طراحی الگوی پارادایمیک مهارت‌آموزی دانشجویان دختر دانشگاه‌های کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن

چکیده

رشد تعداد دانش­آموختگان دختر در سالهای اخیر و چالش ناشی از تمایل زنان برای ورود به بازار کار و کمبود فرصتهای شغلی، لزوم توجه به آموزشهای مهارتی در طی دوران تحصیلات دانشگاهی را مورد توجه قرار داده است. هدف این پژوهش تدوین الگویی مفهومی برای مهارت‌آموزی دانشجویان دختر دانشگاه‌های کشور براساس تجربه زیسته جمعی از صاحبنظران در زمینه موضوع مورد بررسی است. نوع پژوهش کیفی است که با استفاده از راهبرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام ‌شده است. داده‌های این بررسی با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از شاخص اشباع نظری از طریق مصاحبه‌های نیمه­ساختاریافته با 20 نفر از استادان، کارافرینان و دانش­آموختگان زن دانشگاه‌ها جمع‌آوری و به‌وسیله نرم‌افزار کیفی Nvivo نیز بررسی شده است. نتایج تحلیل داده‌ها شامل 16 مقوله کلی است که در چارچوب الگوی پارادایمی در قالب شرایط علی (سیاستگذاری، منابع انسانی، فرهنگی)، راهبردها (اصلاحات فرایندی در قوانین و سیاستگذاری، اصلاحات فرایندی در منابع انسانی، اصلاحات فرایندی در اهداف و فعالیتها، اصلاحات دروندادی در قوانین و سیاستگذاری، اصلاحات دروندادی در منابع انسانی، اصلاحات دروندادی در اهداف، اصلاحات ساختاری)، زمینه (عوامل سیاسی و قانونی، فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی و فنّاورانه)، شرایط مداخله‌گر (عوامل خرد و کلان مؤثر در مهارت‌آموزی)، پیامدها (اصلاح در بروندادهای اقتصادی و اجتماعی، اصلاح در بروندادهای فرهنگی) بر پدیده کانونی مهارت‌آموزی دانشجویان دختر دانشگاه‌ها و ارائه الگوی مهارت‌آموزی مؤثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Paradigm Model of Skills Training of Girl Students in Iranian Universities

نویسندگان [English]

  • Mojhgan Naseri 1
  • Asghar Sharifi 2
  • Mohammad-Naqi Imani 2
1 Ph.D. Candidate of Educational Management, Rudhen Branch, Islamic Azad University
2 Corresponding Author: Faculty Member, Rudhen Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

The increase in the number of female graduates in recent years, the challenge of women's willingness to enter the job market and lack of job opportunities have highlighted the need to pay attention to skills training during the years of college education. The purpose of this study was to develop a conceptual model for the skills training of female students of Iranian universities based on the collective life experience of the experts in the field under study. This is a qualitative study carried out using a strategy based on grounded theory. The research data were collected through the purposeful sampling method, and the instrument was a semi-structured interview conducted with 20 university professors, entrepreneurs and female graduates. The collected data were analyzed using Nvivo qualitative software. The results of the data analysis consist of 16 general categories that fall within the paradigmatic model in the form of causal conditions (policy making, human resources, cultural resources), strategies (process reforms in laws and policies, process reforms in human resources, process reforms in goals and activities, input reforms in laws and policy making, input reforms in human resources, input reforms in goals, structural reforms), context (political and legal, cultural and social, economic and technological factors), intervening conditions (micro and macro factors influencing skills training) and outcomes (modification in economic and social outputs, modification in cultural outputs), which affect the focal  phenomenon of female college students’ skills training  and development of skills training model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • skills training
  • transferable skills
  • employability
استراوس، انسلم؛ کربین، جولیت (1391). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه­ای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: انتشارات نی.
انتظاری، یعقوب (1388). عرضه الگویی برای هماهنگ­سازی نظام آموزش عالی با تحولات مبتنی بر دانش در نظام اشتغال، مورد برنامه پنجم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگ. برنامه­ریزی در آموزش عالی. س سوم. ش 15: 1 ـ 27.
ایزدی، صمد؛ صالحی­عمران، ابراهیم؛ قربانی، عادل (1389). ارزیابی وضعیت دانش­آموختگان دانشگاه علمی کاربردی. انجمن آموزش عالی ایران. س 3. ش 2: 1 ـ 24.
ایمان، محمدتقی (1391). روش­شناسی تحقیقات کیفی. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بازرگان، عباس (1387). مقدمه­ای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: نشر دیدار.
برزگر، محمودی؛ نویدی، احد (1383). بررسی وضعیت اشتغال دانش­آموختگان رشته­های نقشه­کشی ساختمان و حسابداری، شاخه کاردانش. فصلنامه تعلیم­وتربیت. ش 77: 113ـ152.
برنامه اشتغال فراگیر (1396). تصویب­نامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی. جلسه سی ‌و ‌ششم مورخ 18/2/1396. قابل بازیابی در:
خامنه‌ای، سید علی (1390). ابلاغ سیاستهای کلی اشتغال توسط مقام معظم رهبری. 28 تیر ماه 1390. قابل بازیابی در:                                                http://www.leader.ir/fa/content/8343/leader.ir
پورقاسم، شهلا (1381). بررسی وضعیت اشتغال زنان تحصیلکرده. پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه‌شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی.
خسروی­پور، بهمن؛ سلیمان­پور، محمدرضا (1389). تبیین نقش ویژگیهای فردی مؤثر بر اشتغال دانش­آموختگان دختر آموزش عالی. مطالعه موردی: دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین ـ اهواز. زن در توسعه و سیاست. دوره 8. ش 31: 203 ـ 220.
زینلی­زاده، لیلا؛ زینلی­زاده، اعظم (1391). مهارت­آموزی کارافرینی و بهره­وری مهارت­آموختگان. کنفرانس ملی کارافرینی. کارافرینی و مدیریت کسب­وکارهای دانش بنیان. بابلسر، شرکت پژوهشی طرود شمال. قابل بازیابی در:                             https://www.civilica.com/KNOWLEDGEBASE01_145.html
شادفر، حوریه؛ لیاقتدار، محمدجواد؛ شریف، مصطفی (1390). بررسی میزان انطباق برنامه درسی رشته مدیریت و برنامه­ریزی آموزشی با نیازهای دانشجویان. پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی. ش 62: 123 ـ 146.
شجاع­نوری، فروغ­الصباح (1383). بررسی نقش دانشگاه­ها در افزایش توان اشتغال دانشجویان. مطالعه موردی: دانشگاه ساری انگلستان و الزهرا(س) ایران. پایان­نامه دکتری رشته علوم تربیتی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه الزهرا.
شیخی­فر، رضا؛ کوکنار، جلال­الدین (1395). بررسی نقش متقابل فرهنگ کار و مهارت­آموزی براساس اقتصاد مقاومتی با استفاده از الگوی دیمتل (مطالعه موردی در شهرک صنعتی ایبک­آباد اراک). پنجمین همایش ملی و چهارمین همایش بین­المللی مهارت­آموزی و اشتغال. تهران.
صالحی­عمران، ابراهیم (1385). وضعیت اشتغال دانش­آموختگان زن: مطالعه­ای موردی. پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی. ش 39: 41 ـ 60.
صالحی­عمران، ابراهیم؛ یغموری، سعید (1389). بررسی مهارتهای اشتغالزای بازار کار با توجه به اقتصاد جهانی در برنامه­های درسی آموزش عالی. مطالعات برنامه درسی. ش 16: 165 ـ 188.
فانی­خیاوی، رسول؛ معلمی­خیاوی، عبدالرحمن؛ اسمعیل­لو، یاسر؛ ایوبیان، علی (1391). خلاقیت و توانمندی دانش­آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی در بحث اشتغال. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی. ش 4: 149 ـ 167.
فراستخواه، مقصود (1395). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه برپایه (گراندد تئوری: GTM). تهران: انتشارات آگاه.
فروزانی، معصومه؛ زمانی، غلامحسین؛ یزدان­پناه، مسعود (۱۳۸۸). نگرش آموزشگران کشاورزی نسبت به استفاده از رویکرد حل مسئله در آموزشهای ترویجی. سومین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی، مشهد. انجمن ترویج و آموزش کشاورزی ایران. قابل بازیابی در:
http://www.civilica.com/Paper-TARVIJCONF03-TARVIJCONF03_170
فلاحتی، لیلا؛ محبوبی­شریعت­پناهی، نسیم­السادات (1394). بررسی تحلیلی از وضعیت اشـتغال زنان دانش­آموخته آموزش عالی. خبرگزاری مهر. شناسه خبر: 2967743. ۲۵ آبان ۱۳۹4.
قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1400 ـ 1396). مصوب 14/12/1395 مجلس شورای اسلامی. سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران. قابل بازیابی در:                                    http://qavanin.ir/Law/TreeText/257240#2373538
قانون نظام جامع آموزش­وتربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی (1396). نظام جامع آموزش­وتربیت فنی و حرفه‌ای و مهارتی مصوب مورخ 24/۸/1396 مجلس شورای اسلامی. قابل بازیابی در:
قدیری­معصوم، مجتبی؛ سوری، فرشاد؛ چراغی، مهدی (1393). نقش توانمندی شغلی زنان در توسعة اقتصادی نواحی روستایی. مطالعة موردی: بخش کونانی شهرستان کوهدشت. پژوهش و برنامه­ریزی روستایی. س سوم. ش 6.
لیاقت­دار، محمدجواد؛ یزدخواست، بهجت؛ نقوی، فتانه؛ سمیعی، فاطمه (1386). تأثیر و نقش اشتغال، اعتبار مشارکت سیاسی در گرایش زنان به آموزش عالی براساس نگرش دانشجویان دختر دانشگاه­های اصفهان. مطالعات زنان. س اول. ش 3: 179 ـ 196.
محمودیان، حسین؛ رشوند، مرجان (1391). اشتغال زنان دانش­آموختگان آموزش عالی و عوامل اجتماعی جمعیتی مؤثر بر آن. زن در توسعه و سیاست. دوره 10. ش 1: 83 ـ 104.
مرکز آمار ایران (1395). نتایج تفضیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن تهران. قابل بازیابی در:
http://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/fulltext/1395/n_nank_95_3_v2.pdf
مؤمنی­مهمویی، حسین؛ کرمی، مرتضی؛ مشهدی، علی (1391). بررسی میزان آموزش مهارت اشتغالزای مورد نیاز بازار کار در برنامه­های درسی کارشناسی ناپیوسته حسابداری مهندسی عمران و صنایع غذایی. پژوهش در برنامه­ریزی درسی. س نهم. دوره دوم. ش 7 پیاپی: 72 ـ 60.
مهرعلی­زاده، یداله؛ آرمن، عزیز (1386). بررسی بازار کار دانش­آموختگان مقطع کارشناسی در دانشگاه­های دولتی ایران. دانشور رفتار. ش 26: 73 ـ 86.
نورآبادی، سولماز؛ احمدی، پروین؛ دبیری­اصفهانی، عذرا؛ فراستخواه، مقصود (1393). ضرورت و امکان تغییر برنامه درسی مصوب نظام آموزش عالی ایران به برنامه درسی تلفیقی (مطالعه موردی: گرایش مدیریت آموزشی، دوره کارشناسی). آموزش و ارزشیابی. س هفتم. ش 25: 101 ـ 122.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (1397). دوره­های مهارت­افزایی در دانشگاه­ها و مراکز آموزش­عالی. گزارش تهیه شده توسط دفتر ارتباط با صنعت معاونت پژوهشی و فناوری وزارت علوم تحقیقات و فناوری. آذر ماه 1397.
دوره 14، شماره 48
فصلنامه پاییز 1398
آبان 1398
صفحه 39-70
  • تاریخ دریافت: 15 خرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1397
  • تاریخ پذیرش: 18 تیر 1398
  • تاریخ انتشار: 01 آبان 1398