اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر ابراز احساسات، افزایش احترام متقابل، حل تعارض زناشویی و رضایت زناشویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد روانشناسی بالینی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشیار گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

هدف این پژوهش تعیین میزان اثربخشی گروهی­درمانی به شیوه­ تحلیل تبادلی بر افزایش ابراز احساسات، احترام متقابل، حل تعارض زناشویی و رضایت زناشویی زوجین شهر اهواز بود. نمونه این پژوهش شامل 30 نفر از این جامعه بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه به صورت تصادفی تقسیم شدند. طرح پژوهش تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل و آزمایش و دوره پیگیری بود. ابزار اندازه‌گیری شامل پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (السون، 1989) و پرسشنامه ابراز احساسات  (امینی قمی، 1380) بود. برای اجرا در ابتدا از هر دو گروه پیش‌آزمون گرفته شد. سپس گروه آزمایش در هشت  جلسه 90 دقیقه­ای شرکت کردند و  بعد از هر دو گروه پس آزمون گرفته، و یک ماه بعد مرحله پیگیری انجام شد. تحلیل داده­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکوا) و تحلیل کوواریانس یکراهه (آنکوا) صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثربخشی گروهی­درمانی به شیوه­ تحلیل تبادلی بر افزایش ابراز احساسات، احترام متقابل، حل تعارض زناشویی و رضایت زناشویی زوجین شهر اهواز مؤثر است و این نتیجه در مرحله پیگیری نیز پایدار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of group therapy in the form of exchange analysis on increasing emotional expression, mutual respect, solving marital conflict and marital satisfaction of Ahvaz couples

نویسندگان [English]

  • elahe niknejad 1
  • parviz asgari 2
1 M.Sc Student of Clinical Psychology, Ahwaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Corresponding Author: Associate Professor of Psychology, Ahwaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Abstract
The purpose of this study was to determine the effectiveness of group therapy in the form of exchange analysis on increasing emotional expression, mutual respect, solving marital conflict and marital satisfaction of Ahvaz couples. The sample consisted of 30 people who were selected by available sampling method. 15 subjects in the experimental group and 15 in the control group were randomly assigned. The experimental design was a pre-test-posttest with control group and follow-up period. The instrument of the questionnaire included Enrique's Marital Satisfaction Questionnaire (Alson, 1989), Emmy's Qentimation Questionnaire (EFQ), Amini Ghomi, 2001). To run, at first, pre-test was taken from both groups. The experimental group was then placed on a face test group for eight 90-minute sessions, and then, both groups were subjected to post-test. And one month later, the follow-up process was completed. Data analysis was performed by using Multivariate Covariance Analysis (MANCOVA) and One Way Covariance Analysis (Ankawa). The results showed that the efficacy of group therapy in the form of exchange analysis was effective in increasing the expression of feelings, mutual respect, solving marital conflict and marital satisfaction in Ahvaz, and this result was stable at the follow up stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • group therapy in the form of exchange analysis
  • expressing feelings
  • mutual respect
  • solving marital conflicts
  • marital satisfaction
استوارت، یان؛ جونز، ون (1390)، تحلیل رفتار متقابل: روشهای نوین در روان‌شناسی، چ هجدهم، ترجمه بهمن دادگستر، تهران: نشر دایره.
برن، اریک (1975)، بعد از سلام چه میگویید؟، ترجمه مهدی قراچه‌داغی (1370)، تهران: نشر البرز.
پروچاسکا، جیمز؛ نورکراس، جان (1390)، نظریههای روان‌درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران: انتشارات رشد.
ترکاشوند، هاجر (1394)، بررسی اثربخشی گروهدرمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی زوجهای شهر اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی بالینی، دانشگاه اصفهان.
ترکان، هاجر؛ کلانتری، مهرداد؛ مولوی، حسین (1385)، بررسی اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی، خانواده پژوهی،2 (8): 403-383.
جوادی، مریم (1395)، بررسی رابطه بین همدلی، ابراز احساسات و رضایت زناشویی زوجین، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، س اول، ش 2.
جونز، ون؛ استوارت، یان (2005)‌، روشهای نوین در روانشناسی تحلیل رفتار متقابل، چ چهارم، ترجمه بهمن دادگستر (1385)، تهران: انتشارات رشد.
خانه ئی، داود؛ رشیدی، علیرضا (۱۳95)، بررسی اثربخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل محاوره‏ای بر TA  بر افزایش ابراز احساسات و رضایت زناشویی در بین زنان شهر تهران، اولین کنگره ملی روان‌شناسی خانواده گامی در ترسیم الگوی مطلوب خانواده، اهواز، انجمن علمی روان‌شناسی خانواده ایران، دانشگاه شهید چمران اهواز،
دانش، علی (1385). تأثیر روش تحلیل محاور‌های در  سازگاری زناشویی زوجهای ناسازگار، چکیده مقالات دومین کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 169.
سودانی، منصور؛ مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز؛ سلطانی، زیبا (1391)،  اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل بر افزایش عملکرد زوج‌های ناسازگار، فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده،2(3): 268-287.
سهرابی، احمد؛ جهانی، عهدیه؛ محرابیان، طاهره؛ مرعشیان، فاطمه؛ ظاهری، صدیقه (1395)، رابطه کیفیت زندگی و استرس با رضایت زناشویی در زنان مبتلا به سردرد میگرنی، مجله علوم مراقبتی نظامی، س سوم، ش 2: 115-122.
عزیزی، پریسا (1386)، بررسی اثربخشی درمان گروهی با رویکرد تحلیل ارتباط محاورهای برن بر کاهش تعارضات زناشویی زنان شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
فتوحی بناب، سکینه؛ حسینی‌نسب، سید داود؛ هاشمی، تورج (1394)، اثربخشی زوج درمانگری شناختی ـ رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر خودشناسی زوج‌های ناسازگار، مطالعات روانشناختی، 7(2): 37-58.
فرح‌بخش، کیومرث؛ قنبری هاشم‌آبادی، بهرام‌علی (1385)، بررسی میزان اثربخشی زوج درمانی گلاسر بر کاهش استرس و افزایش رابطه صمیمانه پس از ضربه ناشی از ادراک خیانت به همسر، مطالعات تربیتی در روانشناختی، (7) 2،190-173.
مهدی‌پوربازکیایی، مونا؛ صداقتی‌فرد، مجتبی (1394)، بررسی رابطه بین رضایت زناشویی و صمیمیت زوجین با سازگاری در خانه، فصلنامه روانشناسی تحلیلی ـ شناختی، س ششم، ش22: 21-31.
نجم‌آبادی، جواد (1385)، بررسی تأثیر گروه درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل بر بحران هویت نوجوانان شهر قم، پایان‌نامه کارشناسی، دانشگاه اصفهان.
دوره 14، شماره 47 - شماره پیاپی 47
فصلنامه تابستان 1398
شهریور 1398
صفحه 129-146
  • تاریخ دریافت: 07 آبان 1396
  • تاریخ بازنگری: 22 اردیبهشت 1398
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1397
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1398