نقش سبکهای دلبستگی و مشکلات هیجانی مادران در احساس تنهایی با واسطه‌گری سبکهای هویت در دختران نوجوان دبیرستانی

جعفری سیاوشانی, فائزه; برجعلی, احمد; کیامنش, علیرضا

نقش سبکهای دلبستگی و مشکلات هیجانی مادران در احساس تنهایی با واسطه‌گری سبکهای هویت در دختران نوجوان دبیرستانی

نویسندگان

¹ Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Allameh Tabatabaii University, Tehran, Iran

چکیده

هدف پژوهش تدوین الگوی پیش‌بینی احساس تنهایی دختران نوجوان دبیرستانی شهر تهران بر‌اساس سبکهای دلبستگی، مشکلات هیجانی مادران و نقش واسطه‌گری سبکهای هویت دختران نوجوان دبیرستانی است. در این پژوهش جامعه آماری را دانش آموزان پایه نهم (و مادرانشان) در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل داده‌اند که از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های احساس تنهایی راسل (1984)، سبک دلبستگی کولینز و رید (1990)، مشکلات هیجانی لابیوند (1995) و سبک هویت برزونسکی (1996) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق از روشهای آمار توصیفی و از آمار استنباطی به منظور طراحی یک الگوی مناسب از تحلیل مسیر برای پیش‌بینی احساس تنهایی در دانش آموزان استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبکهای دلبستگی، مشکلات هیجانی مادران و سبکهای هویت با احساس تنهایی دختران رابطه وجود دارد. همچنین، یافتههای این پژوهش نشان داد که احساس تنهایی زمانی به وجود می‌آید که فرد سبک دلبستگی ایمن یا ناایمن را همزمان با بودن یا نبود مشکلات هیجانی مادران تجربه می‌کند و تأثیر این ارتباط بدین اندازه است که زمینه رشد مطلوب و یا آماده‌سازی بستر نامطلوب برای ایجاد احساس تنهایی، نداشتن هویت منسجم و عدم عاطفه مناسب را در زندگی نوجوان فراهم میسازد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26454955.1397.13.43.7.8

عنوان مقاله [English]

The Role of Mothers’ Attachment Styles and Emotional Disorders in Feeling Lonely with the Mediation of Identity Styles of Adolescent High School Girls

چکیده [English]

The present research has been accomplished with the objective of developing a model for predicting the feeling of loneliness among adolescent high school girls in Tehran based on mothers’ attachment styles and emotional disorders and the mediating role of identity styles of adolescent high school girls. The statistical population consisted of ninth grade students (and their mothers) in the 2016-2017 academic year. The sample was selected using the cluster sampling method. The data collection instruments were the Russell Loneliness Scale (1984), the Collins and Read Attachment Style Scale (1990), the Leblond Emotional Disorders Questionnaire (1995), and the Berzonski Identity Styles Questionnaires (1996). Descriptive statistics were used to analyze the research findings, and inferential statistics were utilized in order to develop a proper model of path analysis for predicting the feeling of loneliness in students. The results indicated a significant relationship between mothers’ attachment styles, emotional problems, and identity styles and the girls’ feeling of loneliness. The findings further revealed that loneliness appears when an individual experiences a safe or unsafe attachment style concurrent with the presence or absence of mothers’ emotional problems and the influence of this relation is so much that it provides a desirable or undesirable ground for the emergence of loneliness, lack of consistent identity, and proper emotions in adolescents’ lives.

کلیدواژه‌ها [English]

loneliness
attachment style
emotional problems
identity style

مراجع

اکبری، مهدی؛ روشن، رسول؛ فتی، لادن؛ شعبانی، امیر؛ ضرغامی، فیروزه (1393). نقش عوامل شناختی، رفتاری، هیجانی و فراشناختی در پیش‌بینی افکار تکرارشونده منفی: یک رویکرد فراتشخیصی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. س 20. ش 3: 44 ـ 30.

امانی، رزیتا؛ مجذوبی، محمدرضا (1390). پیش‌بینی سبکهای هویت بر‌اساس سبکهای دلبستگی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی دانشگاه شاهد. ش 3: 26 ـ 11.

باقرینیا، حس؛ یمینی، محمد؛ جوادی، لیلا؛ نورادی، طیبه (1394). مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر حضور ذهن آگاهی بر بهبود تنظیم شناختی هیجان در اختلالات افسردگی اساسی. مجله علمی ـ پژوهشی علوم پزشکی دانشگاه یاسوج. ش 3.

بشارت، محمدعلی؛ گرانمایهپور، شیوا؛ پورنقدعلی، علی؛ افقی، زهرا؛ حبیبنژاد، محمد؛ آقایی ثابت، سارا (1391). رابطه ناگویی هیجانی و مشکلات بین شخصی: نقش تعدیل کننده سبکهای دلبستگی. فصلنامه روان شناسی معاصر. س 2. ش 3: 99 ـ 73.

پاکدامن، شهلا؛ خانمحمدی، مهدی (1390). نقش فرزندپروری ادراک شده در رابطه بین سبکهای دلبستگی و جمع‌گرایی در دانشجویان. فصلنامه پژوهشهای روانشناسی اجتماعی. ش 4: 102 ـ 81.

تجویدی، منصوره؛ ضیغمیمحمدی، شراره (1391). میزان احساس تنهایی، ناامیدی و عزت نفس در نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور. فصلنامه خون. س 9. ش 1: 43 ـ 36.

حافظی، فردین؛ پرویزی، فردین؛ امانی، مهسا (1393). رابطه بین احساس تنهایی و افسردگی در فرزندان طلاق. اولین کنفرانس بین المللی روان شناسی و علوم رفتاری. تهران: مرکز همایش های دانشگاه تهران.

داورپناه، فروزنده (1373). هنجاریابی نسخه تجدیدنظر شده مقیاس احساس تنهایی برای دختران 18-12 ساله در شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

سامانی، سیامک؛ جوکار، بهرام (1386). بررسی اعتبار و روایی فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و فشار روانی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. س 26. ش 3: 33 ـ 19.

سفیدهخوان، مرضیه؛ قربانی، حسین؛ ثابت، فریده (1395). بررسی همبستگی بین شاخصهای سبک دلبستگی و ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی با افسردگی (از طریق تحلیل مسیر). مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. س 21. ش 1: 20 ـ 13.

سلیمانی، مجید (1394). بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی تلفن همراه با اهمال کاری تحصیلی، احساس تنهایی، سلامت روان در دانش آموزان پسر سوم دبیرستان شهر قم. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

صالحی، اعظم؛ باغبان، ایران؛ بهرامی، فاطمه؛ احمدی، احمد (1391). رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مشکلات هیجانی با توجه به عوامل فردی و خانوادگی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی. س 1. ش 1: 18 ـ 1.

طاهری فر، زهرا؛ فردوسی، سیما؛ مظاهری، محمدعلی؛ فتی، لادن (1394). نقش واسطه‌ای نارسایی راهبردهای تنظیم هیجان در رابطه بین شدت هیجان منفی و انگیزش ایمنی با نشانه‌های اضطراب فراگیر. مجله روانشناسی معاصر. ش 2: 51 تا 66.

کرلینجر، پدهاز (1393). رگرسیون چندمتغیری در پژوهش رفتاری. ترجمه حسن سرایی. تهران: سمت. تاریخ انتشار به زبان اصلی 1982.

کرمیجویانی، فاطمه؛ سروقد، سیروس؛ بقولیریا، حسین (1394). رابطه ویژگیهای شخصیتی و سبکهای هویت با رضایت از زندگی دانش آموزان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی / رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. س 6. ش 4: 128 ـ 115.

کلانتری، عبدالحسین؛ حسینیزاده آرانی، سید سعید (1394). شهر و روابط اجتماعی: بررسی ارتباط میان انزوای اجتماعی و سطح حمایت اجتماعی دریافتی با میزان تجربه احساس تنهایی. مجله مطالعات جامعه شناختی شهری. ش 16: 118 ـ 87.

کیوی، حسین؛ درگاهی، شهریار؛ قاسمیچوبنه، رضا؛ درگاهی، عبدلله؛ قاسمزاده، عظیم (1393). رابطه ادراک از سبک فرزندپروری و خودکارامدی با احساس تنهایی دانش آموزان مقطع راهنمایی. فصلنامه نسیم تندرستی. س 3. ش 3: 115 ـ 100.

مغانلو، مهناز؛ وفایی، مریم؛ شهرآرای، مهرناز (1387). رابطه عوامل پنج عاملی شخصیت و سبکهای هویت. مجله پژوهش‌های روانشناختی. ش 3: 94 ـ 79.

Banks, M. R. Willoughby, L. M. & Banks, W. A. (2008). Animal-assisted therapy and loneliness in nursing homes: Use of robotic versus living dogs. Journal of the American Medical Directors Association, 9(3), 173–177.

Berzonsky, M.D. & Kuk, L.S. (2005). Identity Style, Psychological Maturity, and Academic Performance.Journal of Personality and Individual Differences, 3 9, 235-247.

Cabaj, Jason L, McDonald, Sheila W and C Tough, Suzanne (2014). Early childhood risk and resilience factors for behavioural and emotional problems in middle childhood. Journal of licensee BioMed Central, Ltd DOI: 10.1186/1471-2431-14-166.

Chou, A. Polansky, M. and Mason, R.L. (1998), Transforming nonnormal Data to Normality in Statistical Process Control.Journal of psycology. 33,63-89.

Collins, G. & Read, E. (1996). Revised Adult Attachment Scale. Available From http://www.psych.Ohiou, edu/ Intake Packet Part. Doc.

Dahlberg, Lena. Andersson, Lars McKee, Kevin. Lennartsson, J & Carin. (2015). Predictors of loneliness among older women and men in Sweden: A national longitudinal study. Journal of Aging & Mental Health.417-409.

Fried, Eiko I. (2015).From Loss to Loneliness: The Relationship Between Bereavement and Depressive Symptoms. Journal of Abnormal Psychology,11,34-53.

Gohnson, S,G. Batey,M.H.Is worth,L.(2009). personality and health: The mediating role of trait Emotional intelligence and work Locus of control. Journal of Personality and individual differences 47(50:470-475)

Hirsh, Jacob. Kang, B.Sonia K. (2016). Mechanisms of Identity Conflict:Uncertainty, Anxiety, and the Behavioral Inhibition System.journal of Personality and Social Psychology. Vol 20, Issue 3 520-512

Iqbal, Shawaz,Gupta, Sandhya, and E. Venkatarao (2015). Stress, anxiety & depression among medical undergraduate students & their socio-demographic correlates.Journal of Medical Research.51,62-88.

Izgar, Huseyin. (2009). An Investigation of Depression and Loneliness among School Principals. Journal of Educational Sciences: Theory & Practice, 9 (1), 247-258.

Jackson, T. (2010). Protective self-presentation, sources of socialization, and loneliness among Australian adolescents and young adults. Journal of Personality and Individual Differences, 436(1552–1562).

Jaremka,Lisa M. Fagundes,a Christopher. Peng, P,a Juan,b Jeanette M. Bennett,a,c Ronald Glaser,a,d,e,f William B. Malarkey,a,d,f and Janice K. Kiecolt-Glaser(2013) Journal ofLoneliness Promotes Inflammation During Acute Stress,32,58-96.

Levibond, s. H. & Levibond, P. F. (1995).The structure of negative emotional states: Comparision of the Depression, Anxiety and stress scale.(DASS)with the Beck Depression and Anxiety Inventories.Journal of Bwhavior Research and Therapy. 33, 335-343.

Margalit,malka, (2011). lonely children and Adolescents, Springer New York Dordrecht Heidelberg London.

Momeni, Khodamorad. Mohammadi, Fereshteh. Shahbazirad, Afsaneh & Abbasi, Mohammad Reza. (2015). The correlation between identity styles with loneliness feeling and social anxiety. Biological Forum – An International Journal, 7(2), (Special Issue-I), 94-99.

Monti, Jennifer D & Rudolph, Karen D. (2014). Emotional Awareness as a Pathway Linking Adult Attachment to Subsequent Depression. Journal of Couns Psychol. 61(3): 374–382.

Mothapo, Mpho Rosemary. (2010). Attachment and Identity development Amongst Early and Middle Adolescents. Masterʼs Thesis.Journal of University of Limpopo: 112 – 128.

Penning, M. J. Liu, G. & Chou, P. H. B. (2014). Measuring loneliness among middleaged and older adults: The UCLA and de Jong Gierveld loneliness scales. Journal of Social Indicator Research, 118, 1147-1166.

Rohner, R. p.(2013). Parental acceptance – rejection theory. University of Connecticut,22, 1-5.

Russel, D.W, cutrona, c.E& peplau, A. (1980). The revised UCLA loneliness scale.concurrent and discriminate validity Evidence, journal of personality and social psychology, 39,422-480.

Russell, Dan; Cutrona, Carolyn E. Rose, Jayne; Yurko, Karen (1984). Social and emotional loneliness: An examination of Weiss's typology of loneliness. Journal of Personality and Social Psychology, Vol 46(6), 1313-1321. Doi: 10.1037/0022-3514.46.6.1313.

Yaacob, Siti Nor. Juhari, Rumaya. Talib, Mansor Abu. Uba, Ikechukwu. (2009). Loneliness, stress, self esteem and depression among Malaysian adolescents. Journal Kemanusiaan Bil, 14,85-95.