بررسی تحقیقات آسیب‌شناسی خانواده در ایران، دهه 80 روند، الگوها و گرایش‌ها

چکیده: آسیب‌شناسی اجتماعی یکی از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین حوزه‌های تخصصی در جامعه‌شناسی است که با گذشت زمان بر میزان تولید دانش نظری و پژوهشی آن افزوده می‌شود به‌گونه ای‌که انبوه اطلاعات پژوهشی در این حوزه بسیار مشهود و ملموس بوده و این تراکم  اطلاعات، زمینه برخی از تحقیقات را فراهم می نماید. با تاکید بر فراتحلیل و علم‌سنجی، تحقیق حاضر به سه موضوع مهم پژوهشی شامل، روند تحقیقات، الگوهای پژوهشی و گرایش‌های پژوهشی و تحقیقات آسیب‌شناسی اجتماعی خانواده در ایران طی سالهای 1380-1390 خواهد پرداخت. مقاله حاضر محصول پژوهشی با استفاده از تحلیل محتوا با رویکرد فراتحلیل و علم‌سنجی بوده که اطلاعات لازم با توجه به مقالات ثبت شده در مجلات پژوهشی در پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی تا پایان تابستان سال 1390( تعداد 134 مورد) جمع‌آوری گردیده است.نتایج نهائی تحقیق نشان داده که تحقیقات آسیب‌شناسی اجتماعی خانواده در ایران طی سالهای 1380-1390 روندی صعودی داشته و طی ده سال بررسی شده، بر تعداد تحقیقات مذکور افزوده شده است. الگوهای پژوهشی بر حسب سال نشر، تعداد نویسنده، همکاری علمی، نقش مردان و زنان نویسنده در مشارکت پژوهشی، حجم کمی مقالات، نوع مجله پژوهشی و توزیع جغرافیائی گزارش شده است.  گذشته از انواع ده‌گانه فرعی تحقیقات، یافته‌ها بیانگر آن بود که بیشترین گرایش‌های پژوهشی به ترتیب اختصاص به موضوعات اصلی فرار از خانواده (دختران فراری و فرار ازخانه) (26 درصد)، خشونت در خانواده (خشونت علیه زنان و خشونت خانگی) (25 درصد) و اذیت و آزار در خانواده (کودک آزاری و همسر آزاری) (25 درصد) داشته و سایر موارد (طلاق، معاشرت با جنس مخالف، زنان سرپرست خانواده، فرزند سالاری و فقدان پدر) 24 درصد را به خود اختصاص داده است.