بررسی رابطه جامعه‌پذیری سیاسی با مشارکت سیاسی زنان شهر اهواز با رویکرد الگوسازی معادله ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط جامعه­پذیری سیاسی با مشارکت ­سیاسی بین زنان شهر اهواز انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تمام زنان 18 تا 64 سال شهر اهواز است که با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه‌ای متناسب 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها توصیفی­ـ­پیمایشی است. داده‌ها از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده است. نتایج نشان می‌دهد که میان متغیرهای جامعه‌پذیری سیاسی، سن، قومیت و طبقه اجتماعی با متغیر مشارکت سیاسی رابطه معناداری وجود دارد؛ هم‌چنین نتایج نشان می‏دهد که متغیرهای قومیت و طبقه ‏اجتماعی بر متغیر جامعه‏پذیری سیاسی نیز تأثیرگذار است. نتایج الگوسازی معادلات ساختاری نشان می‏دهد که در ارزیابی بخش اندازه‏گیری الگو، بارهای عاملی تمامی سنجه‏های مرتبط با متغیرهای مشارکت سیاسی و جامعه‏پذیری سیاسی، از 4/0 بیشتر است. بنابراین می‏توان گفت الگوی اندازه‏گیری در زمینه شاخصهای متغیرهای مکنون از پایایی کافی برخوردار است. مقدار آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) دو متغیر از 7/0 بیشتر است و مقدار میانگین واریانس به اشتراک گذاشته شده (AVE) متغیر مشارکت سیاسی از 5/0 بیشتر و متغیر جامعه‌پذیری سیاسی برابر 5/0 است. بنابراین الگوی اندازه‏گیری از پایایی و روایی قابل­قبولی برخوردار است. در بخش الگوی ساختاری نیز شاخصهای برازش، ریشه دوم میانگین مربعات خطای برآورد یا RMSEA با مقدار 7/0، شاخص برازش افزایشی یا IFI با مقدار 91/0، شاخص برازش تطبیقی یا CFI با مقدار 91/0، شاخص برازش هنجار شده مقتصد یا PNFI با مقدار 62/0، شاخص برازش تطبیقی مقتصد یا PCFI با مقدار 64/0، شاخص نیکویی برازش مقتصد یا PGFI با مقدار 57/0 و شاخص کای اسکوئر بهنجار یا CMIN/DF با مقدار 368/3 نشان داد که الگو از برازش خوبی برخوردار است؛ هم‌چنین تمام فرضیه‏‏های پژوهش با توجه به اینکه قدرمطلق آماره T- Statistic برای همه فرضیه‏‏ها از 96/1 بیشتر است، مورد تأیید قرار می‏گیرد. بنابراین تأثیر متغیرهای جامعه‏پذیری سیاسی (15/Beta=)، سن (18/Beta=)، طبقه اجتماعی (15/Beta=) و قومیت (10/Beta=) بر مشارکت سیاسی و تأثیر طبقه اجتماعی (14/Beta=) و قومیت (19/Beta=) بر جامعه‏پذیری سیاسی معنادار و تأیید می‏شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Relationship between Political Socialization and Women's Political Participation in Ahwaz, Iran Using Structural Equation Modeling Approach

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Baghery 1
  • Ali-Hossein Hosseinzadeh 1
  • Hassan Shojaei 2
1 Associate Professor, Shahid Chamran University of Ahwaz
2 M.A. Student of Sociology, Shahid Chamran University of Ahwaz
چکیده [English]

This study has been conducted to investigate the relationship between political socialization and political participation among women in Ahwaz, Iran. The statistical population of the study included all the women aged 18 to 64 in Ahwaz from among whom a sample of 384 women was selected using the proportionate stratified random sampling method. This is an applied research work in terms of purpose, and it has been carried out using the descriptive-survey method. The required data were collected using a questionnaire. The results indicated that the variables political socialization, age, ethnicity and social class are significantly related to the variable political participation. The results further revealed that the variables ethnicity and social class affect the variable political socialization. The structural equations modeling results showed that, in evaluating the model measurement section, the factor loadings of all measures related to the variables political participation and political socialization are higher than 0.4. Therefore, it can be said that, in the context of the indices of the concealed variables, the measurement model is sufficiently reliable. Cronbach's alpha coefficient and the composite reliability (CR) were greater than 0.7, and the average variance extracted (AVE) of political participation was greater than 0.5, and that of political socialization was 0.5. Therefore, the measurement model has acceptable reliability and validity. In the structural model section, the fitting indices including the root mean square error of approximation (RMSEA) with a value of 0.7, incremental fitting index (IFI) with a value of 0.91, comparative fitting index (CFI) with a value of 0.91, parsimonious normed fitting index (PNFI) with a value of 0.62, parsimonious comparative fitting index (PCFI) with a value of 0.64, parsimonious goodness fitting index (PGFI) with a value of 0. 57 and normed chi-square index with a value of 3.368 indicated that the model has an acceptable fitting value. Given that the absolute value of T-statistic for all hypotheses was higher than 1.96, all the research hypotheses were confirmed. Therefore, it is confirmed that the effect of political socialization (Beta ₌ 0.15), age (Beta ₌ 0.18), social class (Beta ₌ 0.15) and ethnicity (Beta ₌ 0.10) on political participation and the effect of social class (Beta ₌ 0.14) and ethnicity (Beta ₌ 0.19) on political socialization is meaningful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political participation
  • political socialization
  • women of Khuzestan

مراجع

ابراهیمی، قربانعلی؛ صفاری‏­بادی، مجتبی (1395). نقد و واکاوی پژوهشهای مشارکت سیاسی با تأکید بر متغیر جامعه‏پذیری سیاسی. دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت: 4014 ـ 4022.
احمدپورترکمانی، بابک؛ ازکیا، مصطفی؛ ساروخانی، باقر (1397). تبیین جامعه‏شناختی نقش شبکه‏های اجتماعی مجازی در جامعه‏پذیری سیاسی جوانان شهر تهران (1396 ه.س). مجله جهانی رسانه. دوره 13. ش 1: 66 ـ 92.
احمدی، احمد؛ رضایی، حسیبه (1394). رابطه رفاه اجتماعی با مشارکت سیاسی معلمان؛ مطالعه موردی: معلمان شهر مریوان. فصلنامه برنامه‏ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. ش 24: 231 ـ 267.
ادیبی­سده، مهدی؛ کیهانی، مسیح­الله (1385). عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر. س اول. پیش ش 1: 101 ـ 176.
امیدی، علی؛ مرادی‏فر، سعیده (1397). تبیین تأثیر رسانه‏های اجتماعی بر مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی استان مازندران. مجله جهانی رسانه. دوره 13. ش 1: 254 ـ 275.
پناهی، محمدحسین؛ بنی‏فاطمه، سمیه‏السادات (1394). فرهنگ سیاسی و مشارکت سیاسی زنان. فصلنامه علوم اجتماعی. ش 68: 35 ـ 56.
جوج، مرتضی؛ گله‏دار، مجید (1391). عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی شهروندان شهر تهران. فصلنامه مطالعات انتخابات. س 1. ش 2: 7 ـ 31.
جهانگیری، جهانگیر؛ محمدی، فرزانه (1393). مقایسه میزان مشارکت سیاسی جوانان و میانسالان شهرستان نور آباد ممسنی و عوامل اجتماعی موثر بر آن. مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد: 1 ـ 26.
خواجه­سروری، غلامرضا (1394). عوامل مؤثر بر جامعه­پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه‏های دولتی ایران. جستارهای سیاسی معاصر. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. س 6. ش 4: 31 ـ 55.
خواجه‏نوری، بیژن؛ مقدس، علی­اصغر (1386). جهانی شدن و مشارکت سیاسی زنان در ایران؛ نمونه مورد مطالعه: تهران، شیراز و استهبان. مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. س چهارم. ش 2: 45 ـ 71.
داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1396). الگوسازی معادلات ساختاری با نرم‏افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
راش، مایکل (1390). جامعه و سیاست؛ مقدمه‏ای بر جامعه­شناسی سیاسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: انتشارات سمت. چ دهم.
رفیع­پور، فرامرز (1392). کند و کاو‏ها و پنداشت­ها. تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار. چ بیستم.
زارع­مهدوی، قادر؛ نقدی‏پور، محمود؛ نجفی، مصطفی (1396). بررسی مشارکت سیاسی زنان در فرایند شکل‏گیری، تثبیت و تداوم انقلاب اسلامی ایران. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. س سیزدهم. ش 40: 49 ـ 69.
زارعی، غفار (1396). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان؛ مطالعه موردی: معلمان شهرستان پارسیان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه. س هشتم. ش 3: 19 ـ 32.
سروش، مریم؛ حسینی، مریم (1392). نوجوانان، جوانان و مشارکت سیاسی؛ بررسی مقایسه‏ای نقش عوامل جامعه­پذیری در مشارکت سیاسی جوانان و نوجوانان شیراز. مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد: 93 ـ 125. 
شارع­پور، محمود (1388). جامعه­شناسی آموزش و پرورش. تهران: انتشارات سمت. چ هفتم.
صفاری­بادی، مجتبی (1395). بررسی تأثیر جامعه‏پذیری سیاسی بر مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی افراد بالای 18 سال شهر نطنز، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، رشته علوم اجتماعی. گرایش پژوهش علوم اجتماعی.
ظهیری­نیا، مصطفی؛ نیکخواه، هدایت­الله؛ فلاحی­شاه‏آبادی، احمد؛ صادقی، سهیل؛ عزیززاده، امید (1395). اعتماد اجتماعی و تأثیر آن بر مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه هرمزگان. پژوهش‏نامه فرهنگی هرمزگان. ش 11: 86 ـ 136.
عبداللهی‏نژاد، علیرضا؛ قاسمی‎نژاد، ابوذر؛ صادقی، جواد (1395). رسانه‏های اجتماعی و مشارکت سیاسی در انتخابات؛ رابطه استفاده از فیس‏بوک، تلگرام، اینستاگرام و مشارکت سیاسی در انتخابات هفتم اسفند 1394. فصلنامه مطالعات رسانه‏های نوین. س دوم. ش 5: 33 ـ 74.
علی‏حسینی، علی؛ امام­جمعه­زاده، سیدجواد؛ پوررنجبر، مهدیه (1393). بررسی رابطه جامعه­پذیری و مشارکت سیاسی زنان، پژوهشنامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. س 5. ش 1: 161 ـ 185.
عیوضی، محمدرحیم؛ فتحی، یوسف (1392). نسبت مشارکت اجتماعی و سرمایه اجتماعی در اندیشه امام خمینی. فصلنامه راهبرد. س بیست‏ودوم. ش 66: 37 ـ 59.
غفاری، غلامرضا (1392). مدیریت شهری و مشارکتهای اجتماعی. تهران: نشر تیسا.
غفاری، غلامرضا؛ نیازی، محسن (1386). جامعه­شناسی مشارکت. تهران: نشر نزدیک.
غفاری­هشجین، زاهد؛ بیگی‏نیا، عبدالرضا؛ تصمیم­قطعی، اکرم (1389). عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان علوم سیاسی و فنی دانشگاه تهران. دانش سیاسی. س 6. ش 2: 207 ـ 240.
فرخی، میثم؛ پیروزی، نرگس (1397). میزان و چگونگی مشارکت زنان در مساجد؛ مورد مطالعه: مساجد شهرستان پاکدشت. فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه. س نهم. ش 4: 217 ـ 234.
فیروزجائیان، علی­اصغر؛ جهانگیری، جهانگیر (1387). تحلیل جامعه­شناختی مشارکت سیاسی دانشجویان؛ نمونه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه تهران. مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد: 83 ـ 109.
کلانتری، خلیل (1393). الگوسازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی ـ اقتصادی (با برنامه Lisrel و SIMPLIS). تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
گلابی، فاطمه؛ حاجیلو، فتانه (1391). تأثیر خانواده بر مشارکت سیاسی زنان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه. س سوم. ش 3: 31 ـ 56.
لیپست، مارتین؛ دوز، رابرت (1373). جامعه­شناسی سیاسی. ترجمه محمدحسین فرجاد. تهران: انتشارات توس.
محسنی، رضاعلی؛ خوش‏فر، غلامرضا؛ بابایی، قربان‏علی؛ ابراهیمی، میترا (1392). بررسی عامل‏های مؤثر بر انگیزه مشارکت زنان در سازمانهای مردم نهاد. فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه. س چهارم. ش 2: 167 ـ 190.
مسعودنیا، حسین؛ محمدی، نجات؛ مرادی، گلمراد؛ فروغی، عاطفه (1391). بررسی عوامل اجتماعی ـ روانشناختی مؤثر بر مشارکت سیاسی استادان دانشگاه مورد مطالعه؛ دانشگاه اصفهان. جامعه­شناسی کاربردی. س بیست­و­سوم. ش پیاپی (48). ش 4: 103 ـ 124.
معتضدراد، آناهیتا؛ سپهوند، ابراهیم (1392). بررسی جامعه­شناختی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی؛ مطالعه موردی دبیران متوسطه شهر خرم‏آباد 1392. فصلنامه مطالعات سیاسی. س پنجم. ش 19: 63 ـ 92.
نژاد، بهرام (1388). موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران. تهران: انتشارات رسانش.
نوروزی، حسین؛ نجات، سهیل (1395). الگوسازی معادلات ساختاری به زبان ساده Warp pls و Lisrel. تهران: انتشارت فوژان.
نوروزی­باغکمه، قدرت‏الله؛ حیدریان­دولت‏آبادی، محمدجواد (1397). جایگاه حقوق اساسی بانوان در راستای مشارکت سیاسی. فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان. س سوم: 13 ـ 58.
هیرجوزف، توماس­هالت؛ رینگل، کریستین؛ سارستد، مارکو (1395). الگوسازی معادلات ساختاری کمترین مربعات جزئی (PLS–SEM). ترجمه عادل آذر و رسول غلامزاده. تهران: انتشارت نگاه دانش.
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 14، شماره 49
فصلنامه زمستان 1398
اسفند 1398
صفحه 55-85

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 اسفند 1397
  • تاریخ بازنگری: 19 تیر 1398
  • تاریخ پذیرش: 02 مرداد 1398
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار