مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام‌محور بر آشفتگی روان‌شناختی و احساس گناه مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی روان شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی،تبریز، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران

چکیده

کم‌توانی ذهنی، با مشکلات بسیاری همراه بوده و روش‌های درمانی متعددی برای آموزش مادران کودکان مبتلا به این اختلال معرفی شده است. آموزش گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام‌محور از روش‌های مؤثر و مهم کاهش مشکلات رفتاری مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام‌محور برآشفتگی روان‌شناختی و احساس گناه مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر صورت گرفت. این پژوهش، مطالعه‌ای نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر در سال تحصیلی 1399-1400 است که در مدارس ابتدایی استثنائی شهر تبریز مشغول تحصیل بودند. با توجه به ساخت تحقیق و شرایط کنونی، برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری در دسترس استفاده شد. لذا نمونه آماری، شامل 48 تن از مادران دانش‌آموزان پسر ابتدایی بود که به صورت تصادفی (12 تن گروه آزمایش ذهن‌آگاهی، 12 تن گروه آزمایشی گشتالت، 12 تن گروه آزمایشی رویکرد معنوی - مذهبی و 12 تن گروه کنترل) با رعایت ملاک‌های ورود به پژوهش و با جایگزینی تصادفی درگروه‌های آزمایش وکنترل انتخاب شدند.
جهت جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس داس (1995) و مقیاس عاطفه خودآگاه (1992) استفاده شد. یکی از گروه‌های آزمایش برنامه آموزشی ذهن‌آگاهی (8 جلسه)، گروه بعدی برنامه آموزشی گشتالت (10 جلسه)، معنوی مذهبی (11 جلسه) وگروه کنترل برنامه، آموزشی دریافت نکردند.
 
 
 
نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین آموزش گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، نظریه گشتالت و رویکرد معنوی - مذهبی اسلام‌محور با گروه کنترل در آشفتگی روان‌شناختی و احساس گناه، تفاوت معناداری وجود دارد. گشتالت نسبت به بقیه درمان‌ها در کاهش احساس گناه مؤثرتر بود. همچنین ذهن‌آگاهی نسبت به بقیه در کاهش آشفتگی روان‌شناختی اثربخش‌تر بود. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت آموزش ذهن‌آگاهی، گشتالت و رویکرد معنوی مذهبی می‌توانند به عنوان مداخلات تکمیلی در جهت کاهش و بهبود مشکلات روان‌شناختی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی به کار گرفته شوند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Comparison of the Effectiveness of Group Education Based on Mindfulness, Geshtalt Theory and Religious Spiritual Approach Islam Oriented on Psychological Distress and Guilt of Educable Intellectual Disability Student's Mothers

نویسندگان [English]

  • Nazila Mazruei 1
  • Marziye Alivandi Vafa 2
  • Naeime Moheb 3
1 Ph.D., Department of Educational Psychology, Faculty of Education and Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Corresponding Author, Assistant Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Mental impairment has been accompanied by many problems, and numerous therapies have been introduced for the education of mothers of children with this disorder. Mindfulness -based group education, Gestalt theory, and Islam -based religious spiritual approach are effective and important ways to reduce behavioral problems for mothers of educated mentally impaired students. The present study intended to compare the effectiveness of group education based on mindfulness, Geshtalt theory and religious spiritual approach Islam oriented on psychological distress and Guilt of educable student's mothers . This was a quasi-experimental research design with pretest, posttest, and a control group. The statistical population included all student's mothers With Educatable Intellectual Disability studying in elementary schools of Tabriz in 2020-2021 academic year , of whom 48 male students were selected using convenience sampling and randomly assigned to experimental and control groups (12 each). Data were collected using Dass (1995) questionnaire andTosca-2(1992). first, a pre-test was administered to groups. Then , the first experimental group received Geshtalt theory for ten sessions, and the second experimental group received mindfulness for eight sessions and other group received religious spiritual approach Islam oriented for eleven sessions . After that, the post-test was administered to groups. Results: Results by Covariance analysis showed that there is a significant difference between therapies with control group in psychological distress and Guilt . Geshtalt had stronger effects than others therapy in reducing Guilt Also, Mindfulness therapy had stronger effects than others therapy in reducing psychological distress .  mindfulness, Geshtalt theory and religious spiritual approach Islam can be utilized as complementary interventions for ameliorating the psychological problems of Educable Intellectual Disability students’  mothers .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness
  • Geshtalt Theory
  • Religious Spiritual-Islam Oriented Approach
  • Psychological Distress
  • Sin Sensation
  • Guilt
  • Educable Intellectual Disability
احدیان‌فرد، سینا. (1392). اثربخشی روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی در بهبود نشانه‌ها، کیفیت خواب و تنظیم هیجانی بیماران مبتلا به PTSD. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز.
اسماعیل‌پور، خلیل؛ باباپور خیرالدین، جلیل؛ شکری، سمیه. (1397). «نقش مشکلات رفتاری و کارکردی انطباقی کودکان با تأخیرهای محولی بر آشفتگی روان‌شناختی مادران». فصلنامه کودکان استثنائی، سال 18، ش 652- 76.
بساک‌نژاد، سودابه؛ بدری علی کردی، علیرضا؛ مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز. (1398). «اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تکانشگری و حساسیت اضطرابی در دانشجویان مبتلا به زخم گوارشی». دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (اسرار)، دوره 26، ش 4: 459- 453.
بهاروند. ایمان و سودانی، منصور. (1390). «اثربخشی آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر همدلی و همدردی نوجوانان مادر سرپرست». مجله علوم شناختی، دوره 19، ش 86: 191- 183.
تجلی، فاطمه؛ جاویدی، حجت‌اله؛ مهریار، امیرهوشنگ؛ میرجعفری، سید احمد. (1398). «نقش پیش‌بینی‌کنندگی افسردگی، اضطراب، تنیدگی و شیوه‌های فرزندپروری مادران در رفتارهای نافرمانی مقابله‌ای و سلوک فرزندانشان». مطالعات روان‌شناختی، دوره 15، ش 3: 173- 159.
حسنی، اکرم؛ علیزاده، حمید؛ غباری بناب، باقر؛ پزشک، شهلا؛ کاظمی، فرنگیس. (1399). «تدوین برنامه آموزشی گروهی ارتقاء معنویت و بررسی پیامدهای روان‌شناختی آن برای مادران کودکان با ناتوانی هوشی». مجله علوم روان‌شناختی، دوره نوزدهم، ش 88.
حسنی، سارا؛ مهدی‌نژاد، سیدابوالقاسم؛ خدابخش پیرکلانی، روشنک. (1399). «مقایسه اثربخشی مواجهه ذهن‌آگاهی و ذهن‌آگاهی- مواجهه به صورت تلفیقی بر اختلال وسواس زنان شهر اراک». مجله علوم روان‌شناختی، دوره 19، ش 86: 145- 137.
حسین‌پور، حسین؛ اکبری، مهدی؛ حسنی، جعفر؛ زرگر، فاطمه. (1399). «اثربخشی دارودرمانی ترکیب شده با درمان کوتاه‌مدت ذهن‌آگاهی در کاهش ناتوانی ناشی از میگرن و بهبود کیفیت خواب». علوم اعصاب شفای خاتم، دوره 8، ش 2: 28-18.
حسین‌پورتنکابنی. (1399). «تربیت معنوی و بایسته‌های معنویت‌گرایی در بینش، منش و کنش رضوی (ع)». دو فصلنامه علمی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام (دانشگاه امام صادق (ع))، دوره 8، ش 14: 71-53.
حسینی طاری، زهرا. (1398). استرس، خودکارآمدی، احساس گناه والدینی و استیگمای ادراک شده در مادران و کودکان مبتلا به بیش‌فعالی کم‌توجهی با توجه به عوامل جمعیت‌شناختی. پنجمین کنفرانس ملی نوآوری‌های اخیر در روان‌شناسی، کاربردها و توانمندسازی با محوریت روان‌درمانی. تعداد صفحات 12.
درگاهی، شهریار؛ محسن‌زاده، فرشاد؛ زهراکار، کیانوش. (1394). «تأثیر آموزش مهارت مثبت‌اندیشی بر بهزیستی روان‌شناختی و کیفیت رابطه زناشویی ادراک شده زنان نابارور». پژوهش‌نامه روان‌شناسی مثبت، 3 (2): 45- 58.
دهقان، فاطمه؛ پیری کاهرانی، مرضیه؛ گلی، رحیم؛ ورجهانی، ‌هادی. (1395). «تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی و سلامت روان زنان همسر جانباز». نشریه زن و جامعه، 7 (4): 11-1.
دهقانی‌زاده، حسینعلی، فلاح، محمدحسین؛ وزیری، سعید. (1399). «احساس گناه مادری، کاوش کیفی بر اشتغال زنان در رابطه مادر فرزندی». طلوع بهداشت، 19 (2): 16-32.
دین‌پژوه، فاطمه؛ بخشانی، نورمحمد؛ اکبری کامرانی، مهناز. (1396). «تأثیر برنامه جامع بازتوانی مبتنی بر مداخلات روان‌شناختی و تمرینات پایه ورزشی بر افسردگی و اضطراب در بیماران بای پس». نشریه روان‌شناسی معاصر (ویژه‌نامه)، 12: 705- 709.
زارعی، س؛ فرح‌بخش، ک؛ اسماعیلی، م (1390). «تعیین سهم خود متمایزسازی، اعتماد، شرم و گناه در پیش‌بینی سازگاری زناشویی». دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 3 (45): 151- 64.
سالاری‌فر، محمدرضا؛ یونسی، سید جلال؛ شریفی‌نیا، محمدحسین؛ غروی، سید محمد. (1392). مبانی و ساختار زوج درمانی اسلامی. نشریه مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 2 (7): 37-68.
سانتراک، جان دبیلیو. (1393). روان‌شناسی تربیتی. ترجمه حسین دانش‌فر، شاهده سعیدی و مهشید عراقچی. تهران: انتشارات سمت.
سعادتی، هیمن؛ یونسی، سیدجلال؛ فروعان، مهشید؛ لشنی، لیلا. (1392). «اثربخشی گشتالت درمانی بر شادکامی سالمندان». مجله‌ی سالمندان ایران، (29) 8: 15-7.
سلیمانی، اسماعیل؛ نجفی، محمود؛ بشرپور، سجاد؛ شیخ‌الاسلامی، علی. (1394). «اثربخشی هوش معنوی بر کیفیت زندگی و شادکامی دانشجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)». فرهنگ در دانشگاه هنر اسلامی، ش 4 (5): 537- 546.
سودانی، منصور؛ نیکرو، طیبه؛ حسین‌پور، محمد. (1390). «اثربخشی گشتالت درمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید به زندگی و افزایش عزت نفس زنان بازنشسته آموزش و پرورش». مجله پژوهش‌های مشاوره، (45) 12: 51-35.
سیف‌نراقی، مریم و نادری، عزت‌اله. (1391). روان‌شناسی کودکان عقب‌مانده ذهنی و روش‌های آموزش آنها. تهران: انتشارات سمت.
شفیع‌آبادی، عبداله، ناصری، غلامرضا. (1388). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
شفیع‌آبادی، عبداله و ناصری، غلامرضا. (1392). نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی. تهران مرکز نشر دانشگاهی.
شکری، شمیه؛ خانجانی، زینب؛ ‌هاشمی، تورج. (1395). «پیش‌بینی تنش والدین و آشفتگی روان‌شناختی مادران بر اساس مشکلات رفتاری و کارکردهای انطباقی کودکان دبستانی با تأخیرهای تحولی». نشریه سلامت روان کودک، دوره3، ش 1: 95 - 108.
صادقیان، عفت؛ محمدی، زهرا؛ شمایی، فرشید. (1396). «ارتباط استرس با الگوهای ارتباطی مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش‌پذیر». مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، دوره 25، ش 3: 57- 24.
صادقیان، عفت؛ محمدی، زهرا؛ شمسایی، فرشید. (1396). «ارتباط استرس با الگوهای ارتباطی مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش‌پذیر». مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، دوره 25، ش 3.
طالبی، مهناز؛ نادری، فرح؛ بختیارپور، سعید؛ صفرزاده، سحر. (1399). «تأثیر آموزش بهزیستی و روان‌شناختی بر عمل آشفتگی، سرگردانی ذهنی و افسردگی مادران کودکان کم‌توان ذهنی». نشریه آموزش پرستاری، دوره 9، ش 2.
عطادخت، اکبر؛ دانشور، سمیه؛ فتحی گیلارلو، مهناز؛ سلیمانی، اسماعیل. (1394). «پروفایل آشفتگی روان‌شناختی مادران و افسردگی، اضطراب و استرس نوجوانان». مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره 14، ش 7: 549 تا 560.
علی‌اکبرزاده آرانی، زهرا؛ خاری آرائی، مجید؛ حاج باقری، علی؛ علی‌اکبرزاده آرانی، فاطمه. (1392). «سازگاری اجتماعی و مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش‌پذیر». فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 7 (2): 55-65.
غفاری، زهرا؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا، عادل کاریزمه، فائزه. (1398). «مقایسه کیفیت زندگی و رضایت زناشویی در دانشجویان متأهل دختر و پسر مؤسسه آموزش عالی حکمت رضوی». تحقیقات جدید در علوم انسانی. ش 1022: 80 - 71.
غفرانی، فاطمه و همکاران. (1390). بررسی نقش هوش معنوی در کیفیت زندگی دانشجویان. اولین همایش ملی بهداشت روانی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، 13 و 14 اردیبهشت.
فرامرزی، سالار؛ کرمی‌منش، ولی‌اله؛ محمودی، مرتضی. (1392). «فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان‌شناختی بر سلامت روانی خانواده کودکان با نقص ذهنی». فصلنامه روان‌شناسی بالینی، ش 13، سال چهارم.
قاسمی‌پور، یداله؛ روشن، بهناز. (1398). «نقش ذهن‌آگاهی و حمایت اجتماعی در پیش‌بینی سلامت روان داوران دارای کودک کم‌توان ذهنی». فصلنامه سلامت روان کودک. دوره 6، ش 1: 176- 178
قشلاقی، سعیده؛ علیوندی وفا، مرضیه؛ اسماعیل‌پور، خلیل؛ آزموده، معصومه. (1398). «اثربخشی گروه درمانی معنوی- مذهبی اسلام‌محور بر شادمانی زناشویی و کیفیت رابطه ادراک شده زناشویی در زنان دارای تجربه دلزدگی زناشویی». پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، سال هفتم، ش 16.
کجباف، محمدباقر؛ سجادیان، پریناز، کاویانی، محمد؛ انوری، حسن. (1390). «رابطه سبک زندگی اسلامی‌ با شادکامی در رضایت از زندگی دانشجویان شهر اصفهان». روان‌شناسی و دین، 4 (4): 74-61.
کمیجانی، مهرناز. (1391). «کودکان استثنائی و چالش مادران». نشریه تعلیم و تربیت استثنائی، ش 110: 2-1.
کوری، جرالد. (2005). نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی. ترجمه یحیی سید محمدی (1387). تهران: ارسباران.
کوهستانی، معصومه؛ میرزمانی، سید محمود. (1385). «نشانه‌های اختلال فشار روانی پس از سانحه (PTSD) در مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش‌پذیر و مادران کودکان عادی». دو فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، دوره 4، ش 1و2.
کوهی، سمانه؛ اعتمادی، عذرا؛ فاتحی‌زاده، مریم. (1393). «بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانی با سرخوردگی زناشویی در زوجین». نشریه پژوهش رفتارهای علوم شناختی، 1 (4): 84-71.
کرین، ربکا. (1391). شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی. ترجمه انیس خوش‌لهجه صدق. تهران: بعثت. (تاریخ تألیف به زبان اصلی 1998).
لطفی کاشانی، فرح؛ وزیری، شهرام؛ قیصر، شروین؛ موسوی، سیدمهدی؛ ‌هاشمیه، مژگان. (1391). «اثربخشی مداخله معنوی بر ارتقاء کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به سرطان». فقه پزشکی، دوره 11، ش12: 125- 149.
محبوبی، طاهر. (1398). «اثربخشی آموزش شناختی ارتقاء امید بر آشفتگی روان‌شناختی دانشجویان دانشگاه پیام‌نور». فصلنامه علمی- پژوهشی شناخت اجتماعی، سال 8، ش اول، (پیاپی 15).
محبیان‌فر، مهران؛ پیراسته، فاطمه؛ حنایی، نازیلا؛ احمدی‌پور مهرابی، فهیمه. (1398). پژوهش بر مطالعات حوزه‌ی افزایش اعتماد زناشویی و کیفیت زندگی و اعتیاد به اینترنت. سومین کنفرانس دانش و فناوری روان‌شناسی، علوم تربیتی و جامعه‌شناسی ایران. تعداد صفحات 24.
محمدی، داوود. (1392). تأثیر گشتالت درمانی گروهی بر خشم و افسردگی مادران دارای کودک کم‌توان ذهنی.
محمدی، رؤیا؛ فرهنگ، علی‌اکبر؛ السادات حسینی، مریم. (1398). «اثربخشی درمان فراتشخیص یکپارچه بر خودپنداشت و آشفتگی روان‌شناختی دانش‌آموزان با علایم افسردگی». فصلنامه سلامت روان کودک، دوره 6، ش 4.
موسوی، سید فاطمه؛ ابویی مهریزی، مطهره. (1399). «مقایسه خود تعیین‌گری در رابطه زناشویی، تعهد به همسر و رضایت زناشویی در زنان و مردان بدون و دارای تعارض زناشویی مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره». رویش روان‌شناسی، ش 53، دوره 12: 30-19.
میرخانی، مجید. (1377). الگوی نوین توان‌بخشی کشور. تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
میلانی‌فر، بهروز. (1396). روان‌شناسی کودکان و نوجونان روان‌شناسی. تهران: قومس
میلانی‌فر، بهروز. (1398). روان‌شناسی کودکان و نوجوانان استثنائی. تهران: قومس.
نادی، محمدعلی؛ عزیزی، ‌هاجر؛ مسجدی، نفیسه. (1398). «رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی، رفتار اخلاقی و احساس گناه با رفتار شهروندی اجباری». مجله روان‌شناسی، 89، سال 23، ش 1.
نازک‌تبار، حسین؛ حسینی درونکلایی، سیده‌ زهرا؛ بابابی، انسیه. (1395). «تحلیل رابطه سلامت معنوی، نگرش به ارتباط قبل ازدواج و دلزدگی زناشویی زنان متأهل». نشریه مطالعات زنان، 3 (14): 93-114.
ناصح، اشکان. (1398). «تأثیر مداخله گروهی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر حرمت خود و مشکلات اجتماعی دانش‌آموزان دارای نشانه‌های اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی».سلامت روان کودک، دوره 6، ش 3: 268- 256.
نریمانی، محمد؛ آقامحمدیان، حمیدرضا؛ رجبی، سوران. (1386). «مقایسه سلامت روانی مادران کودکان استثنائی با سلامت روانی مادران کودکان عادی». فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال نهم، ش 34 و 33: 24-15.
نوابی‌نژاد، شکوه. (1383). نظریه‌های مشاوره روان‌درمانی گروهی. تهران: انتشارات سمت.
نوری، مسعود. (1388). بررسی رابطه کیفیت آموزش معلمان ابتدایی با خودکارآمدی آنان در درس علوم تجربی با تأکید بر روش فلندر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانشکده علوم تربیتی.
نیکوبخت، ندا؛ کریمی، یوسف؛ بهرامی، ‌هادی. (1390). «بررسی دلزدگی زناشویی در زنان نابارور و بارور مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های زنان و ناباروری بیمارستان ولیعصر مجتمع بیمارستانی امام‌خمینی (ره): یک مطالعه مقطعی». نشریه امیدمیولوژی ایران، (1) 7: 37- 32.
نیلفروشان، پریسا. (1390). مدل معادله ساختاری کیفیت رابطه زناشویی بر اساس ویژگی‌های روان‌شناختی زوجین. رساله دکتری رشته روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناختی دانشگاه اصفهان.
واعظی، رضا؛ سید نقوی، میرعلی؛ ملکی، سارا. (1397). «رابطه میان عدالت ادراک شده در تعدیل نیروی انسانی در سازمان با احساس گناه کارکنان». فصلنامه علمی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال 28، ش 92.
وست، ویلیام. (1383). روان‌درمانی و معنویت. ترجمه شهیدی، شهریار و شیرافکن، سلطانعلی. تهران: انتشارات رشد.
هاشمی، سعداله؛ در تاج، فریبرز؛ سعدی‌پور، اسماعیل؛ اسدزاده، حسن. (1396). «الگوی ساختاری احساسات شرم و گناه بر اساس شیوه‌های فرزندپروری والدین؛ نقش واسطه‌ای سبک‌های دلبستگی». روان‌شناسی کاربردی، 11 (4) : 493- 475.
هالفورد، کیم. (1384). زوج درمانی کوتاه‌مدت: یاری به زوجین برای کمک به خودشان. ترجمه تبریزی، مصطفی؛ کاردانی، مژده؛ جعفری، فروغ. تهران: انتشارات فراوان.
Adams, Lan; sintov, Nicole D. (2020) Experienced guilt, but not pride, mediates the effect of feed back on pro- environmental behavior. Journal of Environment psychology. Volume 71.
Amendt. Lyon, N. (2001). Art and creativity festal therapy. Festal review.
American Association on mantalRetardation (2002). Mental retardation Definition classification and systems of supports (10thed) (Translated by Behpajooh, A: Hashemi, H) Tehran: Tehran university publications (in Persian).
 Aten, D. J; Worthington, E. L. (2009). Next steps for clinicians in Religious and Spiritual Therapy: An Endpiece, in: Journal of clinical psychology: 65 (2): 224- 229.
 Aten, J. D; Schenck, J. E. (2007). Reflections on Religion and Health  Research: An Interview with Dr. Horold G. Koenig, in: Journal of religion and Health, 46: 183- 190.
Ausubel, D. P. (1955). Relationships between shame and Guilt in the socializing process. Psychological Review, 62: 378-390.
Baumeister, R. F; A. M. Still well & T. F. Heather ton (1994). Guilt: anointer personal Approach. Psychological Bulletin, 115: 243-267.
Benedict, R. (1946). The chrysanthemum and thesword: patterns of Japenese culture. Boston MA: Houghtan Mifflin.
Beyram, N. , &Bilgel. N. (2008). “The prevalence and socio-demographic correlations of depression, anxiety and stress among a group of university students”. Social psychiatry and psychiatric epidemiology and psychiatric epidemiology, 43 (8) , 667- 672.
Bon not, virginie; krouth – Gruber, silvia (2017). Guiltnorms regarding historical violence and implications for intergrouprelations in France. International Journal of intercultural Relations, 18 July 2017, volume 62 pages 43-54.
Borawski, Dominik & Zawada Mateusz. (2021). The interplay between loneliness, mindfulness, and presence of meaning. Does search for meaning matter? Personality and individual differences. volume 172.
Bosehans, Guster. , Willem Boldordijk, Jan; wan, Jing, (2020). Paymore, fly more? Examining the potential guilt- reducing and flight – encouraging effect of on in tegrated carbon offset- journal of Environment psychology, 6 August 2020, volume 71 Article 101469.
Brownell, P. (2010). Gestalt therapy: A guide to contemporary practice. New york: Springer publishing company.
BSS, Mertsirakaya MBBS. (2019). Academic Radiology.
 Carpenter, T. P. Tignor, S. M. , Tsang, J. A. ,&willett, A. (2016). Dispositional self-forgiveness, guilt- and shame- proneness, and the roles of motivational tendencies- personality and Individual Differences, 98: 53-61.
Cetinbakis, G. , Bastug, G. , &ozel – kizil, E. T. (2020). Factors contributing to higher care giving burden in Turkish mothers of children with autism spectrum disorders. International Journal of Developmental Disabilities, 66 (1) , 46-53.
Chaoyichen; Jie, zhou. (2021). Clinical study of preoperative psychological distress and its related factors in the primary caregivers of patients with glioma. Clinical near.
Chen, xue& cui, Xiang- Shu. (2021). The effects of mind fullness- based interventions on nursing students: A meta- analysis. Nurse Education Today.
Crewsell, J. D. (2017). Mind fullness interventions. Annual review of psychology's. 68. 491-516.
Davanloo, H. (2001). Intensive short- thermodynamic psychotherapy: extended major direct access to the unconscious- European psychotherapy, 2,25-70.
Demaris, A. Mahoney, A: &pargament, k. I. (2010). Sanctification of marriage and general religiousness as buffers of the effects of marital inequity. J Fam Issues. 31 (10) , 1255-1278.
Doklander, V. (2001). Gestalt play therapy. International Journal of play Therapy. 1 (19):
Duarte,S. ,&Rinto-Gouveia, J (2017) Enpaty and Feeling of guilt experienced by nurses: A cross – sectional study of their role in burnout and compassion fatigue symptoms. Applied nursing Research. 35, 4-2-4-7.
Estes A, olsen E. , Sullivan k; Greenson, J. , winter, J. , Dawson, G; Munson, J. (2019). Parenting- related stress and psychological distress in mothers of toddlers with autism spectrum disorders. Brain and Development; 35 (2) , 133-8.
Estes, A. , Munson, J; Dawson, G: Koehler, E; Zhou, x. H: & Abbott, R. (2009). Parenting stress and psychological functioning among mothers of psychological functioning among mothers of preschool children with autism and developmental delay. Autism, 134, 375- 387.
Fabio, Porru; Alex, Burdorf. (2020). Mental health among university students: the associations of effort- reward imbalance and over commitment with psychological distress. Journal of Affective Disorders.
Fan, Jiqiong& Li, xuan. (2020). Contribution of child temperament and marital quality to coparenting among Chinese families. Children and youth services Review. Volume 108.
Fang, yuming& Liu Huiwen (2019). Video saliency detection by festaH theory. Pattern Recognition.
Fredette Catherine & Guay stephane (2020). A qualitative analysis of the quality of social and marital support PTSD victims. European journal of Trauma &Dissociution. Volume 4.
Frewen, PA: et al (2008). Letting go: Mind fullness and negative automatic thinking. Cognitive therapy and research 32 (6): 758- 774.
Gall, M. D. , Gall, J. P. and Borg, W. R. (2003) Educational research: An introduction.
Georgiadou, Ekaterini; Schmitt, Gregor martin; Erim, yesim (2020). Does the sparatim from mantal partners of Syrian refugees with a residence permit in Germany have an import on their quality of life? Journal of psychosomatic Research. Volume 130 Article 1099366.
Hang Hai Audrey & Aurelio Norielle. (2019). The efficacy of spiritual / religious interventions for substance use problems A systematic review and meta- analysis of randomized controlled trials. Drug and Alcohol Dependence.
Harper, A; Dyches, T. T; Harper, J; Roper, S. O; south, M. (2013) Respite car, Maritol Quality, and stress in parents of children with Autism peretrum Disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 43, 2604- 2616.
Horris,J. C. (2013). “New terminology for mental retardation in DSMS and ICD-11”. Current opinion in psychiatry. 26 (3). 260- 262.
Hutaqalug, F;& Ishak, z. (2012) sexual Horassment: Apredicator to Job satis satisfaction and work stress among women Employers. ProcediaSocial and behavirol sciences, 65 (3) , 723- 730.
Joshua Breslau, Melissal; Finucane, AliciaR; Locker, Matthew D; Baird, Elizabeth; Roth, Rebeccal. Collins. (2020). A longitudinal study of psychological distress in the united states before and during the COVID-19 Pandemic.
Kabat- Zinin, J. (1990). Full catastrophe living: using the wisdom, of your body and mind to face stress, pain and illness. Newyork: Delacort.
Kabat- Zinn, J. (2003). Mind fullness – based interventions in context: past, present, and future. Clinical psychology: Science and practice 10 (2): 144-156.
Kaplan &sodock (2003) , synopsis of psychiatry. Behavioral sciences/ clinical psychiatry. 2003: 801,111-112.
Katzmann, J. , Dopfner, MemdGortz- Dorten, A. (2018). Child – based treatment of oppositional defiant disorder: mediating effects on parental depression, anxiety and stress. European child & adolescent psychiatry. 27 (9): 1181-1192.
Keltnet, D. & B. N. Buswell (1996). Embarrassment: Its Distinct from and Appeasement Functions. Psychological Bulletin, 122: 25-270.
Kezdy, A.: Martos, T. ; Boland, V. ; Horvoth, K. (2010). Religious Doubts and mental Health in Adolescence and young Adulthood: The Association with Religious Altitudes, in: Journal of Adolescence, 11: 1-9.
Kim Minseong. (2020) The effect of 99-ending calories and anticipated guilt on restaurant menu development strategy. International Journal of Hospitality. Volume 89.
Koyser, k. (1996). The marital disaffection scale: An imlentory for assessing motional estrangement in mar-riage American – Journal of family Therapy. 24 (1) , 68- 80.
Lefeburesarah; wang. ze (2019). The effects of guilt and sadness on sugar consumption. Journal of Business Research. volume100. p (130-138).
Li, Xiaowei; Liu, Qianqion (2019). Parent – grandparent co-parenting relationship, marital conflict and parent – child relationship in chinese parent- child relationship in chinese parent- grand parent co-parenting families. Children and youth services Review. Volume 109 Artide 904793.
Lovibond PF, Lovibond SH. The structure of negative emotional states: comparison of the depression Anxiety stress scale (DASS) with the Beek Depression and Anxiety Inventories: Behave Res Their 1995; 33 (3): 335-43.
Marques, Mathew D. Ph. D; sibley, chris G, Ph. D. (2021) Increased sleep predicts annual decreases in psychological distress: Results from a 6- year longitudinal panel sample. Sleep Health, Available 2 January.
MathewD, Marquesph. D; chrisG. Sibley ph. D. (2020). Increased sleep predicts annual decreases in psychological distress: Results from a 6- year longitudinal panel sample. Sleep Health.
Mirowsky, J,& Ross, C. E. (2002). Measurement for a human science. J. Health soc Behov, 43, 70-152.
Moosavi, Soolmaz& Akbari, Mohammad Esmaeel (2020). Spiritual care experiences by cancer patients, their family caregivers and healthcare Eam members in oncology practice setting: Aqualitative study. Explore.
Oh, soonyoung& Ryu Ebining (2019). Does Holding Back cancer. Related concern Affect couples Marital Relationship and quality of life of patients with lung cancer? An actor- partner Interdependence Mediation Modeling Approach. Asian Nursing Research. Volume B, Issue 4. p (277- 285).
Opalinski, Andrus; CPNP-PC, APRN; Mortinez, LaurieA. (2021). Mindfulness and self- regulation in a summer comp setting: An EBP project. Journal of pediatric Nursing. Volume 57 p (73-78).
Orth, u. , Robins, R. W, &soto, C. J. (2010). Tracking the trajectory of shame, guilt, and pride across the life. Span. Journal of personality and social psychology, 99 (6): 1061- 1069.
Pearson Education Inc. , Boston
Pesquita, Ana & Enns JamesT. (2020). Arefacing bodies a new gestalt or evidence of social binding? Cortex
Richards, P. S. ; Hardman, R. K. ; Berrett, M. (2007). Spiritual Approaches in the treatment of women with Eating Disorders, Washington: American psychological Association.
Richards, S. P; Bergin, A. E. (2005). A spirtued strategy for counseling and psychotherapy, 2nded,. USA: American psychological Association.
Ridner, S. H. (2004). Psychological distress: concept analysis. Journal Advanced Nursing. 45 (5) , 536-545.
Ritchotte, J. A. , &Zayhlawan, H. Y. (2019). Coaching parents to use Higher level questioning with Their Twice- Exceptional children Gifted child Quarterly, 63 (2) , 86- 101.
Saban, Mor&Drach- Zahary, Anat. (2020). The Effects of a novel mindfulness- based Intervention on Nurses' state Mindfulness and Patient satisfaction in the Emergency department. Journal of Emergency Nursing.
Sanford, K. (2006). Communication daring marital conflict: when couples alter their appraisal, they change their behavior Journal of Family psychology, 20 (2) , 256-265.
Santos, HudsonP; Adynski, Harry; Murgatroyd, Christopher (2020). Biopsychosocial correlates of psychological distress in latina mothers. Journal of Affective Disorders, P, 17-626.
Sbimoko, J. (2013): Handbook of Multicultural mental Health, 1 sL ed. , San Diego: Academic Press.
Schaumborg, Rebecca; Flynn, Francis. (2021). Refining the guilt proneness construct and theorizing about its role in conformity and deviance in organizations. Research in organization Behavior.
ShunTian; Tian- Yang, Zhang; Yo- Ming, Miao; chen- Weipan (2021). Psychological distress and parental involvement among adolescents in 67 low- income and middle – income countries: a population – based study. Journal of Affective oisovders.
Spika, B. ; Hood, R. W. ; Hunsberger, B. ; Gorsuch, R (2003). The psychology of Religion, 3rd Ed. , New York: Guilford.
Stauner, Mick & wilt Joshua A. (2020). Chapter 20 – Meaning, religious/ spiritual struggles, and well- being. The science of Religion, spirituality, and Existentialism.
Tangney, J. & R. L. Deaning (2002). Shame and Guilt. publications
Tangney, J. P; & Dearing, R. L. (2002). Shame and quilt: Guifordpress
Tangney, J. P. (1996). Conceptual and Methodological Issues in the Assessment of shame and Guilt. Behavior Research and therapy, 34: 247- 754.
Tangney, J. P. , wagner, P;&Aramzow, R (1992). Proneness to shame, proneness to quilt, and psychopathology. Journal of Abnormal psychology. 101 (3): 469.
Tilghman- Osborne, C. cole, D. A;& Felton, J. w. (2010). Definition and, measurement of guilt: Implications for clinical research and practice. Clinical psychology Review. 30 (5) , 356- 546.
Tongney, J. P. , wargner, P: &Gramzow, R. (1992). Proneness to shame, proneness to guilt, and Psychology. Journal of Abnormal psychopathology, 101 (3): 469.
Weiss, M. P. (2018). How to review for TEACHING Exceptional children. TEACHING Exceptional children. 50 (3) , 123-129.
Yontef, G. (2002). The Relational Attitude in Gestalt, Theory and Practice. International Gestalt Journal, 25 (1) , 15-34.
دوره 17، شماره 59
فصلنامه تابستان
تیر 1401
صفحه 105-134
  • تاریخ دریافت: 07 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 12 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 24 خرداد 1401
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1401