آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد ـ کودک (مطابق الگوی لندرث) به مادران و اثربخشی آن در کاهش هیجانات منفی تحصیلی فرزندان دانش‌آموز

نویسندگان

1 علوم تحقیقات

2 دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشگاه جامع امام حسین (ع)

چکیده

این پژوهش با هدف آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطۀ والد ـ کودک (مطابق الگوی لندرث) به مادران و تعیین اثربخشی آن در کاهش هیجانات منفی تحصیلی فرزندان دانش‌آموز آنان انجام شد. جامعۀ آماری تمام دانش‌آموزان دورۀ اول ابتدایی منطقۀ 8 آموزش و پرورش شهر تهران بود که در سال تحصیلی 96 ـ 1395 مشغول به تحصیل بودند. نمونۀ آماری شامل 60 نفر از دانش‌آموزان بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌های انتخاب شدند و در دو گروه (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) قرار گرفتند. به‌منظور مقایسه‌پذیری روند تغییرات در نمره‌های هیجانات تحصیلی دانش‌آموزان از یک گروه کنترل استفاده شد. از هر دو گروه در سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری آزمون هیجانات منفی تحصیلی گرفته شد. به گروه آزمایش، بازی درمانی مبتنی بر رابطۀ والد ـ کودک مطابق با الگوی لندرث به مدت ده جلسۀ 5/1 ساعته آموزش داده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به اینکه طرح تحقیق مورد نظر برای بررسی این فرضیه از طرح اندازه‌گیریهای مکرر دو گروهی برخوردار است و هیجانات منفی شامل پنج بعد است برای تحلیل این فرضیه از تحلیل واریانس چند متغیره آمیخته استفاده شد. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه هیجانات تحصیلی پکران است و پس از جلسات بازی درمانی برای گروه آزمایش، تمام آزمودنیها با همین آزمون مورد بررسی قرار گرفت. بنابر یافته‌های این مطالعه می‌توان نتیجه‌گیری کرد که به‌طور معنی‌داری آموزش روش بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد ـ کودک به مادران سبب کاهش هیجانات تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احتشام، محبوبه؛ تبیاری، فاطمه (1395). اثر بخشی آموزش بازی درمانی بر بهبود باورهای خودکارامدی و مهارتهای ارتباطی دانش‌آموزان پسر دوره دوم مقطع ابتدایی شهر یزد. سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی. دانشگاه تربت حیدریه.
  2. احدی، مریم (1393). رابطه بین درگیری تحصیلی و هیجانهای مثبت و منفی، یادگیری با یادگیری خودگردان. نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان شناسی. مرودشت. شرکت اندیشه‌سازان مبتکر جوان.
  3. اسدی مبارکه، نصیبه؛ اسدزاده، حسن؛ فیاض، ایراندخت (1395). بررسی رابطه آموزش ترغیبی و هیجان‌های تحصیلی با عملکرد درسی دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی. سومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی. باتومی ـ کشور گرجستان، مؤسسه سرآمد همایش کارین.
  4. برزگر بفروئی، کاظم؛ هاشمی، اکرم السادات؛ زارعی؛ محمودآبادی، حسن (1394). نقش معلم و ساختار آموزش در بهبود هیجانهای تحصیلی. اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب‌شناسی جامعه. به صورت الکترونیکی. شرکت طلای سبز. انجمن پایش.
  5. بهرامی، فاطمه (1392). نقش هیجانات تحصیلی در مدیریت آموزش. دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین. گرگان. مؤسسه آموزش عالی غیر انتفاعی حکیم جرجانی.
  6. تاج طالبی، گوهر؛ آقایی، حکیمه (1395). اثربخشی بازی درمانی بر افزایش عزت نفس اجتماعی دانش‌آموزان پسر 8 تا 12 سال. کنگره بین‌المللی مطالعات رفتاری جامعه و سبک زندگی سالم. تهران. مرکز توانمندسازی مهارتهای فرهنگی و اجتماعی جامعه.
  7. دستخط گشتی، سیده صدیقه؛ خوش‌کنش، ابوالقاسم (1395). رابطه بین هیجان‌های تحصیلی مربوط به کلاس و هیجان‌های تحصیلی مربوط به یادگیری با اعتماد به حل مسئله در دانش‌آموزان ششم ابتدایی. دومین کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روانشناسی ایران. تهران. مؤسسه برگزار کننده همایش‌های توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان.
  8. فتاحی، نبی؛ زنگونی، ناهید؛ شکوهی، فروغ؛ شاکری، ناصره (1395). بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد تحولی بر میزان پرخاشگری و تعامل والدین با دانش‌آموزان سال اول ابتدایی. کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی. ترکیه. دانشگاه استانبول.
  9. قدم‌پور، عزت‌اله؛ خلیلی گشنیگانی، زهرا (1394). تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر هیجان مثبت یادگیری دانش‌آموزان. کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم اجتماعی. دبی: مؤسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.
  10. کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌اله؛ کاوسیان، جواد؛ نیکدل، فریبرز (1388). رواسازی پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی پکران. فصلنامه نوآوریهای آموزشی. شماره 32: 7 ـ 30.
  11. محمدی، مرتضی؛ اسدزاده، حسن؛ بلوچ زهی، عبدالغفار (1395). پیش‌بینی هیجان‌های تحصیلی ریاضی بر اساس اشتیاق تحصیلی در دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان بهارستان. اولین کنگره ملی توانمندسازی جامعه در حوزه جامعه شناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی و فرهنگی. تهران: مرکز توانمندسازی مهارتهای فرهنگی و اجتماعی جامعه.
  12. یوسفی، جعفر (1394). رابطه راهبردهای تنظیم هیجانی و هیجان‌های مثبت و منفی با سلامت روانی دانشجویان. مجله دانشکده علوم پزشکی نیشابور 3 (1).
  13. Artino, A. R., & Jones, K. D. (2012). Exploring the complex relations between achievement emotions and self-regulated learning behaviors in online learning. Internet and Higher Education, 15, 170– 175.
  14. Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56, 218–226.
  15. Gil, E. (1991). Healing power of play: working with abused children. New york, NY: The Guilford press.
  16. Ginsburg, K.R. (2007). The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds. Pediatrics, 119, 182–191.
  17. Goetz,T.,Pekrun,R.,Hall ,N.C.,& Haag,L.(2006)Academic emotions from a social –cognitive perspective. Antecedents and domain spicificity of students’affect in the context of Latin instruction .British Journal of Educational psychology,76,289-308.
  18. Johnson, L. & Thomas, V. (1999). Influences on the inclusion of children in family therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 25, 117–123.
  19. King, R. B., & Gaerlan, M. J. M. (2014). High self-control predicts more positive emotions, better engagement, and higher achievement in school. European Journal of Psychology of Education, 29, 81–100.
  20. Korner, S. & Brown, G. (1990). Exclusion of children from family psychotherapy: Family therapist’s beliefs and practices. Journal of Family Psychology, 4, 420–430.
  21. Lund, L.K., Zimmerman, T.S., & Haddock, S.A. (2002). The theory, structure, and techniques for the inclusion of children in family therapy: A literature review. Journal of Marital and Family Therapy, 28, 445–454.
  22. Mouratidis, A., Vansteenkiste, M., Lens, W., & Vanden Auweele, Y. (2009). Beyond positive and negative affect: Achievement goals and discrete emotions in the elementary physical education classroom. Psychology of Sport and Exercise ,10(3), 336–343.
  23. Pedro-Carroll, J. , Reddy, L. (2005). A preventive play intervention to foster children resilience in the after of divorce. In L. Reddy, T. Files-Hall, & C. Schaefer (Eds.) , Empirically based play interventions for children. (pp 51-75). Washington, Dc: Amrican psychological association.
  24. Pekrun, R. (2009). Emotions at school. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation at school (pp. 575–604). New York: Routledge.
  25. Pekrun, R., & Stephens, E. J. (2010). Achievement emotions: A control-value approach. Social and Personality Compass, 4, 238–552.
  26. Pekrun,R(2006)the control - value theory of achievement emotion: Assumptions, corollaries,and implications for educational research and practice. Educational psychology Review,18,315-341.
  27. Pekrun,R.(1992)The impact of emotions on learning and achievement :towards a theory of cognitive/motivational mediators.Applied Psychology :An International Review , 41(4),359-376.
  28. Pekrun,R.,Elliot,A.J.,&Maier,M.A(2006a).Achievement goals and discrete achievement emotions: A theoretical model and prospective test.Journal of Educational Psychology,98,583-597.
  29. Pekrun,R.Goetz,T.,Titz,W.,& Perry,R,P(2002a)Academic emotions in students’self-regulated learning and achievement :a program of qualitative and quantitative research .Educational psychology ,37(2),91-105.
  30. Pekrun,R.Goetz,T.,Titz,W.,& Perry,R,P(2002b)Control value theory of academic emotions: Individual social antecedents of student’domain specific emotions. Paper presented at the annual meeting of the American Educational research association, New orleans ,LA.
  31. Sideridis, G. D. (2003). On the origins of helpless behavior in students with learning disabilities: Avoidance motivation? International Journal of Educational Research, 39, 497-517.
  32. Sideridis, G. D. (2005). Goal orientation, academic achievement, and depression: Evidence in favor of a revised goal theory framework. Journal of Educational Psychology, 97, 366–375.
  33. Turner, J. G., & Schallert, D. L. (2001). “Expectancy-value relationship of shame reactions and shame resiliency.” Journal of Educational Psychology, 93(2), 320-329.
  34. Weiner, B. (1985). “An attributional theory of achievement motivation and emotion.” Psychological Review, 92, 548-573.
  35. Wethinton HR, Hahn RA, Fugua-Whiteley DS. The effectiveness of interventions to reduce psychology harm form traumatic events among child and adolescents. American Journal of Preventive Medicine, 53(3),2008, pp 287-373.
  36. You, J. W., & Kang, M. (2014). The role of academic emotions in the relationship between perceived academic control and self-regulated learning in online learning. Computers & Education, 77, 125-133.
  37. Zeidner, M. (1998). Test anxiety. The state of the art. New York: Plenum.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 مرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار