بررسی چالش مسئله‌یابی خط مشی‌های حوزه خانواده و تأثیر آن بر توسعه پایدار

نویسندگان

1 دانشگاه امام حسین (ع)

2 تهران

چکیده

رسیدن به توسعه پایدار مستلزم رشد هماهنگ و متوازن در ابعاد مختلف است. ساختارهای اجتماعی و خانواده در نهادینه‌شدن این حرکت کمک غیر قابل انکاری دارند. نظام خانواده در ایران با تغییرات در تصمیم‌گیری کلان، دستخوش تغییرات گسترده شده است. در این مقاله تلاش شده است تأثیر چرخه خط‌مشی‌گذاری از حیث مسئله‌یابی بر خانواده به عنوان هسته اصلی مولود جمعیت کشور و در نهایت توسعه پایدار بررسی شود. محدودیت در منابع این الزام را به‌وجود می‌آورد که انتخاب دستور کار خط‌مشی با دقت زیادی صورت گیرد در حالی که مشاهده می‌شود سالها پس از اجرای یک خط‌مشی کلان و شکل‌گیری پیامدهای گسترده آن بر جامعه هدف، مشخص می‌شود مسئله مورد تأمل واقعی نبوده است. چه چیز سبب بروز این آسیب می‌شود؟ برای یافتن پاسخ این سؤال ضمن مطالعات کتابخانه‌ای با ده نفر از خبرگان حوزه خانواده و جمعیت با بهره‌گیری از شیوه مصاحبه عمیق داده گردآوری، و در ادامه با روش داده بنیاد تحلیل شد که در چارچوب الگوی سیستمی اشتراوس ـ کوربین ساماندهی شد. عواملی مانند ضعف در خط‌مشی‌گذاری، نظارت ضعیف، نزدیک‌بینی ملی و بی ثباتی مدیریتی از عواملی است که سبب می‌شود اشتباه در مسئله‌یابی صورت بگیرد و پیامدهایی مانند بازتولید چالشها را به همراه داشته باشد

کلیدواژه‌ها


  1. استرمن، جان (1386). پویایی‌شناسی سیستم. ترجمه شهرام میرزایی دریانی و دیگران. تهران: نشر ترمه.
  2. الوانی، سید مهدی (1373) تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی. تهران: انتشارات سمت.
  3. الوانی، سید مهدی؛ شریف زاده، فتاح (1394). فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
  4. بیچرانلو، عبداله (1385). مدیریت بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه. نشریه اندیشه صادق. شماره 24: 40 تا 62.
  5. خامنه‌ای، سید علی. سایت بیانات مقام معظم رهبری (دام ظله)، Khamenei.ir
  6. دانایی فرد، حسن (1384). تئوری پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم‌سازی تئوری بنیادی. دوماهنامه علمی ـ پژوهشی دانشور رفتار. شماره 11: 57 تا 70.
  7. دین‌پرست، فائز؛ ساعی، علی (1391). بازسازی روش‌شناختی نظریه انتخاب عمومی علی ساعی. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی. شماره 2: 87 ـ 109.
  8. فرتوک زاده، حمیدرضا؛ وزیری، جواد (1391). گذار به اقتصاد مقاومتی. تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ـ ‏مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاعی. مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  9. کاتوزیان، محمدعلی (1380). تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران. ترجمه علیرضا طیب. تهران: نشر نی.
  10. کاظمی، علی‌اصغر (1379). مدیریت سیاسی و خط‌مشی دولتی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  11. گریگوری، جی فیست (1384). نظریه‌های شخصیت. ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: نشر روان.
  12. گودرزوند چگینی، مهرداد (1394). توسعه پایدار، شاخص‌ها و سیاست. فصلنامه علمی ـ پژوهشی سیاست جهانی. دوره چهارم. شماره 2: 215 تا 238.
  13. مایکل هاولت؛ ام رامش (1380). مطالعه خط‌مشی عمومی. ترجمه عباس منوریان. تهران: انتشارات آموزش مدیریت دولتی.
  14. مهری، پیمان (1394). مطالعه تطبیقی سیاست‌های مشوق افزایش جمعیت. تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  15. میری، محسن؛ دانایی فرد، حسن (1395). تبیین چگونگی شکل‌گیری نزدیک بینی سیاستی در نظام خط‌مشی‌گذاری ایران با تأکید بر خط‌مشی‌های حوزه جمعیت. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج. سال نوزدهم. شماره 73: 143 ـ 171.
  16. نرگسیان، عباس (1382). نگرشی جامع به مدیریت دولتی: تئوری و رویکردها. تهران: انتشارات صفار.
  17. Dunn, William N. 2004 Public Policy Analysis: An Introduction.3rd ed. Upper Saddle River, NJ:Prentice Hall
  18. farsi. Khamenei.ir/news-content.34254
  19. M. Mason Robert (2005), Avoiding Epistomological Myopia, Florida State University, USA
  20. McDonald, P. (2000a). Gender Equity, Social Institutions and the Future of Fertility. Journal of Population Research, Vol.17, No. 1.
  21. Paul Sabatier and Daniel Mazmanian, The condition of effective implementation: A Guice to accomphsbing policy objective, policy analysis vo.5,1979
  22. Sobotka, T., Zeman, K., & Kantorova, V. (2001). Second demographic transition in the Czech Republic: Stages, specific features and underlying factors. Paper presented at the EURESCO Conference “The second demographic transition in Europe”, Bad Herrenalb, Germany, 23-28 June 2001.
  23. United Nations, Department of Economic and Social Affairs (Access date: 08 April 2015). World Population Prospects: The 2012 Revision. Retrieved from: http://esa.un.org/unpd/wpp/unpp/panel_population.htm
  24. Veselý Arnošt. 2007. Problem delimitation in public policy analysis. Central European Journal of Public Policy. Vol.1—№1
  25. World Bank. (2015). Population Growth (Annual%). Retrivewd from:http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW/countries/1W-EU-US?display=graph