به‌گزینی نهاد متولی نظام حکمرانی خانواده در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار، ‌گروه معارف اهل بیت (ع)، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دکتری مدیریت امور فرهنگی، دانشکده مدیریت، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت سیستم‌ها، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت،‌ دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

4 دکتری آینده پژوهی، پژوهشکده آینده پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، اصفهان، ایران

چکیده

یکی از مباحث مهم در حوزه خانواده که در سال‌های اخیر در کشور مطرح بوده، تعیین ساختاری برای حمایت از خانواده و کمک به تحکیم بنیان خانواده در کشور است اما هنوز پاسخ مناسب و قانع‌کننده‌ای برای آن ارائه نشده است. این پژوهش به دنبال اصلاح نظام حکمرانی خانواده از طریق تعیین و یا ایجاد ساختاری است که به‌عنوان متولی فرایند فعالیت نماید. پژوهش حاضر کاربردی است و به روش آمیخته (کیفی-کمی) انجام شده است. در بخش کیفی، ضمن آسیب‌شناسی نظام حکمرانی خانواده با روش مدل سیستم مانا (VSM)، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته عمیق با 25 نفر از خبرگان که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، به‌منظور شناسایی ساختارهای پیشنهادی نهاد متولی نظام خانواده صورت گرفت و با استفاده از روش تحلیل محتوا، ساختارهای پیشنهادی شناسایی شد. در بخش کمّی، ساختارهای پیشنهادی شناسایی شده در قالب یک پرسشنامه و با هدف اولویت‌بندی آن‌ها به خبرگان عرضه شد و پس از آن با روش تاپسیس (TOPSIS) اولویت‌بندی انجام شد. نتایج نشان‌دهنده این است که از بین 9 ساختار پیشنهادی در اولویت اول، سازمان راهبری خانواده ذیل مجمع تشخیص مصلحت نظام یا شورای عالی انقلاب فرهنگی است که فراقوه‌ای بوده و ثبات رویکرد بیشتری در آن نمایان است و در اولویت بعدی سازمان ملی خانواده (معاونت ریاست جمهوری) است که ضمانت اجرایی در آن مشهودتر و قابل تحقق‌تر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Selection of the Institution in Charge of the Family Governance System in the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saleh Tayeb Nia 1
  • Mahdi Sotoudeh far 2
  • Masoud Shokri Khiadani 3
  • Sohrab Hashemi Nejhad 4
1 Corresponding author: Assistant Professor, Ahl ol-Bayt Education Department, Faculty of Theology and Ahl al-Bayt Education, University Of Isfahan, Head of Mehrestan Research Institute, Isfahan, Iran
2 Ph.D. in Cultural Affairs Management, Faculty of Management, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, researcher at Mehrestan Research Institute, Isfahan, Iran
3 Ph.D. Candidate, Department of Systems Management, Department of Industrial Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University (AS), Researcher at Mehrestan Research Institute, Tehran, Iran
4 Ph.D. in Future Studies, Future Studies Research Institute, Imam Khomeini International University, researcher at Mehrestan Research Institute, Isfahan, Iran
چکیده [English]

One of the important issues in the field of family that has been raised in the country in recent years is determining a structure to support the family and help to strengthen the family foundation in the country, but a suitable and convincing answer has not yet been provided. This research seeks to reform the family governance system by determining or creating a structure that acts as the guardian of the process. The current research is practical and has been done using a mixed method (qualitative and quantitative).In the qualitative part, in addition to the pathology of the family governance system with the Mana System Model (VSM) method, in-depth semi-structured interviews were conducted with 25 experts who were selected through purposive sampling in order to identify the proposed structures of the institution in charge of the family system. Using the content analysis method, the suggested structures were identified. In the quantitative part, the identified proposed structures were presented to the experts in the form of a questionnaire with the aim of prioritizing them, and then prioritization was done using the TOPSIS method. The results show that among the 9 proposed structures, the first priority is the family management organization under the Expediency Council or the Supreme Council of the Cultural Revolution, which is more powerful and has a more stable approach, and the next priority is the National Family Organization (Vice President ) in which the executive guarantee is more visible and more realizable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Governance System
  • Family
  • Topsis
  • Mana System Model

مراجع

آذر، عادل و رجب‌زاده، علی (1399). تصمیم‌گیری کاربردی (رویکرد MADM)، چاپ هشتم، تهران: نگاه دانش
امین آقایی، مهرناز (1۳۹3). طرح پژوهشی بررسی تطبیقی سیاست‌های موفق درزمینهٔ تحکیم بنیان خانواده در منتخبی از کشورها، کارفرما: مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
پورعزت، علی‌اصغر (1387). مبانی دانش اداره دولت و حکومت، تهران، انتشارات سمت.
حبیب‌پور گتابی، کرم (1397). ارزیابی عملکرد سازمان‌های غیردولتی (سمن‌های) کشور در حوزه زنان و خانواده، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، دوره 20، شماره 79، 86-45.
سیاست‌های کلی خانواده، ابلاغیه مقام معظم رهبری، 13/۰۶/1395
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389). مصوبه «آیین‌نامه تشکیل ستاد ملی زن و خانواده» (مصوب جلسه ۶۸۲ مورخ ۲۶/۱۱/۱۳۸۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
طهماسبی، رضا (1397). درآمدی بر نظریه‌های مدیریت دولتی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
عباسی، حسن (1386). طرح‌ریزی استراتژیک کلبه‌سازی، قابل‌دسترسی در:
  http://kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/361
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1368). بند 10
مجمع تشخیص مصلحت نظام (1392). مقررات نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام، معاونت اطلاع‌رسانی و پژوهش دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1389). لزوم بازنگری در تشکیلات امور زنان و خانواده، دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1386). اظهارنظر کارشناسی درباره طرح تشکیل شورای عالی خانواده، دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
مسلمانی، محسن؛ آذر، عادل؛ معزز، هاشم و ارسطا، محمدجواد (1398). واکاوی ساختار جاری نظام جمهوری اسلامی ایران از منظر مانایی، پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 23، شماره 3، 158-129
معینی‌فر، محدثه (1398). الزامات سیاست خانواده جمهوری اسلامی ایران با مروری کوتاه بر سیاست خانواده در جهان، مطالعات اسلامی زنان و خانواده، پاییز و زمستان، شماره 11، 117-87.
مکنون، رضا و سلیمی، جلیل (1394). الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت مبنایی برای حکمرانی پایدار (نظام تدبیر شایسته و پایدار)، چهارمین اجلاس الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، پیشرفت ایران، گذشته، حال و آینده. تهران: مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، 31 اردیبهشت 1394، قابل‌دسترسی در:
https://4cp.olgou.ir/search.html
نوروزی، محمد؛ شکری، مسعود و ارفع الرفیعی، حمیدرضا (1400). بررسی ظرفیت نمایشگاه‌های ملی در حمایت از تولید ملی (موردمطالعه: نمایشگاه توانمندی‌های روستاییان و عشایر). مطالعات راهبردی بسیج، 24(92), 119-93.
Adham K.A., Kasimin H., Said M.F. (2012). "Functions and InterRelationships of Operating Agencies in Policy Implementation from a Viable System Perspective", Systemic Practice and Action Research, 25:149-170.
Beer S. (1972). Brain of the firm, Wiley, New York.
Hildbrand H., Bodhanya S. (2015). "Guidance on applying the viable system model", Kybernetes, 44 (2): 186 – 201.
Jackson, M. C. (2003). Systems thinking: Creative holism for managers. Chichester: John Wiley & Sons Inc
Katz, Ilan et al. (2010). “Report for the Department of Families, Housing, Community Services and Indigenous Affairs”, Social Policy Research Centre, University of New South Wales, Sydney.
Lee Dayoon, (2018). The evolution of family policy in South Korea: From Confucian familism to Neo-familism, Asian social work and policy review, Volume12, Issue1, 46-53
Leonard A. (2009). "The Viable System Model and Its Application to ComplexOrganizations", Systemic Practice and Action Research, 22: 223-233.
Perez Rios J. (2012). Design and diagnosis for sustainable organizations, Springer Verlag Berlin Heidelberg.
Schwaninger, M., Perez Rios, J. (2008). System dynamics and cybernetics: a synergetic pair, System Dynamics Review, 24: 145-178.
Wall, K., Pappamikaail, L., Leitao, M., Marinho, S., & Deven, F. (2009). Family policy in Council of Europe member states. Two expert reports commissioned by the Committee of Experts on Social Policy for Families and Children. Strasbourg, Council of Europe.
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 17، شماره 61
فصلنامه زمستان
دی 1401
صفحه 93-121

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 06 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 12 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار