اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و هیجان‌محور بر بهبود سازگاری و تعهد زناشویی زوجین

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران/اراک

2 دانشگاه الزهرا/تهران

3 دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران/تهران

4 دانشگاه امام حسین (ع)تهران/تهران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و هیجان‌محور بر بهبود سازگاری و تعهد زناشویی زوجین شهر اراک بود. در این پژوهش "45 زوج" با مشکلات زناشویی مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه هر کدام (15 زوج) قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه سازگاری زناشویی گراهام و اسپنیر (1976) و تعهد آدامز و جونز (1997) بود. داده‌ها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی هیجان‌محور نسبت به گروه گواه به طور معنی‌داری بر سازگاری و تعهد زناشویی اثربخش بوده‌ است (0/001≥P). در نتیجه زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی هیجان‌محور در افزایش سازگاری و تعهد زوجین تأثیر داشته است و از نتایج این پژوهش می‌توان در کاهش مشکلات زناشویی بهره برد.

کلیدواژه‌ها


  1. امان‌الهی، عباس؛ حیدریان‌فر، نرگس؛ خجسته‌مهر، رضا؛ ایمانی، مهدی (1393). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در درمان پریشانی زوجها. دو فصلنامه مشاوره کاربردی. شماره 1: 105 تا 120.
  2. ایزدی، راضیه؛ عابدی، محمدرضا (1393). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد. تهران: انتشارات جنگل.
  3. جانسون، سوزان (2004). تمرین زوج درمانی هیجان محور. ترجمه فاطمه آذریان، زهرا اعتمادی و عذرا صمدی شهین. تهران: انتشارات دانژه.
  4. خبازی، ملیحه (1394). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر باورهای غیر منطقی و تعهد زناشویی زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان شهرکرد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
  5. عباسی، مسلم؛ بگیان کوله مرز، محمدجواد؛ درگاهی، شهریار؛ قمری گیوی، حسین (1394). اثربخشی زوج درمانی رفتاری ـ ارتباطی بر سازگاری زناشویی و صمیمیت جنسی زوجین. نشریه پرستاری ایران. شماره 95: 22 تا 33.
  6. فلاح زاده، هاجر؛ ثنائی ذاکر، باقر (1390). تعیین میزان اثربخشی زوج درمانی هیجان محور و زوج درمانی سیستمی تلفیقی در افزایش سازگاری زناشویی زوج‌های دارای صدمه دلبستگی. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان. شماره 4: 87 تا 110.
  7. نریمانی، محمد؛ بخشایش رباب (1393). اثربخشی آموزش پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی، هیجانی و رضایت زناشویی زوجین در معرض طلاق. فصلنامه پژوهش‌های مشاوره. شماره 52: 108 تا 122.
  8. نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس؛ احدی، بتول (1392). مقایسه‌ اثر بخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری. شماره 4: 154 تا 176.
  9. نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ بگیان کوله مرز، محمدجواد؛ بختی، مجتبی (1393). مقایسه اثربخشی دو رویکرد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و روایت درمانی گروهی بر تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. شماره 1: 1 تا 28.
  10. هنرپروران، نازنین (1393). بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد (ACT) بر بخشش و سازگاری زناشویی زنان آسیب دیده از خیانت همسر. فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه. شماره 19: 135 تا 150.
  11. Abbasi Molid H . (2009). The effect of teaching reality therapy on marital commitment in couples of Khomeinishahr preprovience.[dissertation].Isfahan University. [Persian]
  12. Adams JM, Jones WH. (1997). The conceptualization of marital commitment: An integrative analysis. J Pers Soc Psychol. 72(5):1177–96.
  13. Ahmadi, K., Nabipoor, S. M., Kimiaee, S. A., & Afzali, M. H. (2010). Effect of family problem solving on marital satisfaction. Journal of Applied Science, 10(8): 682-687.
  14. Allendorf K, Ghimire DJ. (2013). Determinants of marital quality in an arranged marriage society. Social Science Research42: 59-70.
  15. American Psychological Association Press.
  16. Amoto PR. (2008). Continuity and change in marital quality between 1980 and 2006. J Marriage Fam. 1-23.
  17. Arabnejad S, Birashk B, Abolmaali Alhosseini KH (2014). The effectiveness of acceptance andcommitment therapy (ACT) on increasing marital intimacy and decreasing marital conflicts between the couples of Tehran. Journal of Social Issues & Humanities. 2(8):89-93.
  18. Atkins DC.(2005). Infidelity and behavioral couple therapy: optimism in the face of betrayal. J Consult Psychology. 73(1): 144-50.
  19. Baucom, D. H., Epstein, N., & Kirby, J. S. (2010). Cognitive-B behavioral Couple Therapy. In Keith S. Dobson (Ed). Handbook of cognitive therapies (3th ed., pp. 411–444).
  20. Baucom, D. H., Shoah, V., Moser, K. T., Diatom, A. D., & Stickle, T. R. (1998).Empirically supported couple and family interventions for marital distress and adultmental health problems. Journal of consulting and clinical psychology, 66(1), 53.
  21. Bond FW. & Bunce D. (2003). The role of acceptance and job control in mental health, job satisfaction, and work performance. J Applied Psychology. 88:1057-1067.
  22. Boorke, J.C. (2006). The relationship of optimism with psychological and physical wellbeing. Journal of Personality and Social psychology, 53, 235-250.
  23. Choi, H., & N. F. Marks. (2008). Marital Conflict, Depressive Symptoms, and Functional Impairment. Journal of Marriage and Family 70(2): 377-390.
  24. Dahl J, Wilson K.G. & Nilsson, A. (2004). Acceptance and Commitment Therapy and the Treatment of Persons at Risk for Long-Term Disability Resulting from Stress and Pain Symptoms: A Preliminary Randomized Trial. Behave There. 35:785-801.
  25. Dattilio, F. M. (2010). Cognitive-behavioral therapy with couples and families : a comprehensive guide. New York : Guilford Press. djustment. Contemporary Family Therapy. 35(3): 557-67.
  26. Dattilio, F. M. (2010). Cognitive-behavioral therapy with couples and families: comprehensive guide. New York: Guilford Press.
  27. Dimkapa, I.D. (2010).Martial adjustment roles of couples practicing child adoption. European journal of social sciences, 13(2), 194-200.
  28. Edalati A, Redzuan Mr. (2010). Perception of women towards family values and their marital satisfaction. Journal of American science. 6(4):132-7.
  29. efficacyof emotionally focused couple therapy (EFT-C) training with regard to reducingsexual dissatisfaction among couples. European Journal of Scientific Research; 43(4):538-545.
  30. Epstein, N., & Baucom, D. H. (2002). Enhanced cognitive-behavioral therapy for couples: A contextual approach. Washington, DC: American Psychological
  31. Forman, E. M., & Herbert, J. D. (2008). New directions in cognitive behavior therapy:acceptance based therapies, chapter to appear in wo’donohue, je. fisher, (eds), cognitive behavior therapy: Applying empirically supported treatments in your practice, 2nd ed. Hoboken, Wiley; 263-265.
  32. Gifford EV, Kohlenberg BS, Hayes SC, Antonuccio DO, Piasecki MM, Rasmussen-Hall ML. (2004). Acceptance-Based Treatment for Smoking Cessation. Behavior Therapy. 35: 689-705.
  33. Giles, D. C. (2002). Advanced research methods in psychology: New York: Rout ledge. Howkins, D., Sofronoff,K., & Sheffield,J.(in press). Psychometric properties of thesocial problem solvinginventory-revised short-form: Isthe short form a valid and reliable measure for young adults, Cognitive Therapy Research.
  34. Gottman, J. M. (1994). What Predicts Divorce?: The Relationship Between MaritalProcesses and Marital Outcomes: John Mordechai Gottman: Routledge
  35. Gratz K.L, Gunderson J.G. (2006). Preliminary Data on an Acceptance-Based Emotion Regulation Group Intervention for Deliberate Self-Harm Among Women With Borderline Personality Disorder. Behave There; 37(1): 25–35.
  36. Greenberg J, Brues C., Heffner D. (2012). Exploring the dimension of human sexuality. Boston: Janes & Bartlet .
  37. Greenberg, L., Warwar, S. and Malcolm, W. (2010), Emotion-Focused Couples Therapy and the Facilitation of Forgiveness. Journal of Marital and Family Therapy, 36: 28–42.
  38. Halford, W. K. Sanders, M. R. & Behrence, B. C. (2001). Can skills training prevent relationship problems in at-risk couples? Fear- year effects of a behavioural relationship education problem. American. Journal of family psychology, 15(4), 750-768.
  39. Harmon DKH. (2005). Black men and marriage: The impact of spirituality, religiosity and marital commitment on marital satisfaction. [dissertation]. University of Alabama.
  40. Harris, R. (2008). The Happiness Trap.Shambhala publication.
  41. Hayes S. Lillis S.(2012). Acceptance and commitment therapy. American psychological association publication.
  42. Hayes S.C. Bissett R & Fisher G. (2004). The impact of acceptance and commitment training on the professional burnout. Journal of Behavior Therap. 35: 821-835.
  43. Hayes SC, Strosahl KD, Wilson KG. (1999). Acceptance and Commitment Therapy: An Experiential Approach to Behavior Change. 3rd ed. New York, NY: Guilford. p.165-171.
  44. Hayes SC, Wilson KG, Gifford EV, Follette VM, Strosahl K. (1996). Experiential avoidance and behavioral disorders: a functional dimensional approach to diagnosis and treatment. Journal of consulting and clinical psychology. 64(6):1152-68.
  45. Hayes SC. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior Therapy. 35(4):639-665.
  46. Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process.
  47. Heather A. Love, Rachel M. Moore (2016).Emotionally focused therapy for couples recovering from sexual addiction . Sexual and Relationship Therapy .Volume 31, 2016 - Issue 2 .
  48. Helms E, McNeil PD, Holden RR, Jackson C. (2008). The construct of alexithymia: association with defense mechanisms. J Clan Psychol. (64): 318-331.
  49. Honarparvaran, N., Tabrizy, M., Navabinejad, S., & Shafiabady, A. (2010). The
  50. Johnson , S.M.,& Greenberg, P.S.(2006).The Path to a Secure Bond: Emotionally Focused Couple Therapy. Journal of Clinical Psychology : IN Session , Vole, 62(5), 597-609.
  51. Johnson MP, Coughlin JP, Huston TL. (1999). The tripartite nature of marital commitment: Personal, moral, and structural reasons to stay married. J Marriage Fam.; 61:160 –77.
  52. Johnson, S. M. (2003). THE REVOLUTION IN COUPLE THERAPY: A
  53. Johnson, S. M. (2004). The practice of emotionally focused couple therapy Creating connection New York: Brunner/Rutledge
  54. Johnson, S. M. (2007). The contribution of emotionally focused couples therapy.
  55. Johnson, S. M., & Boisvert, C. Humanistic couple and family therapy. Washington,DC:
  56. Johnson, S. M., & Talitman, E. (1997). Predictors of success in emotionally focused
  57. Journal of Contemporary Psychotherapy, 37(1), 47-52.
  58. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511.
  59. marital therapy. Journal of Marital and Family Therapy, 23(2), 135-152.
  60. Masters WH, Johnson VE, Colony RC. (1986). On Sex and Human Loving. Boston, MA: Little, Brown.
  61. McKinnon JM. (2013). Revealing vulnerable emotion in couple therapy: Impact on session outcome. Journal of family therapy. 35(3):303-19.
  62. Mehrabi Gohari, Marjan & Razavi, Vida(2016).The effect of emotionally focused couple therapy on marital adjustment of couples Who came to consultancy centers in KermanCity. Modern applied science; 10(9).
  63. Mills SD. (2000). Men and marital commitment. [dissertation]. Purduce University.
  64. Mohammadi B, Zahrakar K, Davarniya R, Shakarami M. (2014). Investigation into the role of religiosity and its dimensions in predicting of marital commitment of personnel of state welfare organization of Nrth Khorasan. J Religion & Health. 2(1):15- 23. [Persian]
  65. Moss BS, Schwebel AI. (1993). Marriage and romantic relationship: the fining intimacy in romantic relations. Fam Relat 42: 7-31.
  66. Mustafa, S. J., Lopper, K., Purdon, M., Zelkowitz, P., & Baron, M. (2012). Better Marital Adjustment is Associated with Lower Disease Activity in Early Inflammatory Arthritis. Turk J Med Sci, 42, 1180-1185.
  67. Obasa, J. (1990). Work commitment, marriage role expectations and martial adjustment of married men and woman in Kwara state. Unpublished Ph. D thesis, university of ILorin, Nigeria.
  68. Peluso, P. R., Macintosh, H. (2007). Emotionally Focused Couples Therapy and Individual Psychology: A Dialogue Across Theories. Journal of Individual Psychology, 63, 247-269.
  69. Petersen, C. L. (2007). Treatment of comorbid depression and alchohol use disordes in an inpatient setting: comparsion of acceptance and commitment therapy versus treatment as usual. Submitted to the College of Liberal Arts and Sciences and the faculty of the Graduate School of Wichita State University of Doctor of Philosophy.
  70. Peterson, B. D., Eifert, G. H., Feingold, T., & Davidson, S. (2009).Using Acceptance and Commitment Therapy to Treat DistressedCouples: A Case Study With Two Couples. Cognitiveand Behavioral Practice, 16, 430–442.
  71. Roemer L, Orsillo SM, (2011). Salters-Pedneault K. Efficacy of an acceptance-based behavior therapy for generalized anxiety disorder: evaluation in a randomized controlled trial. J Consult Clin Psychol, 76(6): 1083-9.
  72. Sinha, S. P., & Mukergee, N. (2001). Marital Adjustment and Personal Space Orientation. The Journal of Social Psychology, 130 (5), pg 633-639.
  73. Sowden Sophie., Brewe, Rebecca R., Catmur Caroline, Bird Geoffrey (2016). The Specificity of the Link Between Alexithymia,Interoception, and Imitation. Journal of Experimental Psychology:Human Perception and Performance© 2016 The Author(s) 42, 11, 1687–1692.
  74. Therapy, 29(3), 365-384.
  75. Tie S, Poulsen Sh. (2013). Emotionally focused couple therapy with couples marital –a
  76. Wanic R, Kulik J. (2011). Toward an Understanding of Gender Differences in the Impact of Marital Conflict on Health. Sex Roles. 65(5-6): 297-312.
  77. Zuccarini D, Johnson SM. Dalgeish TL. & Machine JA. (2013). Forgiveness and Reconciliation in Emotionally Focused Therapy for Couples: The Client Change Process and Therapist Interventions. Journal of Marital Fame There. 39(2): 148-62.