اثر بخشی آموزش مهارتهای ارتباط زناشویی بر کیفیت زندگی و رضایتمندی زناشویی زوجهای متعارض

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباط زناشویی مینه‌سوتا بر کیفیت زندگی و رضایتمندی زناشویی بود. در این پژوهشِ کارآزمایی تصادفی شاهد دار (RCT)، 60 نفر (30 زوج) دارای مشکلات زناشویی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره وابسته به آموزش و پرورش مشهد، با ‌‌استفاده از نمونه‌گیری اتفاقی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر ‌کدام 15 زوج) قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه کیفیت زندگی (WHO) و رضایتمندی زناشویی انریچ بود. تنها گروه آزمایش برنامه مهارتهای ارتباط زناشویی را طی ده جلسه دریافت کردند. پس از پایان مداخلات، هر دو گروه آزمایش و کنترل به پس آزمون پاسخ گفتند. داده‏ها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و آزمون تحلیل کواریانس مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای کیفیت زندگی و رضایتمندی زناشویی تفاوت معناداری وجود دارد (0001/0p

کلیدواژه‌ها


  1. برنشتاین، فلیپ (1384). زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری ارتباطی. ترجمه سید حسن پور عابدی نائینی و غلامرضا منشئی. تهران: انتشارات رشد.
  2. بهاری، فرشاد؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ احمدی، سیداحمد؛ مولوی، حسین؛ بهرامی، فاطمه (1390). تأثیر آموزش مهارتهای ارتباط همسران بر کاهش تعارض‌های زناشویی زوجهای متعارض در حال طلاق. پژوهشهای روان‌شناسی بالینی و مشاوره. شماره 1: 70 ـ 59.
  3. ثنایی، محمد باقر (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.
  4. جعفری، علیرضا (1388). بررسی اثر بخشی آموزش مهارتهای ارتباطی پیش از ازدواج بر افزایش رضایت زناشویی پس از ازدواج. مجله علوم رفتاری. شماره 2: 51 ـ 31.
  5. رضازاده، محمدرضا (1387). رابطه مهارتهای ارتباطی و سازگاری زناشویی در دانشجویان. دوفصلنامه روانشناسی معاصر انجمن روانشناسی ایران. شماره 3: 1: 50 ـ 43.
  6. س‍تی‍ر، وی‍رج‍ی‍ن‍ی‍ا (1381). ایجاد راب‍طه‌ ب‍ا خود و دی‍گ‍ران‌. ترجمه م‍ری‍م‌ م‍رت‍اض‌. ت‍ه‍ران‌: روش‍ن‍گ‍ران‌ و م‍طال‍ع‍ات‌ زن‍ان‌.
  7. سرمدی سلطان، وحید؛ رستگار، منیژه؛ لواسانی، مسعود (1394). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر صمیمیت و کیفیت زندگی زناشویی همسران جانبازان. کنفرانس بین المللی روان شناسی و علوم تربیتی. مؤسسه عالی علوم خوارزمی.
  8. شریفیان، مهناز (1389). تأثیر آموزش (ccp برنامه ارتباط زوجها) بر صمیمیت زناشویی و کیفیت زندگی زنان ناراضی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی دانشگاه پیام نور.
  9. شریفیان، مهناز؛ دبیرمقدم، مهتاب؛ صفاری‌نیا، مجید؛ حسن‌زاده پشنگ، سمیرا (1393). بررسی اثربخشی آموزش برنامة ارتباط زوجها بر کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی زنان ناراضی از زندگی زناشویی شهر تهران. مطالعات روانشناختی. شماره 3: 78 ـ 47.
  10. شیاسی، لیلا؛ خیاطان، فلور (1394). تأثیر مشاورۀ گروهی بخشش محور بر سازگاری و کیفیت زندگی زنان مراجعه-کننده به مراکز مشاورۀ شهرستان نجف آباد. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. شماره 6: 42 ـ 34.
  11. عارفی، مختار؛ محسن زاده، فرشاد (1391). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس ارتباط و صمیمت جنسی. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، ویژه نامه خانواده و طلاق. شماره 1: 52 ـ 43.
  12. فیلو، عابدین (1388). تأثیر برنامه ارتباط زوجها بر افزایش رضایت زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
  13. کارخانه، معصومه؛ کارخانه، مریم (1394). بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی (مبنی بر TA) بر کاهش دلزدگی زوجین شهر کرمانشاه. دومین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در علوم انسانی.
  14. کارگر، مونا (1392). اثر بخشی زوج درمانی خود نظم بخشی (SRCT) برنظم جویی شناختی هیجان، آزار عاطفی و آشفتگی زناشویی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
  15. کشاورز افشار، حسین؛ اسدی، مسعود؛ جهان بخشی، زهرا؛ خاص‌محمدی، مهدی (1390). تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر نظریه انتخاب بر الگوهای ارتباطی زوج‌ها. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. شماره 2: 29 ـ 20.
  16. گلسر، ویلیام؛ گلسر، کارلین (1393). تئوری انتخاب و هشت درس برای ازدواج شادتر. ترجمه علی صاحبی و عاطفه سلطانی‌فر. تهران: سایه سخن.
  17. لانگ، لین؛ یانگ، مارک (1392). مشاوره و درمان مسائل زن و شوهری: مشاوره و روان‌درمانی برای مشکلات زوج‌ها. ترجمه علی‌محمد نظری و همکاران. تهران: آوای نور.
  18. ملازاده، جواد (1382). بررسی ویژگیهای شخصیتی در رابطه با عوامل تنیدگی زای زناشویی در زوجهای در حال طلاق و سازگار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه تربیت مدرس.
  19. موسی‌زاده، شیرین (1389). ارتباطات میان فردی. روابط عمومی. شماره 75: 45 ـ 42.
  20. میلر، شراد؛ نانالی، الام؛ واکمن، دانیل (1388). آموزش مهارتهای ارتباط زناشویی: حرف زدن و گوش دادن به همدیگر. ترجمه فرشاد بهاری. تهران: انتشارات رشد.
  21. نجات، سحرناز (1386). بررسی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس همراه با استانداردسازی فرم کوتاه شده کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی. رساله دکترای تخصصی. دانشگاه علوم پزشکی ایران.
  22. نظری، علی محمد؛ طاهری راد، محسن؛ اسدی، مسعود (1392). تأثیر برنامه غنی‌سازی ارتباط بر سازگاری زناشویی زوج‌ها. مشاوره و روان درمانی خانواده. شماره 4: 542 ـ 527.
  23. نظری، علی‌محمد (1391). مبانی زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی. تهران: نشر علم.
  24. هال‍ف‍ورد، کیم (1387). زوج‌ درم‍ان‍ی‌ ک‍وت‍اه‌ م‍دت‌ ی‍اری‌ ب‍ه‌ زوج‍ی‍ن‌ ب‍رای‌ ک‍م‍ک‌ ب‍ه‌ خ‍ودش‍ان‌. ترجمه م‍ص‍طف‍ی‌ ت‍ب‍ری‍زی‌، م‍ژده‌ ک‍اردان‍ی‌ و ف‍روغ‌ ج‍ع‍فری. تهران: فراروان.
  25. هشیاری وطن دوست، طاهره (1390). بررسی اثربخشی آموزش گفتگو بر بهبود کیفیت زندگی مشترک گروهی از زنان متأهل تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی. دانشگاه الزهرا.
  26. Burrell, N; Allen, M; Gayle, B.M; & Preiss, R.W. 2014. Managing interpersonal conflict: advances through meta analysis. Routledge Press.
  27. Butler, M. H. 1999. A meta-analytic update of research on the couple communication program. The American Journal of Family Therapy. 27(3): 223-237.
  28. Daniel,W. 1999. Marital therapy and gender-linked factors in communication, Journal of Marital and Family Therapy.
  29. Faircloth, WB; Schermerhorn, A.C; Mitchell, P.M; Cummings, J.S; & Cummings Em. 2011. Testing the long term efficacy of a prevention program for improving marital conflict in community families. Journal of Applied Developmental Psychology, 32(4): 189-197.
  30. Fairclough, D.L. 2012. Design and analysis of quality of life studies in clinical trial. CRC press.
  31. Halford, W. K & Moore, E. 2002. relationship education & the prevention of couple relationship proplems. In: A. S Gurman & N. S Jacobson (EDS) Clinical handbook of couple therapy, 3rd edition, New York: Guilford.
  32. Halford, W. K. Hilpert, P. Bodenmann, G. Keithia L. Larson, J. Holman, T. 2015. Immediate Effect of Couple Relationship Education on Low-Satisfaction Couples: A Randomized Clinical Trial Plus an Uncontrolled Trial Replication. Journal of behavior therapy. 64 (3). 409–421.
  33. Jakubowski, S. F., Mime, E. P., Brunner, H., & Miller, R. B. 2004. A review of empirically supported marital enrichment programs. Journal of Family Relations, 53, 528- 53.
  34. Jaracz, K. Kalfoss, M. Gorna, K. B. 2006. Quality of life in Polish respondents: psychometric properties of the Polish WHOQOL-Bref.G, Scand J Caring Sci.;20(3):251-60.
  35. Joaning, H. 2009. The long term effects of the couple communication program (ccp), Journal of Marital & Family Therapy, 8 (4), 463- 468.
  36. Karahan, T. F. 2007. The Effects of a Couple Communication Program on Passive Conflict Tendency among Married Couples. Educational Sciences: Theory & Practice. 7(2) : 845-858
  37. Karahan, T. F. 2009. The Effects of a Couple Communication Program on the Conflict Resolution Skills and Active Conflict Tendencies of Turkish Couples. Journal of Sex & Marital Therapy. 35(3):220-229.
  38. Miller, Sh; Sherrard, A.D. .1999. Couple communication; a system for Equipping partners to talk and resolve conflicts effectively. In R Berger & H, these (Eds), Preventive Approaches in couple therapy (pp. 147-125).
  39. Olson, DH, Olson, A. 1997. Enrich Canada, inc. Journal of Family Mistry.; 11(4): 28-53.
  40. Sharifian, M. Najafi, S. & Shaghaghi, F. 2011. An Investigation Of Couple Communication Program (CCP) on The Life's Quality and Intimacy of Unsatisfied Women. Journal of Social and Behavioral Sciences. (30): 1991-1994.
  41. Taniguchi, S.T; Freeman, P.A; Taylor, S; & Malcarne, B. 2006. A study of married couples’ perceptions of marital satisfaction in outdoor recreation. Journal of Experiential Education, 28(3):253-256.
  42. Weeks, G.R. & Fife, S. T. 2014. Couples in Treatment. New York: Routledge.
  43. Weeks, G.R; & Treat, S.R. 2001 . Couples in Treatment: Techniques and Approaches for Effective Practice. New York: Brunne Routledge.
  44. Yalcin, M. B. & Karahan, T.F. 2007. Effects of a Couple Communication Program (ccp) on marital adjustment. Journal of American Board of Family Medicine. 20 (1), 36-44.