مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر عوامل مشترک با محتوای آموزه‌های اسلامی و بدون آن بر افزایش گفتگوی مؤثر زوجین

نویسندگان

1 علوم تحقیقات تهران

2 دانشگاه خوارزمی گروه مشاوره

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی دو روش زوج‌درمانی مبتنی بر عوامل مشترک با محتوای آموزه‌های اسلامی و بدون آن بر افزایش میزان گفتگوی مؤثر زوجین انجام‌ شده است. روش تحقیق نیمه آزمایشی بود که از طرح آزمایشی آمیخته 3×3 استفاده‌ شده است. جامعه آماری شامل زوجهایی بود که به دلیل مشکلات ارتباطی به مرکز روانشناسی و مشاوره آرامش ارومیه در سال 1395 مراجعه کرده بودند. نمونه آماری شامل 24 زوج بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب‌، و در دو گروه آزمایش و گروه کنترل جایگزین شدند. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه محقق ساخته «مقیاس ارزیابی میزان گفتگوی مؤثر زن و شوهر» بود. گروه‌های آزمایش در ده جلسه زوج‌درمانی مبتنی بر عوامل مشترک و زوج‌درمانی مبتنی بر عوامل مشترک با محتوای آموزه‌های اسلامی شرکت کردند. به‌منظور بررسی سؤالهای تحقیق از آزمون آماری تحلیل واریانس با تکرار سنجش استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین گروه‌های آزمایش و گروه کنترل در میزان گفتگوی مؤثر تفاوت معناداری وجود دارد (p

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آرپ، دیوید؛ کلودیا، کارت؛ ناتل، براون (2004). ده قرار مهم برای زندگی مشترک. ترجمه اکرم قیطاسی. 1385. تهران: نشر صابرین.
  2. ای. جری فیرس؛ تیموتی جی. ترال (2002). روان شناسی بالینی: مفاهیم، روش‌ها و حرفه. ترجمه: مهرداد فیروزبخت. 1382. تهران. نشر.
  3. اسپرینکل، داگلاس‌اچ؛ سین، دیویس؛ جی، آل‌لیبو (2009). عوامل مشترک در خانواده‌درمانی و زوج‌درمانی. ترجمه معصومه اسمعیلی. 1392. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
  4. باقریان، مهرنوش؛ بهشتی، سعید (1390). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زناشویی مبتنی بر آموزه‌های اسلام بر سازگاری زناشویی زوجین. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی. شماره 6: 73 تا 89.
  5. پروچاسکا، نورکراس (2001). نظریه‌های روان درمانی. ترجمه یحیی سیدمحمدی (1381). تهران: انتشارات رشد.
  6. ثناگویی، محمد؛ جان بزرگی، مسعود؛ مهدویان، علیرضا (1390). رابطه الگوهای ارتباطی زوجین با رضامندی زناشویی. دو فصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی. شماره 9: 57 تا 77 .
  7. حیرت، عاطفه؛ شریفی، احسان؛ فاتحی زاده، مریم السادات؛ احمدی، سید احمد (1390). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی اسلام محور بر خوش‌بینی زوجین شهر اصفهان. مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری. شماره 1: 9 تا 22.
  8. دانش، عصمت (1389). افزایش سازگاری زناشویی زوج‌های ناسازگار با مشاوره از چشم‌انداز اسلامی. مجله مطالعات روان‌شناختی. شماره 2: 167 تا 183.
  9. داستان، نصیر؛ رجبی، غلام‌رضا؛ خوش کنش، ابوالقاسم؛ خجسته مهر، رضا (1389). ساخت و اعتبار یابی مقیاس مهارت‌های ارتباطی زنان و مردان متأهل شهر تهران. فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. شماره 1: 27 تا 38.
  10. رضایی، جواد؛ احمدی، سیداحمد؛ اعتمادی، عذرا؛ رضایی‌حسین‌آبادی، مریم (1391). تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام محور بر تعهد زناشویی زوجین. روانشناسی و دین. شماره 1: 37 تا 60 .
  11. روحانی، عباس؛ معنوی‌پور، داوود (1387). رابطه عمل به باورهای دینی با شادکامی و رضایت زناشویی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. شماره 35 و 36: 189 تا 206 .
  12. سالاری فر، محمدرضا (1387). خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  13. سالاری‌فر، محمدرضا؛ یونسی، سیدجلال؛ شریفی‌نیا، محمدحسین؛ غروی، سیدمحمد (1392). مبانی و ساختار زوج‌درمانی اسلامی. دو فصلنامة مطالعات اسلام و روان‌شناسی. شماره 12: 37 تا 68.
  14. شریفی‌نیا، محمدحسین (1391). الگوهای روان‌درمانی یکپارچه. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  15. غلام‌زاده، مریم؛ عطاری، یوسفعلی؛ شفیع‌آبادی، عبدالله (1388). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر همراهی عاطفی و ارتباط زوجین. فصلنامه اندیشه و رفتار. شماره 11: 35 تا 44.
  16. فتوحی‌بناب، سکینه؛ حسینی‌نسب، داوود؛ هاشمی، تورج (1390). اثربخشی زوج درمانگری شناختی رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر خودشناسی زوج‌های ناسازگار. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی. شماره 2: 37 تا 64.
  17. فیرس و تیموتی (2002). روان‌شناسی بالینی: مفاهیم، روش‌ها. ترجمه مهرداد فیروزبخت (1382). تهران: نشر رشد.
  18. کلینی، محمد بن یعقوب ابن اسحاق (1407 ق). اصول الکافی. ج 8. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  19. مجلسی، محمدباقر(1404 ق). بحارالانوار. بیروت: انتشارات دار احیاء التراب العربی.
  20. نوابی‌نژاد، شکوه (1380). مشاوره ازدواج و خانواده‌درمانی. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
  21. نیکویی، مریم؛ سیف، سوسن (1384). بررسی رابطه دین‌داری با رضایت زناشویی. فصلنامه پژوهش‌های مشاوره. شماره 13: 61 تا 79.
  22. ویسی، اسدالله (1391). طراحی و مقایسۀ اثربخشی دو برنامه درمانی مبتنی بر اصول درمان روایتی و درمان مبتنی بر آموزه‌های قرآنی در کاهش تعارض‌های زناشویی. فصلنامه مشاوره و رواندرمانی خانواده. شماره 3: 340 تا 357 .
  23. Atkins,D.C.,Doss,B.D.,Thum,Y. M., Sevier, M& Christensen, A. (2005).Improving relationship: Mechanisms of change in couple therapy,Journal of Counseling and Clinical Psychology, 73,624-633.
  24. Bagarozzi, D.A. (2001).Enhancing intimacy in Marriage. A clinician'sguide. Brunner-Rout ledge.
  25. Blow, A. J., Sprenkle, D. S., & Davis, S. D. (2007). Is who delivers the treatment more important than the treatment itself?: The role of the therapist in common factors. Journal of Marital and Family Therapy, 33, 298–317.
  26. Brock GW, Joanning H. A(1983). comparison of the relationship enhancement program and the Minnesota couple communication program. Journal of Marital and Family Therapy. 9(4):413-421.
  27. Call, V. R. A. & T. B. Heaton (1997), Religious Influence on Marital Stability,Journal for the Scientific Study of Religion, 36, 382-392.
  28. Danczak, A. (2011).Dialogue as a Means of Building the Spirituality of a Married Couple.Journal: INTAMS review) 17(1,61-68.
  29. Dudley,M.&Kosinski,F. (2006).Religiosity and marital satisfaction:A research note. Journal of Review of Religiousresearch. 32(1): 78-86.
  30. Fincham, F. D., & Beach, S. R. H. (2010). Toward a positive relationship science Of memes and marriage. Journal of Family Theory and Review, (2) 4–24.
  31. Gottman, J.M., & Notarius, C.I. (2002). Marital research in the 20th century and a research agenda for the 21st century. Family Process Journal, 41, 159-197.
  32. Hamidi F, Abbasi Makwand Z & Mohamad Hosseini Z. (2010). Couple therapy: forgiveness as an Islamic approach in counselling. Journal of Procedia Social and Behavioral Sciences, 5 (2) 1525–1530
  33. Hendrix, Harvile,. Hunt, Helen. (2013). Making marriage simple: Ten truths for changing the relationship you have into the one you want. New York (NY): Crown publishERS.
  34. Karahan, F. (2009). The Effects of a Couple Communication Program on the Conflict Resolution Skills and Active Conflict Tendencies of Turkish Couples. Journal Marital Therapy, 3 (35),220-229.
  35. Karen.R.Westerop. (2002).Building Healthy couple Relationships:Do communication Skills.Gender,Hope,And Family Types Make A Differens?.Trinity Western University.
  36. Kelley,D.L.& Burgoon, J.K. (1991). Understanding marital satisfaction and coupletype as functions of relational expectations. Journal of Human Communication Research, 18(1), 40-69.
  37. Kim Y.M. (2004). Spirituality and affect. A Function of changes in Religiouse affiliation. Journal of family psychology.)13(3,17-25.
  38. Lebow,Jay(2014).Couple and family therapy:An integrative map of the territory. American Psychological Association. (pp.113-128).
  39. Mahoney A. (2005). Religion and Conflict in Marital and Parent-Child Relationships, Journal of Social Issues. (61) 4, 689-706.
  40. Muro, L., Holliman R & Luquet W. (2015). Imago Relationship Therapy and Accurate Empathy Development. Journal of Couple & Relationship Therapy: Innovations in Clinical and Educational Interventions Access options,15(3),232-246.
  41. Perry, Graeme H. (2006). Family Life, Religion and Religious Practicein an Asian Adventist Context Part I: The People and Their Religious Practice: Journal info, 9. (1),71-109.
  42. Robinson,L.C.& Blanton,P.W. (1993).Marital strengths inenduring marriages.FamilyRelations: Interdisciplinary. Journal of Applied FamilyStudies, 42(1), 38-45.
  43. Saunia A & Reid, David W. (2008). Relationship Satisfaction among South Asian Canadians: The Role of ‘Complementary-Equality’ and Listening to Understand. Jornal of Interpersona, (2), 131-150.
  44. Vangelisti, M. (2003). Handbook of Family Communication Mahwah, N.J:Erlbaum.
  45. Walsh, F. (2009). Spiritual Resources In Family Therapy, New York: The Guilford.
  46. Wishman,M,&Courtnage,E.(2003).Correlates.of.depression&marital.dissatisfaction:Perception of marital communication style.Journal of Social and Personal Relationship,20,757-769.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 31 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار