بررسی تأثیر الگوی مشاوره‌ای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبت به خداوند

نویسندگان

1 هرمزگان/آموزش و پرورش

2 اهواز- دانشگاه هرمزگان

3 علامه طباطبایی/علامه طباطبایی

4 دانشگاه هرمزگان

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی مشاوره‌ای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبت به خدا بود. این پژوهش به روش نیمه تجربی با استفاده از گروه کنترل، و طرح پیش آزمون ـ پس آزمون انجام گرفت. جامعه پژوهش، مادران 48 ـ 20 ساله بودند که دخترانشان در سال تحصیلی 95 ـ 96 در دبیرستانهای متوسطه شهر تهران تحصیل می‌کردند. نمونه آماری شامل 30 زن بود که به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب، و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگیری شدند. سپس شرکت‌کنندگان درگروه آزمایش در ده جلسه آموزشی مبتنی بر اسمای حسنا شرکت کردند. محتوای جلسات آموزشی با توجه به منابع و مرتبط با اسمای حسنا و حدیث معروف پیامبر، که در آن 99 نام الهی شمرده شده، تنظیم شده است. ابزار پژوهش، مقیاس تصور نسبت به خدا بود که هر دو گروه آن را تکمیل کردند. در پایان، نتایج بین دو گروه از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره‌های کلی مقیاس تصور از خدا و 6 زیر مقیاس اصلی آن، که شامل تأثیرپذیری، مشیت الهی، حضور، چالش، پذیرندگی و خیرخواهی است در مرحله پس‌آزمون در گروه آزمایش افزایش معناداری یافته است (P

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. احمد برآبادی، حسین (1393). تدوین و بررسی اثربخشی الگوی مشاوره‌ای اسماء حسنا بر اصلاح تصور از خدا و کاهش استرس، اضطراب و افسردگی. پایان‌نامه دکترای روانشناسی. دانشگاه علامه طباطبایی.
  3. احمد برآبادی، حسین؛ اسمعیلی، معصومه؛ سلیمی بجستانی، حسین؛ کلانتر کوشه، سیدمحمد (1394). الگوی مفهومی ابعاد تصور ازخدا براساس اسماء حسنا مبنایی برای مطالعات سبک زندگی اسلامی و روان‌شناسی دین. مجله روان شناسی و دین. شماره 3: 5 تا 26.
  4. بیرامی، منصور؛ موحدی، یزدان؛ موحدی، معصومه (1392). نقش هوش معنوی در پیش‌بینی استرس ادراک شده، اضطراب و افسردگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. مجلة دانشگاه علوم پزشکی بابل. شماره 1: 56 تا 62.
  5. جلال، زهرا (1389). وجه تشبیه زن و شوهر به لباس. گروه دین و اندیشه. سایت تبیان به نشانی:
  6. https://article.tebyan.net
  7. جوادی آملی، عبدالله (1388). تفسیر موضوعی قرآن کریم. صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: انتشارات اسراء.
  8. حسینی، راضیه السادات؛ علیجان پور آقاملکی، معصومه؛ مهرابی، طیبه؛ زیرکی دانا، اکرم؛ دادخواه، عادله (1393). ارتباط بعد وجودی سلامت معنوی با کیفیت زندگی در زنان نابارور. مجله سلامت و مراقبت. شماره 3 و 4: 53 تا 60.
  9. خاکساری، زهرا؛ خسروی، زهره (1391). خدا؛ و تصور مثبت و منفی از او و رابطة آن با عزّت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان. مجله روانشناسی و دین. شماره 2: 83 تا 98.
  10. عطاری، یوسفعلی؛ عباسی سرچشمه، ابوالفضل؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز (1385). بررسی روابط ساده و چندگانه نگرش مذهبی، خوشبینی و سبکهای دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متأهل. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. شماره 1: 93 تا 110.
  11. علی بابایی، احمد (1386). برگزیده تفسیر نمونه. ج دوم. تهران: دارالکتب اسلامیه.
  12. واسطی، علی بن محمد بن ابی نزار (1387). عیون الحکم والمواعظ؛ تحقیق قسم الدراسات الاسلامیه. قم: مؤسسه البعثه قم.
  13. علیلو، مجید محمود؛ زارعان، مصطفی؛ بیرامی، منصور؛ هاشمی، تورج؛ الهامی اصل، مینا؛ آیت مهر، فاطمه (1390). ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی مقیاس چندبعدی بهزیستی مذهبی ـ معنوی. مجله روانشناسی معاصر. شماره 1: 23 تا 36.
  14. غباری بناب، باقر (1388). مشاوره و روان درمانگری با رویکرد معنویت. تهران: نشر آرون.
  15. کلینی، ثقه الاسلام (1392). اصول کافی. ج 4. ترجمه علی مرتضوی. قم: سرور.
  16. گلاسر، ویلیام؛ گلاسر، کارلین (1391). ازدواج بدون شکست. ترجمه علی صاحبی. تهران: نشر سایه سخن.
  17. ملک محمودی، امیر (1393). راهنمای خانواده، راز شاد زیستن و خوشبختی در کانون گرم خانواده. قم: نشر یاران.
  18. همتی مرادآبادی، ابراهیم (1389). نقش هدایتی و تربیتی بحث اسماء و صفات الهی در نهج البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور مرکز تهران.
  19. لطفی، جواد (1388). کارکرد تربیتی اسماء حسنای الهی (در فرجام آیات). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه مشهد.
  20. Ai, Amy L., Christopher Peterson, Steven F. Bolling, and Harold G. Koenig. )2002 .( Private Prayer and the Optimism of Middle-Aged and Older Patients Awaiting Cardiac Surgery. The Gerontologist؛ 42 :70–81.
  21. Ai, Amy L., Christopher Peterson, Terrence N. Tice, Bu Huang, Willard Rogers, and Steven F. Bolling. )2007(. The Influence of Prayer Coping on Mental Health among Cardiac Surgery Patients. Journal of Health Psychology ؛12: 580–96.
  22. Alavi Z. (2006). An investigation of the relationship between pathological guilt feeling and god conception with depression and hope among cancerous patients (master`s thesis). Alzahra university, Tehran, Iran.
  23. Bradshaw M., Ellison C. G., Marcum J. P. (2010). Attachment to God, images of God, and psychological distress in a nationwide sample of Presbyterians. The International Journal for the Psychology of Religion؛ 20: 130-147.
  24. Fry, Prem S. )2000(.Religious Involvement, Spirituality, and Personal Meaning in Life: Existential Predictors of Psychological Well-Being in Community-Residing and Institutional Care Elders. Aging and Mental Health . 4 : 375–87.
  25. Gottman, J. M., & Julie Schwartz Gottman. (2012). The Empirical Basis of Gottman Couples Therapy.Distributed under license by The Gottman Institute, Inc.
  26. Grimes,l. (2007). In G. Moriarty & L. Hoffman (Ed.), The God image handbook for spiritual counseling and psychotherapy. Binghampton, NY: Haworth Press: 139 -155.
  27. Kirkpatrick, Lee A. (2005). Attachment, Evolution, and the Psychology of Religion. New York:Guilford.
  28. Koenig, Harold G., Judith C. Hays, Linda K. George, Dan G. Blazer, David B. Larson,and Lawrence R. Landerman. (1997). Modeling the Cross-Sectional Relationships between Religion, Physical Health, Social Support, and Depressive Symptoms. American Journal of Geriatric Psychiatry. 5(2): 131–44.
  29. Ladd, Kevin L., and Bernard Spilka. (2002). Inward, Outward, and Upward: Cognitive Aspects of Prayer. Journal for the Scientific Study of Religion. 41: 475–84.
  30. Ladd, Kevin L., and Daniel N. McIntosh. (2008). Meaning, God, and Prayer: Physical and Metaphysical Aspects of Social Support. Mental Health, Religion, and Culture. 11: 23–38.
  31. Levin, Jeffrey S. (2004). Prayer, Love, and Transcendence: An Epidemiologic Perspective. In Religious Influences on Health and Well-Being in the Elderly, edited by K. Warner Schaie,Neal Krause, and Alan Booth. New York: Springer: 69–95.
  32. Maltby, John, Christopher A. Lewis, Anna Freeman, Liza Day, Sharon May Cruise,and Michael J. Breslin. (2010). Religion and Health: The Application of a Cognitive-Behavioural Framework. Mental Health, Religion, and Culture. 13 :749–759.
  33. Musick, Marc A., Harold G. Koenig, Judith C. Hays, and Harvey J. Cohen. (1998). Religious Activity and Depression among Community-Dwelling Elderly Persons with Cancer: The Moderating Effect of Race. Journal of Gerontology: Social Sciences. 53: 218–S227.
  34. Nooney, Jennifer, and Eric Woodrum. (2002). Religious Coping and Church-Based Social Support as Predictors of Mental Health Outcomes: Testing a Conceptual Model. Journal for the Scientific Study of Religion. 41: 359–368.
  35. Pargament, Kenneth I. (1997). The Psychology of Religion and Coping. New York: Guilford.
  36. Schreiber , GA ؛ Brockopp , DY.Image of God.(2009). effect on coping psycho- spiritual well-being and fear of recurrence in early breast cancer survivors. University of Kentucky Doctoral Dissertations, jaschr3@uky.edu.
  37. Schreiber , GA.(2011). Image of God: effect on coping and psychospiritual Outcomes in early breast cancer survivors. Oncol Nurs Forum. 38(3): 293-301. doi: 10.1188/11.ONF.293-301.