اثربخشی آموزش گروهی طرحواره‌درمانی هیجانی بر خودپنداره جنسی، بلوغ عاطفی و الگوهای تعاملی زنان دچار درد مزمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور، ایران.

2 کارشناس ارشد روانشناسی، دانشگاه پیام نور، گلستان، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی آموزش گروهی طرحواره‌درمانی هیجانی بر خودپنداره جنسی، بلوغ عاطفی و الگوهای تعاملی زنان دچار درد مزمن انجام شد. طرح تحقیق حاضر، نیمه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون به همراه گروه گواه بود. 30 نفر از زنان دچار دردهای مزمن که در سال 1400 به بیمارستان فیروزگر شهر تهران مراجعه کردند، به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و با جایگزینی تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه قرار داده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه چندوجهی خودپنداره جنسی اسنل (1995)، پرسشنامه بلوغ عاطفی سینگ و بهارگاوا (1991) و پرسشنامه الگوهای تعاملی کریستنسن و سالاوی (1984) بودند و گروه آزمایش تحت آموزش گروهی طرحواره درمانی هیجانی لیهی (2015) در طی 10 جلسه 2 ساعته، هر هفته یک جلسه قرار گرفتند و در این مدت افراد گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره توسط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 26 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که طرحواره‌درمانی هیجانی بر بلوغ عاطفی و الگوهای تعاملی در زنان دچار درد مزمن تأثیر معنادار دارد (01/0>P). اما بر تغییرات خودپنداره جنسی تأثیر معنادار ندارد (05/0<P).
برحسب نتایج حاصل از این پژوهش آموزش گروهی طرحواره‌درمانی هیجانی با تمرکز بر چالش‌ها و شناخت‌ها و با ایجاد تغییرات مثبت و مناسب می‌تواند در تغییرات بلوغ عاطفی و الگوهای تعاملی بین زوجین در زنان دچار درد مزمن مورداستفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Emotional Schema Therapy Group Training on Sexual Self-Concept, Emotional Maturity and Interactive Patterns of Women with Chronic Pain

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Aghili 1
  • Zahar Hasan Nezhad 2
  • Arezou Asghari 3
1 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Payam Noor University, Iran.
2 Organizational affiliation Second author: Master of Psychology, Payam Noor University, Golestan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Kosar University of Bojnord, Bojnord, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of determining the effectiveness of emotional schema therapy group training on sexual self-concept, emotional maturity and interactive patterns of women suffering from chronic pain. The current research design was semi-experimental with a pre-test and post-test design along with the control group. Thirty women suffering from chronic pain who referred to Firouzgar Hospital in Tehran in 2021 were selected by available sampling method and randomly replaced into two groups of 15, experimental and control. The research tools included Snell's multifaceted sexual self-concept questionnaire (1995), Singh and Bhargava's emotional maturity questionnaire (1991), and Christensen and Salawi's interactive patterns questionnaire (1984), and the experimental group was trained in emotional schema therapy by Leahy (2015) during 10 sessions. hour, they had one session every week, and during this time, the people of the control group did not receive any intervention. To analyze the data, multivariate and univariate analysis of covariance was used by SPSS statistical software version 26. The findings showed that emotional schema therapy has a significant effect on emotional maturity and interaction patterns in women with chronic pain (P<0.01).But it has no significant effect on changes in sexual self-concept
(P< 0.05).
According to the results of this research, emotional schema therapy group training focusing on challenges and cognitions and creating positive and appropriate changes can be used in the changes of emotional maturity and interaction patterns between couples in women suffering from chronic pain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotional Schema Therapy
  • Sexual Self-Concept
  • Emotional Maturity
  • Interactive Patterns
  • Chronic Pain
اسماعیل زاد، نگین و اکبری، بهمن. (1400). اثربخشی طرحواره درمانی بر خودکارآمدی جنسی، رضایت زناشویی و طرحواره‎های ناسازگار اولیه در زوجین با تعارضات زناشویی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 64(1): 2298-2286.
الهایی، حسین؛ کاظمیان مقدم، کبری و هارون رشیدی، همایون. (1399). اثربخشی طرحواره درمانی بر بهبود اسنادهای ارتباطی و عملکرد جنسی زنان آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی همسر. مطالعات روان‌شناختی، 16(2): 140-125.
انسان‌دوست، طیبه؛ ثمری، علی‌اکبر؛ بیاضی، محمدحسین و رجایی، علیرضا. (1400). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر ادراک درد و خودکارآمدی درد در بیماران مبتلابه درد مزمن عضلانی– اسکلتی. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، 8(1): ۳۴-۲۵.
امینی، فاطمه؛ سجادیان، ایلناز و ثالثی، منصور. (1399). رابطه باورهای مرتبط با درد و اضطراب درد با افسردگی در بیماران مبتلابه آرتریت روماتوئید. بیهوشی و درد، ۱۱ (۱): 37-25.
ابراهیمی، لقمان و حیدری، رقیه. (1399). پیش‌بینی گرایش به طلاق عاطفی براساس ویژگی‌هایی شخصیتی، باورهای فراشناختی و بلوغ عاطفی زوجین. پژوهش‌های مشاوره، ۱۹(۷۴): 61-53.
بخشی پور، ابوالفضل و هدایتی مقدم، سهیلا. (1401). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر طلاق عاطفی و بلوغ عاطفی زوجین متقاضی طلاق شهر بابل. فصلنامه تعالی مشاوره و روان‌درمانی، 4(8): 47-39.
جعفرپور قهنویه، معصومه؛ معروفی، محسن و ملایی نژاد، میترا. (1394). رابطه خود پنداره جنسی و عملکرد زنان متاهل مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت و درمان شهر مبارکه. مجله توسعه تحقیقات در پرستاری و مامایی، 12(3): 47-40.
حسنی مقدم، صدیقه؛ گنجی، ژیلا؛ شریف نیا، سید حمید؛ اعرابی، محسن و خانی، صغری. (1398). بررسی عوامل مرتبط با الگوهای ارتباطی زوجین ایرانی: مطالعه مروری مفهومی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ۲۹ (۱۷۷): 239-222.
رمضانی، محمدآرش؛ قائم‌مقامی، آفاق و طلاکار، مهرداد. (1391). ارزیابی پایایی و روایی پرسشنامه چندوجهی خودپنداره جنسی در جمعیت ایران. مجله طب نظامی، 14(5): 315-302.
سرابی، پیام؛ الهیاری، وحید؛ پرویزی، فردین و کاکابرایی، کیوان. (1400). اثربخشی زوج‌درمانگری رفتاری یکپارچه‌نگر بر خودکارآمدی جنسی و خودپنداره جنسی در افراد مبتلابه زودانزالی اکتسابی. رویش روان‌شناسی، ۱۰ (۱۰): ۲۶-۱۱.
شایگان، مریم. (1399). مقایسۀ سلامت معنوی و نشانه‌های افسردگی در بیماران مبتلابه درد مزمن در مقایسه با افراد سالم، نشریه روانشناسی بالینی، 6(2): 100-89.
صفایی، مریم و صداقت، مستوره. (1399). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی، سبک زندگی و بلوغ عاطفی در بین زنان و مردان متاهل، نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در علوم و فناوری.
صفارپور، آتنا. (1385). بررسی و مقایسۀ رابطۀ بلوغ عاطفی و سازگاری زناشویی کارکنان مرد متأهل دارای استنباط سالم و ناسالم از خانواده‌های خود در شرکت خطوط لوله نفت منطقه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشگاه شیراز.
ضرغام حاجبی، مجید؛ میرباقری، محبوبه و پاک‌نژاد، ثمین. (1397). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد طرحواره درمانی بر افزایش خودپنداره مثبت زنان خیابانی. پژوهش‌نامه زنان، 9(23): 134-123.
عبادت پور، بهناز. (1379). هنجاریابی پرسشنامه الگوهای ارتباطی زناشویی در شهر تهران در سال 79-78. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت ‌معلم تهران.
کیانی، سیاوش. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی ‏بر پذیرش ‏و تعهد و درمان شناختی - رفتاری مثبت‏نگر بر آشفتگی‏های روانشناختی بیماران مبتلابه درد مزمن. نشریه علوم تربیتی و روان‌شناسی، 9(36): 150-133.
کامرانی، زینب؛ بهرامی، فاطمه؛ گودرزی، کورش و فرخی، نورعلی. (1398). اثربخشی بسته آموزشی فراتشخیصی زوجی بر الگوهای ارتباطی و پیوند ایمن زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره خانواده. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، 18(81): 92-83.
گلزار سیرجانی، ملیحه و بیان فر، فاطمه. (1399). نقش الگوهای ارتباطی زوجین در گسست عاطفی. سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی، ۲(۴): 51-33.
معصومی تبار، زینب؛ افشاری نیا، کریم؛ امیری، حسن و حسینی، سعیده سادات. (1399). بررسی اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر مشکلات تنظیم هیجانی و رضایت زناشویی بانوان ناسازگار در دهه اول زندگی. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روان‌شناختی، ۱۹(۹۵): 10-1.
منصورنژاد، زهرا؛ پورسید، سید رضا؛ کیانی، فریبا و خدابخش، محمدرضا. (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر تحول بلوغ عاطفی دانشجویان دختر در آستانه‌ی ازدواج. مجله اصول بهداشت روانی، 15(59): 170-158.
نشاط دوست، حمید طاهر؛ یوسف زاده، مهدیه؛ هاشمی، مسعود؛ طالبی، هوشنگ؛ طاهری، مهرداد و مومن‌زاده، سیروس. (1399). مقایسه اثربخشی درمان شناختی_ رفتاری و طرحواره درمانی بر کاهش خطای شناختی فاجعه‌آفرینی درد و افزایش خودکارآمدی درد بیماران مبتلابه کمردرد مزمن شهر تهران. بیهوشی و درد، ۱۱(۲): ۴۳-۲۶.
یوسف زاده، مهدیه؛ طالبی، هوشنگ و نشاط دوست، حمیدطاهر. (1396). اثربخشی طرحواره‌درمانی بر کاهش طرحواره‌های ناسازگار در بیماران مبتلابه کمردرد مزمن شهر تهران: پیگیری دو ماهه. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 7(2): 82-69.
Christensen, A., & Sullaway, M. (1984). Communication patterns questionnaire. Unpublished manuscript, University of California, Los Angeles.
Conermann, T. (2021). Chronic Pain. StatPearls Publishing, 11(57): 147-153.
Dumitrescu, D., & Rusu, A. (2021). The effectiveness of emotion-oriented schema therapy on marital satisfaction of couples. Journal of Cognitive & Behavioral Psychotherapies, 12(1): 119-128.
Guyon, R., Fernet, M., Canivet, C., Tardif, M., & Godbout, N. (2020). Sexual self-concept among men and women child sexual abuse survivors: Emergence of differentiated profiles. Child Abuse & Neglect, 104(6): 44-51.
Hannier, S., & Tassoul, A. (2022). The understanding of women's sexual self-esteem in the light of the new concept of the sexualized body perceptionLa compréhension de l’estime de soi sexuelle des Femmes à la lumière du nouveau concept de la perception du corps sexualisé. Sexologies, 27(4): 112-120.
Joy, M., & Mathew, A. (2021). Emotional Maturity and General Well-Being of Adolescents. Journal of Pharmacy, 8(5): 10-116.
Kratz, K., Whibley, V., Alschuler, K., Ehde, D., Williams, D., Clauw, D., & Braley, J (2021). Characterizing chronic pain phenotypes in multiple sclerosis: a nationwide survey study. PAIN, 162(5): 1426-1433.
Kok, L., Huisstede, B., Voorn, V., Schoones, J., & Nelissen, R. (2016). The occurrence of musculoskeletal complaints among professional musicians: a systematic review. International archives of occupational and environmental health, 89(3): 373-396.
Leahy, R. (2016). Emotional schema therapy: A metaexperiential model. Australian Psychologist, 51(2): 82-88.
Leahy, R. (2011). Emotional schema therapy: a bridge over troubled waters. Acceptance and Mindfulness in Cognitive Behavior Therapy: Understanding and Applying the New Therapies, 2(1): 109-123.
Mertens, Y., Yılmaz, M., & Lobbestael, J. (2020). Schema modes mediate the effect of emotional abuse in childhood on the differential expression of personality disorders. Child Abuse & Neglect, 104(6): 44-54.
Negi, S., Rajkumari, Y., & Rana, M. (2022). A deep dive into metacognition: Insightful tool for moral reasoning and emotional maturity. Neuroscience Informatics, 2(4): 96-105.
Nooroney, N., Jafar, W., Hasan, S., & Noal, S. (2019). The effect of schema therapy and schema-focused mindfulness therapy on marital communication of Iranian women in Malaysia. Konselor, 8(3): 74-83.
Nenadić, I., Lamberth, S., & Reiss, N. (2018). Group schema therapy for personality disorders: a pilot study for implementation in acute psychiatric in-patient settings. Psychiatry Res, 253(1): 9–12.
Ohayon, I., Goldzweig, G., Braun, M., & Hagedoorn, M. (2022). Beyond “being open about it”: A systematic review on cancer related communication within couples. Clinical Psychology Review, 96(10): 21-32.
Peters, K., Killinger, K., Jaeger, C., & Chen, C. (2015). Pilot Study Exploring Chronic Pudendal Neuromodulation as a Treatment Option for Pain Associated with Pudendal Neuralgia. Low Urin Tract Symptoms, 7(3): 138-142.
Parra-Delgado, M., & Latorre-Postigo, J. (2013). Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy in the Treatment of Fibromyalgia: A Randomised Trial. Cogn Ther Res, 37(5): 1015–1026.
Singh, P. & Bhargava, M. (1991). Emotional maturity scale. Agra: Nationa Psychological Corporation.
Snell, W. (1995). The Multidimensional Sexual Self-Concept Questionnaire. In: Davis CM, Yarber WL, Baurermen R, Schreer G, Davis SL, editors. Sexualityrelated measures: A compendium. 2nd ed. CA: Sage Pub.
Yadavari, M., Naderi, F., Makvandi, B., & Hafezi, F. (2020). The Effects of Metacognitive Therapy on Pain Catastrophizing and Quality of Life in Patients with Chronic Pain. MEJDS, 10(1): 134-144.
Young, J. E. (2011). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Professional Resource Press/Professional Resource Exchange.