38(1), 14-26.‏
Voydanoff, P. (2005). Consequences of Boundary-Spanning Demands and Resources for Work-to-Family Conflict and Perceived Stress. Journal of Occupational Health Psychology, 10(4), 491–503
Watai I, Nishikido N, Murashima S. Development of a Japanese Version of the Work-Family Conflict Scale (WFCS), and examination of its validity and reliability. Sangyo Eiseigaku Zasshi. 2006 May; 48(3): 71-81.