اثربخشی آموزش مهارتهای شناختی ـ رفتاری بر انتظارات و اسنادهای زناشویی در زنان

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

بدون شک در بروز اختلافات زناشویی عوامل مختلفی مؤثرند که از میان آنها می‌توان به داشتن انتظارات و نگرش‌های غیر منطقی در زندگی مشترک اشاره کرد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارتهای شناختی، رفتاری بر انتظارات و اسنادهای زناشویی و ابعاد آنها در زنان شهر اصفهان بود. روش این تحقیق تجربی (آزمایشی) بود که از طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون، پیگیری با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری تمام زنان شهر اصفهان و نمونه 60 نفر از زنان مراجعه‌کننده به فرهنگسراهای شهر اصفهان در سال 1394 بود که از بین داوطلبان ثبت‌نام‌کننده در این طرح انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار اندازه‌گیری مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه انتظارات زناشویی امیدوار (1387) و پرسشنامه پرسشنامه اسنادهای زناشویی (RAM) فینچام و برادبوری (1992) بود. نتایج این پژوهش نشان داد تأثیر آموزش مهارتهای شناختی، رفتاری بر انتظارات زناشویی و ابعاد آن (انتظار از همسر به عنوان دوست و حامی، انتظار از زندگی زناشویی و انتظار از رابطه مطلوب) در مرحله پس‌آزمون و پیگیری به صورت معناداری اثر‌گذار بود (005/0p

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ادیب‌راد، نسترن (1384). بررسی رابطه باورهای ارتباطی با دلزدگی زناشویی. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره. شماره 13: 99 تا 110.
  2. امیدوار، بنفشه؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ و احمدی، احمد (1389). بررسی تأثیر آموزش پیش از ازدواج بر انتظارات زناشویی دانشجویان در آستانه ازدواج در شهر شیراز. فصلنامه خانواده پژوهی. شماره 7: 238 تا 223.
  3. برنشتاین، فلیپ اچ؛ برنشتاین، مارسی ت (1380). روش‌های درمان مشکلات زناشویی. ترجمه حسن توزنده‌جانی و نسرین کمال‌پور. مشهد: مرندیز.
  4. برنشتاین، فلیپ اچ؛ برنشتاین، مارسی ت (1382). زناشویی درمانی، شناخت و درمان اختلافات زناشویی. ترجمه حمیدرضا سهرابی. تهران: رسا.
  5. بک، آرون (1382). عشق هرگز کافی نیست. ترجمه مهدی قراچه‌داغی. تهران: مترجم.
  6. بلقان‌آبادی، مصطفی؛ گراوند، عالیه؛ احمدی، احمد (1391). تأثیر آموزش شناختی ـ رفتاری گروهی بر انتظارات زناشویی زنان و مردان متأهل شهرستان کوهدشت. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده. شماره 3: 642 تا 660.
  7. حیدری، محمود؛ مظاهری، محمد علی؛ و ادیب‌راد، نسترن (1381). مطالعه مقدماتی نقش آموزش مهارتهای شناختی زندگی زناشویی در تغییر باورهای ارتباطی دانشجویان. مجله روان‌شناسی. شماره 4: 324 تا 335.
  8. خجسته‌مهر، رضا؛ کوچکی، رحیم؛ رجبی، غلامرضا (1391). نقش واسطه‌ای اسنادهای ارتباطی و راهبردهای حل تعارض غیرسازنده در رابطه بین سبک‌های دلبستگی وکیفیت زناشویی. روانشناسی معاصر. شماره 7: 14 تا 3.
  9. خلعتبری، جواد؛ شیرودی، شهره؛ مهدیون، زهرا سادات (1388). تأثیر آموزش برنامه آمادگی ازدواج بر باورهای ارتباطی زوجین. فصلنامه روانشناسی تربیتی. شماره 1: 45 تا 32.
  10. خمسه، اکرم (1382). آموزش قبل از ازدواج. تهران: دانشکده الزهرا. پژوهشکده زنان.
  11. ذوالفقاری، مریم (1387). تاثیر طرحواره درمانی بر اسنادهای زناشویی و باورهای ارتباطی زوجین در شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی. دانشگاه اصفهان.
  12. زرب، جانت (1381). روش‌های ارزیابی و درمان شناختی ـ رفتاری نوجوانان. ترجمه غلامعلی افروز و سید کامران علوی. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
  13. کامکار، منوچهر؛ صالحی، مینا؛ کجباف، محمدباقر؛ سلاسل، ماهان (1389). تأثیر آموزش پیش از ازدواج بر انتظارات زناشویی ناکارامد دانشجویان دختر در آستانه ازدواج. فصلنامه فرهنگ مشاوره. شماره 1: 72 تا 57.
  14. کری، جرالد (1390). نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: ارسباران.
  15. کوهی، سمانه (1388). عوامل پیش‌بینی‌کننده سرخوردگی زناشویی در زوجین شهر اصفهان. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد مشاوره خانواده. اصفهان. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه اصفهان.
  16. گاتمن، جان (1386). درمان و بهسازی رابطه‌ها. ترجمه مصطفی علیزاده. تهران: قطره.
  17. گلدنبرگ، ایرانه؛ و گلدنبرگ، هربرت (1382). خانواده درمانی. ترجمه سیامک نقشبندی، تهران: روان.
  18. ملکی، فرحناز (1393). بررسی تأثیر آموزش مثبت‌نگری زوجی بر اسنادهای زناشویی و باورهای ارتباطی در زنان متأهل شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده اصفهان. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه اصفهان.
  19. مهین ترابی، سمیه؛ مظاهری، محمدعلی؛ صاحبی، علی؛ موسوی، سید ولی‌اله (1389). تأثیر آموزش‌های شناختی رفتاری بر تعدیل انتظارات غیرمنطقی، بلوغ عاطفی و نارضایتی زناشویی در زنان. مجله علوم رفتاری. شماره 5: 133 تا 127.
  20. نجفلویی، فاطمه (1382). کاربرد زوج درمانی شناختی در تغییر سبک اسناد و کاهش اختلاف‌های زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره. دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی. دانشگاه الزهرا.
  21. نوابی‌نژاد، شکوه (1380). مشاوره ازدواج و خانواده درمانی. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
  22. هالفورد، کیم (1387). زوج‌درمانی کوتاه‌مدت، یاری به زوجین برای کمک به خودشان. ترجمه مصطفی تبریزی و مژده کاردانی و فروغ جعفری. تهران: فراروان.
  23. هویلی‌پور، سارا؛ شفیع‌آبادی، عباس؛ سودانی، منصور (1391). اثربخشی آموزش پیش از ازدواج بر انتظارات و نگرش‌های زناشویی فرزندان دختر در آستانه ازدواج کارکنان شرکت مناطق نفت خیز جنوب. مجله یافته‌های نو در روان‌شناسی. شماره 23: 93 تا 81.
  24. یوسفی، بهرام؛ شیخ، محمود (1381). بررسی و مقایسه اثر سه برنامه‌ هدف‌چینی بازآموزی اسنادی و ترکیبی بر میزان عزت نفس، احساس خود سودمندی سبک اسنادی و انگیزه توفیق‌گرایی دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر کرمانشاه. مطالعات روان شناختی. شماره 2: 43 تا 31.
  25. Baucom, D. H., Epstien, N., Sayers, S. L., & Shert, T. (1989). The role of cognition in marital relationships. Definitial, methodological and conceptual issues. J. Couns Clin Psychol. 57 (1). 8-31
  26. Bradbury, T. N., &Fincham, F. D. (1990). Attributions in marriage. Journal of Consulting and Psychology, 3, 506-576.
  27. Eisenberg, J. M., & Zingle, H. W. (1975). Marital Adjustment and Irrational Ideas*. Journal of Marital and Family Therapy, 1 (1), 81-91.
  28. Epstein, N. B., & Baucom, D. H. (2002). Enhanced cognitive behavioral therapy couples: A contextual approach. Washington D. C.: American psychological Association.
  29. Epstein, N., & Eidelson, R. J. (1981). Unrealistic beliefs of clinical couples: Their relationship to expectations, goals and satisfaction. American Journal of Family Therapy, 9 (4), 13-22.
  30. Fincham, F. D., & Bradbury, T. N. (1992). Assessing attributions in marriage: the relationship attribution measure. Journal of Personality and social Psychology, 62, 457-468.
  31. Fincham, F. D., Paleari, G., & Regalia, C. (2002). Forgiveness in marriage: The role of relationship quality, attributions and empathy. Personal Relationship, 9, 27-37.
  32. Grafton, N. M. (1979). Marital expectations of satisfied and dissatisfied couples: Georgia State University.
  33. Harpczynski, K. M. (2012). Change in negative attribution during couple therapy for abusive behavior relations to change in satisfaction and behavior. Journal of Marital and Family Therapy, 38(1), 117-132.
  34. Hiltt, L. M. (2004). Attribution retraining for therapeutic change: theory, practice and future directions. Imagination, Cognition and Personality, 23, 289-307.
  35. Mansfield, J. (2007). Unrealistic Marital Expectations. www. Help. Formen.
  36. Markman, H. (1993). The prediction and prevention of marital distress: An international perspective. Clin psychol Rev. 13. 29-43
  37. Moller, A. T., Rabe, H. M., & Nortje, C. (2001). Dysfunctional beliefs and marital conflict in distressed and non-distressed married individuals. Journal of rational-emotive and cognitive-behavior therapy, 19 (4), 259-270.
  38. Sharp, F. A., & Ganeng, L. H. (2002). Does television viewing cultirate unrealistic expectation about marriage? Journal of communication. 52. 247-263
  39. Shulmann, S., Rosenheim, E., & Knafo. D. (1999). The interface of adolescent and parent marital expectations. Journal of Family Therapy. 27. 213-222
  40. Wiborg, J. F. (2012). Therapist effects and the dissemination of cognitive behavior therapy for chronic fatigue syndrome in community-based mental care. Behavior Research and Therapy. 50 (6). 393-396.
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 12، شماره 38 - شماره پیاپی 38
788
اردیبهشت 1396
صفحه 99-118

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 خرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 26 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار