بررسی نقش عملکردهای خانوادگی و هوش اخلاقی در گرایش به بزه نوجوانان

نویسندگان

دانشگاه کردستان

چکیده

بزهکاری به عنوان پدیده پیچیده اجتماعی، که گستردگی زیادی در میان جوامع مختلف دارد با آسیبهای زیادی در بعد فردی، خانوادگی و اجتماعی همراه است. شناخت عواملی که زمینه گرایش نوجوانان را به سمت بزهکاری فراهم می‌کند، نقش مهمی در تدوین برنامه‌های پیشگیرانه و درمانی با هدف کاهش گرایش نوجوانان به سمت بزهکاری دارد. بنابراین پژوهش با هدف بررسی نقش عملکردهای خانوادگی و هوش اخلاقی در گرایش به بزه نوجوانان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان تمام دبیرستانهای دولتی (پسرانه) شهر اصفهان در سال تحصیلی 94-95 بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی، 426 نفر در این پژوهش شرکت کردند. داده‌های پژوهش به کمک پرسشنامه‌های هوش اخلاقی (MCI)، عملکرد خانوادگی (FAD) و نگرش به بزهکاری جمع‌آوری شد. داده‌‌ها با نرم افزار SPSS و روش رگرسیون سلسله مراتبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که بین تمام مؤلفه‌های نقص عملکرد خانواده با گرایش به بزهکاری نوجوانان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. هم‌چنین نتایج بیانگر رابطه منفی بین تمام‌ مؤلفه‌های هوش اخلاقی با گرایش به بزهکاری نوجوانان بود (05/0> P). نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عملکرد خانوادگی و هوش اخلاقی افراد می‌تواند پیش‌بین خوبی برای گرایش به بزهکاری در آنها باشد؛ لذا این نتایج می‌تواند در کمک به تدوین برنامه‌های پیشگیرانه و درمانی در زمینه گرایش به بزه نوجوانان مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها


  1. بوربا، میشل (2009). کلیدهای پرورش هوش اخلاقی در کودکان و نوجوانان. ترجمه فرناز فرود (1394). تهران: کتاب‌های دانه.
  2. بهرامی، محمدامین؛ اصمی، مریم؛ فاتح پناه، آزاده؛ دهقانی تفتی، عارفه؛ احمدی تهرانی، غلامرضا (1391). سطح هوش اخلاقی اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. اخلاق و تاریخ پزشکی. شماره 6: 81 تا 95.
  3. خالقی، نرگس؛ چناری، مهین (1394). رابطه هوش اخلاقی با نوعدوستی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. شماره 4: 55 تا 64.
  4. زاده محمدی، علی؛ ملک خسروی، غفار (1385). بررسی مقدماتی ویژگیهای روان‌سنجی و اعتباریابی مقیاس سنجش کارکرد خانواده (FAD). خانواده پژوهی. شماره 5: 69 تا 89.
  5. ﺳﻌﺎدت، ﺳﺠﺎد؛ ﺧﺪاﻳﺎری ﺳﻘﺎواز، ﻫﺎﻧﻴﻪ (1391). ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‌ای و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺰﻫﻜﺎری. ، ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺟﺮاﺋﻢ و آﺳﻴﺐ‌ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ. داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ.
  6. صاحبدل، حسین؛ اسدی، مسعود (1393). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی به مادران بر کاهش رفتارهای پرخطر فرزندان معتاد. پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره. شماره 3: 56 تا 82.
  7. فضلی، وحید (1389). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎی ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ واﻟﺪﻳﻦ و ﻧﮕﺮش ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺑﺰﻫﻜﺎراﻧﻪ در ﺑﻴﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن 15 ﺗﺎ 18 ﺳﺎل ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم. شماره 5: 79 تا 112.
  8. ملک خسروی، غفار (1382). کارکرد خانواده در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی، کمبود توجه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
  9. Ahrens, K. R., & Ciechanowski, P. 2012. Associations between adult attachment style and health risk behaviors in adult female primary care population. Journal of Psychosomatic Research 72 (5): 364-.370.
  10. Alboukurdy, S., Mohamadnazari, A., Noury, R., & Khodadadisangdeh, J. 2012. Predictive Factors for Juvenile Delinquency: The Role of Family Structure, Parental Monitoring and Delinquent Peers. International Journal of Criminology and Sociological Theory 5 (1): 770-777.
  11. Alnasir, F. A., & Alfalij, A. A. 2016. Factors Affecting Juvenile Delinquency in Bahrain. Journal of General Practice, 12 (1): 32-60.
  12. Birckhead, T. R. 2012. Delinquent by Reason of Poverty. Journal of Law & Policy 38 (1): 53-107.
  13. Bishop, D. S. Epestine, N.B. & Baldwin, L. M. 1980. Structuring a family assessment. Canadian Family Physician, 26: 1534-1537.
  14. Cheng, Ch. K. 2014. The predictive effects of self-esteem, moral self, and moral reasoning on delinquent behaviors of Hong Kong young people. International Journal of Criminology and Sociology 3 (1): 133-145.
  15. Cheng, P. O., & Cheng, H. K. 2015. Effects of moral self, self-esteem and parental bonding on delinquency among young people in Hong Kong. International Journal of Criminology and Sociology, 4 (1): 119-127.
  16. Fagan, A. A. 2013. Family-focused interventions to prevent juvenile delinquency. Journal of Criminology Ana Public Pulice 12 (1): 312-332.
  17. Farrington, D. P. 2011. Family influences on delinquency. (Eds). (pp. 203–222). Sudbury, MA: Jones & Barlett Publishers.
  18. Gunez‌icle, T., & Coban, S. 2012. A study on the effects of family and delinquent peers on juvenile delinquency in turkey. Advances in Applied Sociology 2 (1): 66-72.
  19. Hardy, S. A., Walker, L. J., Olsen, J. A., Woodbury, R. D., & Hickman, J. R. (2014). Moral identity as moral ideal self-link to adolescent outcomes. Developmental Psychology 50(1): 45-57.
  20. Iravani, M., Salimi, S., Fakhramini, A., Shahmoradi, G., Eskandari, Z & Dadashi, M. 2013. A social work study on family related issues influencing juvenile delinquency. Management Science Letters 3(7), 2085-2088.
  21. Knoll, C., & Sickmund, M. 2012. Delinquency cases in juvenile court, Washington, DC: U.S. Department of Justice.
  22. Lennick, D., & Kiel, F. Linking. 2005. Strong moral principles to business success. Pennsylvania: Wharton School of the University of Pennsylvania.‏
  23. Panich, W. 2013. Family and personality factors in juvenile delinquency. M.A Thesis in Psychology, University of Canterbury.
  24. Park, A. B. 2013. The Effects of Family Structure on Juvenile Delinquency. M.A thesis in Arts in Criminal Justice and Criminology, East Tennessee State University.
  25. Posnka, S. 2012. Comparison of social protection with high-risk behavior juvenile offenders and non-offenders. Journal of Psychiatry 6 (1): 55 – 70.
  26. Prakashhaveripeth, D. 2013. Contributing factors of juvenile delinquency. International Journal of Innovative Research and Development 2 (2): 8-16.
  27. Pryor-Kowalski, M. 2013. Learning disabilities, juvenile delinquency and the family: the role of “intensive parenting. Journal of Sociology 17 (1): 21-41.
  28. Sahmay, K. 2013. A Study on Factors Underlying Juvenile Delinquency and Positive Youth Development Programs. A Dissertation Master of Arts in Development Studies, Odisha, India.
  29. Sharma, A. (2012). Correlates of juvenile delinquency: The role of family environment and self- esteem, Journal of Social Science 4 (1): 773-777.
  30. Sphone, R., & Kurtz, D. L. 2011. Family structure as a social context for family conflict: unjust strain and serious delinquency. Journal of Criminal Justice Review 36 (3): 332–356.
  31. Stoltz, S., van Londen, M., Dekovic, M., Prinzie, P., de Castro, B. O., & Lochman, J. E. 2013. Simultaneously testing parenting and social cognitions in children at-risk for aggressive behavior problems: Sex differences and ethnic similarities. Journal of Child and Family Studies 22(7): 922-931.