تدوین مدل صمیمیت زناشویی بر اساس راهبردهای حفظ زوج، تحمل پریشانی با نقش میانجی ذهن آگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران.

2 نویسنده مسئول : کاندیدای دکتری مشاوره گروه مشاوره، دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران.

چکیده

ازدواج به‎عنوان یکی از مهم‎ترین تصمیمات افراد در زندگی برای دستیابی به نیازهای عاطفی و کسب امنیت است؛ چراکه سنگ‌بنای رابطه خانوادگی را فراهم می‌کند. یکی از عناصر بسیار مهم در تأمین نیازهای عاطفی افراد و ماندگاری ازدواج، صمیمیت میان زوجین است. از این رو پژوهش حاضر باهدف تدوین مدل صمیمیت زناشویی بر اساس راهبردهای حفظ زوج، تحمل پریشانی با نقش میانجی ذهن‎آگاهی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود که در قالب تحلیل مسیر انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر زنان متأهل شهر تهران در بازه سنی 24 تا ۵۵ سال بودند که 320 نفر از آنان با روش نمونه‎گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مقیاس صمیمیت زناشویی والکر و تامپسون (1983)، مقیاس راهبردهای زوج باس و همکاران (2008)، مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005)، فرم کوتاه پرسشنامه ذهن‎آگاهی فرایبورگ ساخته‌شده توسط والاچ و همکاران (2006) بود. داده‎های حاصل در سطح توصیفی با استفاده از میانگین و انحراف استاندارد و در سطح استنباطی با استفاده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر برای بررسی نقش میانجی، با استفاده از دو نرم‎افزار SPSS و AMOS تحلیل شدند. نتایج حاکی از این بود که مدل تدوین صمیمیت زناشویی درمجموع از برازش قابل قبولی برخوردار است. این موضوع نشان می‌دهد که متغیرهای راهبردهای حفظ زوج و تحمل پریشانی با ذهن‎آگاهی ارتباط دارند. رابطه ذهن‎آگاهی با صمیمیت زناشویی به‎طور مستقیم معنادار بوده و همچنین اثر غیرمستقیم راهبردهای حفظ زوج و تحمل پریشانی بر صمیمیت زناشویی با میانجی‌گری ذهن‎آگاهی معنادار است (05/0>P). نتایج حاکی از آن است که متغیرهای راهبردهای حفظ زوج، تحمل پریشانی و ذهن‎آگاهی در صمیمیت میان زوجین به سیر مهم و تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Development of Marital Intimacy Model Based on Couple Maintenance Strategies, Distress Tolerance with the Mediating Role of Mindfulness

نویسندگان [English]

  • Reihane Pahlevani Majdabadi No 1
  • Abdolbaset Mahmoudpour 2
1 MA in Family Counseling, Department of Counseling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University (RA), Tehran, Iran.
2 Corresponding author: Doctoral candidate in Counseling Department, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Marriage is one of the most important decisions people make in life to achieve emotional needs and gain security; Because it provides the cornerstone of family relationship. One of the most important elements in providing the emotional needs of people and the durability of marriage is intimacy between couples. Therefore, the present study was conducted with the aim of developing a model of marital intimacy based on the strategies of maintaining the couple, tolerance of distress with the mediating role of mindfulness. The research method was descriptive and correlation type, which was done in the form of path analysis. The statistical population of the present study were married women in Tehran between the ages of 24 and 55 years, of which 320 were selected using available sampling. The data collection tools used in this research were the Marital Intimacy Scale by Walker and Thompson (1983), the Couple Strategies Scale by Bass et al. (2008), the Distress Tolerance Scale by Simmons and Gaher (2005), and the short form of the Freiburg Mindfulness Questionnaire made by Wallach et al. (2006). ). The resulting data were analyzed at the descriptive level using mean and standard deviation and at the inferential level using correlation test and regression analysis and path analysis to investigate the role of mediator, using SPSS and AMOS software.The results indicated that the marital intimacy formulation model has an acceptable fit. This shows that the variables of couple maintenance strategies and distress tolerance are related to mindfulness. The relationship between mindfulness and marital intimacy is directly significant, and also the indirect effect of spouse preservation strategies and distress tolerance on marital intimacy with the mediation of mindfulness is significant (P<0.05). The results indicate that the variables of couple maintenance strategies, distress tolerance and mindfulness are important and influential in intimacy between couples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital Intimacy
  • Couple Maintenance Strategies
  • Distress Tolerance
  • Mindfulness

مراجع

ابوالقاسمی، عباس؛ فتوحی، سکینه (1395)، رابطه ابعاد شخصیت و سازگاری زناشویی زوجین، بررسی نقش واسطه‎ای سبک‎های عشق‎ورزی. فصلنامه فرهنگی -تربیتی زنان و خانواده، 11(35)، 41 – 60.
اعتمادی، عذرا؛ نوابی‌نژاد، شکوه؛ احمدی، سید احمد و فرزاد، ولی‌الله (1385). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی شناختی-رفتاری بر صمیمیت زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان. نشریه مطالعات روان‌شناختی. 2 (1-2)، 69-87.
امیدبیکی، مهسا؛ خلیلی، شیوا؛ غلامعلی لواسانی، مسعود و قربانی، نیما (1393). رابطه ذهن‌آگاهی و خودشناسی منسجم با رضایتمندی زناشویی. نشریه روان‌شناسی، 71، 327-341.
اندامی خشک، علیرضا (1392)، نقش واسطه‎ای تاب‌آوری در رابطه بین تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی برای رضایت از زندگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی. تهران.
بختیاری، انسیه؛ حسینی، سعیده السادات؛ عارفی، مختار و افشاری نیا، کریم (1400)، نقش واسطه‎ای صمیمیت زناشویی در رابطه بین سبک‎های دلبستگی و نگرش به خیانت زناشویی. فصلنامه پژوهش‎های مشاوره، 20 (77)، 122-140.
خواجه‌زاده، پیمان و صباحی، پرویز (۱۴۰۰). اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر تنظیم هیجان و تحمل پریشانی در نمونه‌های غیربالینی وسواس فکری- عملی. روانشناسی بالینی، ۵۲، ۱-۱۴.
دیره، عزت؛ پشنگیان، نیلا (1398)، اثربخشی آموزش ذهن‎آگاهی زوجی بر ارتقاء احساسات مثبت زوجین جوان شهر بوشهر. پیشرفت‎های نوین در علوم رفتاری، 4 (34)، 1-18.
رستمی، فرزانه و فریدونفر، هانیه (1399)، نقش واسطه‎ای مهارت‎های ذهن‎آگاهی در ارتباط بین تحمل پریشانی با تعلل ورزی در بانوان ورزشکار منطقه 3 تهران. مدیریت ارتقای سلامت، 10 (5)، 41 – 53.
رستمی خو، سارا و پرندین، شیما (1399)، اثربخشی آموزش ذهن‎آگاهی بر خودتنظیمی هیجانی، تحمل آشفتگی پریشانی و حل تعارضات زناشویی در زوجین دارای مشکل سازگاری شهر کرمانشاه. روان‎شناسی اجتماعی، 56، 57 – 72.
شهابی، شیفته؛ جنا آبادی، حسین و کرد تمینی، بهمن (1400)، مدل‎سازی ارتباط بین صمیمیت زناشویی و طرحواره‎های ناسازگار اولیه و تحمل پریشانی در افراد متأهل. مطالعات ناتوانی، 11، 104-104.
طاهری، زهرا و محوی شیرازی، مجید (1398)، رابطه انتظار از ازدواج و تحمل پریشانی با سازگاری زناشویی زنان. پژوهشنامه زنان، 10: 98-115.
عزیزی، علیرضا؛ میرزایی، آزاده و شمس، جمال (1389)، بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. تحقیقات نظام سلامت حکیم (حکیم)، 13(1): 11-18.
غفوری، محمدسجاد؛ زاده محمدی، علی و حیدری، محمود (1400)، پیش‌بینی صمیمیت زناشویی براساس بخشش و تحمل پریشانی زنان متأهل شهر تهران. نهمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده و پنجمین جشنواره ملی خانواده پژوهی، تهران.
کلانتریان، الهام؛ زرین فر، ساناز و زرین فر، الناز (1396)، اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برای افزایش صمیمیت در زوج‌ها. اجلاس بین‌المللی روانشناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، مشهد.
قاسمی جوبنه، رضا؛ موسوی، سید ولی‎الله و حسینی صدیق، مریم سادات (1398)، نقش میانجی نارسایی شناختی در ارتباط بین ذهن‎آگاهی و صمیمیت زناشویی سالمندان. مجله روانشناسی پیری، 5 (3)، 251-261.
قاسمی جوبنه، رضا؛ عرب زاده، مهدی؛ جلیلی نیکو، سعید؛ محمدعلیپور، زینب و محسن زاده، فرشاد (1394)، بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی فرم کوتاه پرسشنامه ذهن‎آگاهی فرایبورگ. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 2(14)، 137-150.
قانع، صفورا؛ اسدی، جوانشیر و درخشانپور، فیرروزه (1397)، آموزش ذهن‎آگاهی بر بهزیستی فردی و سلامت روان سالمندان زن. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 20 (1)، 71-76.
مرادی، زهرا و صادقی، مسعود (1399)، رابطه دلزدگی زناشویی و تحمل پریشانی در دانشجویان متأهل. چهارمین همایش ملی روانشناسی دانشگاه پیام نور، رشت.
محمودپور، عبدالباسط؛ فرحبخش، کیومرث؛  حسینی، به رزان و  الهام بلوچ زاده، الهام (1397)، پیش‎بینی تعهد زناشویی زنان بر اساس شیوه های دل بستگی، خود شفقتی و تحمل پریشانی. مشاوره و روان‎درمانی خانواده، 25، 65-84.
محمودپور، عبدالباسط؛ دهقان پور، ثنا؛ ایجادی، سحر و یوسفی، ناصر (1399)، پیش‎بینی صمیمیت زناشویی زنان بر اساس ذهن آگاهی، الگوهای حل تعارض، حمایت اجتماعی ادراک شده و بهزیستی اجتماعی. پژوهش‎های روان‎شناسی اجتماعی، 10(39)، 83-102.
موحدی، معصومه؛ موحدی، یزدان و کریمی‎نژاد، کلثوم (1393)، بررسی رابطه رضایت زناشویی، صمیمیت و کیفیت روابط زناشویی در متأهلین با گذشت. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 16، 633-652.
نادری، فرح و آزادمنش، پونه (1391)، مقایسه دلزدگی زناشویی، عملکرد خانواده و صمیمیت کارکنان زن و مرد. یافته‎های نو در روان‎شناسی، 22، 97 – 112.
وحدانی، محبوبه؛ خضری، مجتبی؛ محمودپور، عبدالباسط و فرحبخش، کیومرث (1399). پیش‌بینی دلزدگی زناشویی بر اساس ابرازگری هیجانی، تحمل پریشانی و الگوهای ارتباطی. رویش روانشناسی، 55، 47- 58.
وفایی، علی و قاسمی مطلق، مهدی (1398)، رابطه تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی با رضایت زناشویی. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 26، 37-59. 
Albert, G., & Arnocky, S. (2016). Use of Mate Retention Strategies. 10.1007/978-3-319-16999-6_151-1.
Asodo, K., & Aron, F. E. (2009). Marital satisfaction. Journal of Psychology and Social vol 67: 15 -28.
Atari, M., Barbaro, N., Sela, Y., Shackelford, T. K., & Chegeni, R. (2017). The Big five personality dimensions and mate retention behaviors in Iran. Personality and Individual Differences, 104, 286–290.
Atari, M., Barbaro, N., Shackelford, T. K., & Chegeni, R. (2017). Psychometric Evaluation and Cultural Correlates of the Mate Retention Inventory-Short Form (MRI-SF) in Iran. Evolutionary psychology: an international journal of evolutionary approaches to psychology and behavior, 15(1), 1474704917695267.
Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical Psychology: Science and Practice, 10, 125-143.
Bardeen, J., Tull, M., Dixon-Gordon, K., Stevens, E., & Gratz, K. (2015). Attentional control as a moderator of the relationship between difficulties accessing effective emotion regulation strategies and distress tolerance. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 37, 79-84.
Brem, M.J., Khaddouma, A.M., Elmquist, J., Florimbio, A.R., Shorey, R.C., & Stuart, G.L. (2019). Relationships Among Dispositional Mindfulness, Distress Tolerance, and Women’s Dating Violence Perpetration: A Path Analysis. Journal of Interpersonal Violence, 34, 2996 - 3016.
Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822-848.
Burpee, Leslie C., and Ellen J. Langer. (2005). Mindfulness and marital satisfaction. Journal of Adult Development, 12, 43-51.
Buss, D. M. (1988). From vigilance to violence: Tactics of mate retention in American undergraduates. Ethology and Sociobiology, 9, 291–317.
Buss, D. M., Shackelford, T. K., & McKibbin, W. F. (2008). The Mate Retention Inventory—Short Form (MRI-SF). Personality and Individual Differences, 44, 322–334.
Buss, D. M., Larson, R.J., Westen, D., & Smmelroth, J. (1992). Sex differences in  jealousy: Evaluation, physiology and psychology. Psychological Science, 3, 251-255.
Chegeni, R., Pirkalani, R.K., & Dehshiri, G. (2018). On love and darkness: The Dark Triad and mate retention behaviors in a non-Western culture. Personality and Individual Differences, 122, 43-46.
Choi, Su-Yeon; Kim, Hyoung-Ryoul & Myong, Jun-Pyo (2020). The Mediating Effects of Marital Intimacy and Work Satisfaction in the Relationship between Husbands’ Domestic Labor and Depressive Mood of Married Working Women. Environmental Research and Public health, 17, 2 – 12.
Cordova, J. V., Gee, C. B., & Warren, L. Z. (2005). Emotional skillfulness in marriage: Intimacy as a mediator of the relationship between emotional skillfulness and marital satisfaction. Journal of Social and Clinical Psychology, 24 (2), 218-35.
Daly, M., Wilson, M., & Weghorst, S. J. (1982). Male Sexual jealously. Ethology and Sociobiology, 3, 11-27.
de Miguel, A., & Buss, D. M. (2011). Mate retention tactics in Spain: personality, sex differences, and relationship status. Journal of personality, 79(3), 563–585.
Doorley JD, Kashdan TB, Alexander LA, Blalock DV, McKnight PE. (2019). Distress tolerance in romantic relationships: A daily diary exploration with methodological considerations. Motiv Emot, 43(3), 505–516.
Engle G, kenneth Ro.(2002). The personality of love: fundamental motives and traits related to component of love. Pensonality & individual differences, 32: 839 – 853.
Esere, M.O. & Yeyeodu, Ake & Oladun, Comfort (2014). Obstacles and Suggested Solutions to Effective Communication in Marriage as Expressed by Married Adults in Kogi State, Nigeria. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 114, 584-592.
Hajian, A., & Mohammadi, S. (2013). The effect of training solution-focused couples therapy on dimensions of marital intimacy. Pak J Med Sci, 29(1), 321-324.
Hawkins, D. N., & Booth, A. (2005). Unhappily Ever After: Effects of long-term, low-quality marriages on well-being. Social Forces, 84(1): 451- 471
Hayes, A. M., & Feldman, G. (2004). Clarifying the construct of mindfulness in the context of emotion regulation and the process of change in therapy. Clinical Psychology: Science and Practice, 11, 255-262.
Hsu, S. H., Collins, S. E., & Marlatt, G. A. (2012). Examining psychometric properties of distress tolerance and its moderation of mindfulness-based relapse prevention effects on alcohol and other drug use outcomes. Addictive Behaviors, 38, 1852-1858.
Gardner H. Intelligence reframed. Multiple intelligences for the 21st century. New York: Basic books; 2010.
Ghanbarian, E., Hajhosseini, M., Mikani, M., & Mahmoudpour, A. (2020). Differentiation of Self and Mate Retention Behaviors: The Mediating Role of Communication Patterns. Evolutionary Psychology, 18 (4), 1-8.
Keough, M.E., Riccardi, C.J., Timpano, K.R., Mitchell, M.A., & Schmidt, N.B. (2010). Anxiety symptomatology: the association with distress tolerance and anxiety sensitivity. Behavior therapy, 41 4, 567-74 .
Lachman, V.D. (2016). Moral Resilience: Managing and Preventing Moral Distress and Moral Residue. Medsurg Nurs, 25(2):121-4.
Lindová, J., Klapilová, K., Johnson, D.S., Vobořilová, A., Chlápková, B., & Havlíček, J. (2019). Nonverbal mate retention behaviour in women and its relation to couple's relationship adjustment and satisfaction. Ethology. 125(2). 925-939.
Mace, C. (2008). Mind fulness and mental health. New York. Rouledye press Marriage and Family. Counselling.
Lopes, G. S., Shackelford, T. K., Santos, W. S., Farias, M. G., & Segundo, D. S. (2016). Mate retention inventory-short form (MRI-SF): Adaptation to the Brazilian context. Personality and Individual Differerences, 90, 36–40.
Mills, B., Turnbull, G. (2001) After trauma: Why assessment of intimacy should be an integral part of medico-legal reports. Sexual and Relationship Therapy, 16, 299–308.
Miner, E. J., Starratt, V. G., & Shackelford, T. K. (2009). It's not all about her: Men's mate value and mate retention. Personality and Individual Differences, 47, 214–218.
Myers,J.E ,. Madathil,J.&Tingle,L.R.(2005). Marriage satisfaction and wellness in india and the U.S:a preliminary comparison of arranged marriages and marriages of choice. Journal of counseling and development. 83. 183-190.
Nascimento, B., & Little, A. (2020). Relationship satisfaction mediates the association between perceived partner mate retention strategies and relationship commitment. Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues. Advance online publication.
Overall, N.C., & Mcnulty, J.K. (2017). What Type of Communication during Conflict is Beneficial for Intimate Relationships. Current opinion in psychology, 13, 1-5.
Pan, W., Gau, M., Lee, T., Jou, H., Liu, C. h., & Wen, T. (2019). Mindfulness- based programme on the psychological health and intimacy of pregnant women. Women and Birthday, 32(1):e102-9.
Salkicevic, S., Stanic, L. A., & Grabovac, M. T. (2014). Good mates retain us right: Investigating the relationships between mate retention strategies, mate value, and relationship satisfaction. Evolutionary Psychology, 12, 1038–1052.
Shackelford, T. K., Buss, D. M. (2000). Marital satisfaction and spousal cost infliction. Personality and Individual Differences, 28, 917–928.
Shackelford, T. K., Goetz, A. T. & Buss, D. M. (2005). Mate Retention in Marriage: Further evidence of the reliability of the Mate Retention Inventory. Personality and Individual Differences, 39, 415-425.
Simons, J. S. & Gaher, R. M. (2005). The Distress Tolerance Scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83-102.
Sopiah, N.N. (2014). Self-concept, function and prosperity of Chinese and Betawi family in Sukasari Village, Tangerang Sub-district, Tangerang City [Underthesis]. Bogor (ID): Institut Pertanian Bogor. Bogor (ID): Institut Pertanian Bogor.
Walach, H., Buchheld, N., Buttenmuller, V., Kleinknecht, N., & Schmidt, S. (2006). Measuring mindfulness - The Freiburg mindfulness inventory (FMI). Personality and Individual Differences. 40: 1543-1555.
Walker, A.B. and Thompson, L. (1983) Intimacy and Intergenerational Aid and Contact among Mothers and Daughters. Journal of Marriage and the Family, 45, 841-849.
Yoo, Yang-Gyeong; Lee, Duck-Joo; Lee, In-Soo; Shin, Namin; Park,  Ju-Yeon; Yoon , Mi-Ra & Yu, Boas (2016). The Effects of Mind Subtraction Meditation on Depression, Social Anxiety, Aggression, and Salivary Cortisol Levels of Elementary School Children in South Korea. Journal of Pediatric Nursing, 31(3), 185-97.
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 17، شماره 61
فصلنامه زمستان
دی 1401
صفحه 11-34

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 09 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 16 آبان 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار