واکاوی بازدارنده های مشارکت خانواده در نظام تربیت رسمی و عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار ، فلسفه تعلیم و تربیت ، گروه پژوهشی تعلیم و تربیت اسلامی ، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، تهران ، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش فرا ترکیب پژوهش های انجام شده پیرامون بازدارنده های مشارکت خانواده در نظام تربیت رسمی و عمومی است. روش پژوهش کیفی از نوع فراترکیب است جامعه تحقیق یافته های پژوهشی سال های 1390 تا 1402 می باشد که تعداد 30 مقاله به طور هدفمند بر مبنای اهداف پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها فیش برداری است که همزمان با فرایند جمع آوری اطلاعات، یافته های حاصله دسته بندی، کدگذاری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله حاکی از این است که بازدارنده های احصاء شده عبارتند از :بازدارنده های حاکمیتی(با دو مولفه کلیدی فقدان عزم ملی و فقدان بینش مشارکتی ) قانون گذاری(ضعف قوانین و مقررات )، رویکردی(رویکرد سلسله مراتبی)، ساختاری(ساختار متمرکز)، مدیریتی(ضعف دانشی، نگرشی، بینشی و سبک غیر مشارکتی) اجتماعی(عدم مطالبه گری اجتماعی) اقتصادی(مشکل اقتصادی خانواده ها)، والدینی (ضعف دانشی، نگرشی و بینشی والدین)، آموزشگاهی(جو مدرسه)، بازدارنده های روان شناختی(ناهماهنگی ویژگی روان شناختی نوجوان با مشارکت والدین )و بازدارنده اطلاعاتی(فقدان اطلاعات و عدم شفافیت اطلاعاتی ). از آن جایی که آشنایی سیاست گذاران و برنامه ریزان با بازدارنده های خانواده در نظام تعلیم و تربیت رسمی و بسیارمهم است، از این رو اتخاذ رویکرد جامع و یکپارچه و فاصله گرفتن از نگاه بخشی به ابعاد مختلف تربیت و برخورد متوازن و همه جانبه با کلیه ابعاد حوزه تعلیم و تربیت لازم و ضروری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the barriers to family participation in the formal and public education system

نویسنده [English]

  • masoumeh samadi
associate professor of education, Islamic of education group ,, academy of education , Tehran . Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research is to meta synthesize the research conducted on the capacities of family participation inhibitors in the formal and public education system.The qualitative research method is meta- synthesize type, the research community is a decade of research findings, that is, from 1390 to 1402, in which 30 articles were purposefully selected based on the research objectives. The tool of data collection is a fiche, which was classified, coded and analyzed at the same time as the information collection process.The findings indicate that the identified barriers are: governance barriers(with two key components of lack of national determination and lack of collaborative vision), legislation(weakness of laws and regulations), approach(hierarchical approach), structural(centralized) ), managerial(weakness of knowledge, attitude, insight and non-participatory management style), social(lack of social demands), economic(economic problem of families), parental(weakness of knowledge, attitude and insight of parents), school(school atmosphere), inhibitors Psychological(inconsistency of the adolescent's psychological characteristics with parents' participation) and informational barriers(lack of information and lack of information transparency) are among the barriers counted in this field. Since policy makers and planners are familiar with the obstacles of the family in the education system and is necessary and important. Therefore, adopting a comprehensive and integrated approach and moving away from a partial view of different aspects of education And a balanced approach to all aspects of the field of education is necessary and necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Inhibitors
  • participation
  • family
  • formal and public education
  • metacomposition

Smiley face

قرآن کریم
ابراهیمی کیاسری،حمید رضا ؛ الوانی،سید مهدی و معمارزاده، غلامرضا.(1402). طراحی الگوی مشارکت شهروندان در خط مشی‌های نظام آموزشی و پرورشی ایران با رویکرد چند روشی، فصلنامه مطالعات راهبردی  سیاست گذاری عمومی، 13(46): 93-66.
احمدی حبیب؛ علی،محبی.(1401). نقش خانواده در ارای برنامه ریزی درسی،فصلنامه فرهنگی – تربیتی خانواده   12(17):28-1.
افشار منش، محمود؛ نوذری، محمود(1400). راهکارهای همکاری خانه و مدرسه در راستای تقویت تربیتی دینی دانش‌آموزان دوره ابتدایی،پزوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی،1(4): 31-7.
ایروانی، شهین ؛ تجلی، منیر و چیت سازان، علیرضا.(1401).بررسی تاریخی – تحلیلی تحول مشارکت در حکمرانی نهاد آموزش ایران با تاکید بر تمدن اسلامی، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 7(3): 32-7.
ایمانی، الهه ؛ کلدی، علیرضا و ساروخانی، باقر.(1402). مولفه‌های اثر گذار بر شکاف نسلی دانش‌آموزان مقطعمتوسطه دوم منطقه چهار شهر تهران از منظر والدین و معلمان، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی،8(1): 36-7.    
باقری، شهلا؛ زارعان،منصوره و برزگر، خدیجه.(1398). سیاست گذاری خانواده،الگوهای تعامل دولت و خانواده،اسلام و علوم اجتماعی،11(21): 152-135.
پورقربان، فرزانه ؛ عهدی،سمیرا.(1395). بررسی نقش مشارکت والدین درفعالیت‌های مدرسه‌ای به منظور پیشرفت تحصیلی دانش آموز، دومین همایش ملی روان شناسی مدرسه،دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران.
حسن‌زاده ویائی، حسین ؛ نوایی، سمیه.(1402). شناسایی شناسایی موانع و ابعاد مغفول مشارکت و اعتمادسازی بین خانه و مدرسه، پویش در آموزش علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان 9(30):62-37.
حسین دهقان ؛  سراجیان،مرورارید  مهدی.(1395). رابطه سرمایه اجتماعی خانوادگی و مشارکت والدین در امور مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان، قصلنامه خانواده و پزوهش، 14(3): 29-7.
رضایی،معصومه.(1400). موانع مشارکت والدین در آموزش مجازی دانش‌آموزان ابتدایی(پایه چهارم )، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه ازاد اسلامی واحد ارسنجان.فعالیت‌های مدرسه در دبستان‌های دولتی،هیات امنایی و غیر امنایی شهرستان ارومیه،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده علوم تربیتی،دانشگاه ارومیه.
رودسری آمیقی، مریم ؛ شریفیان جزی، فریدون.(1398).، موانع تعامل اولیاء با معلمان با تاکید بر جایگاه معلم، والدین و مدیریت مدرسه، مجله پیشرفت نوین در روان شناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، 2(11): 59-54.
زارعی،احمد؛ دهقانی،مرضیه و صالحی،کیوان.الف.(1398). واکاوی محدودیت‌های مشارکت والدین در مدارس متوسطه: مطالعه‌ای با رویکرد پدیدار شناسانه،دو فصانامه نظریه و عمل در برنامه درسی،7(2): 96-71.
زارعی،احمد؛ دهقانی،مرضیه؛ صالجی،کیوان ومحمدی پویا،سهراب.(1398). شناسایی راهبردهلی موجود جلی مشارکت والدین در مدارس متوسطه با تاکید بر ابعاد مشارکتی  اپستین،اندیشه‌های نوین تربیتی،16(4): 89-57.
 زنجانی زاده، هما؛ دانائی سیج، مجید وسلیمی نژاد، مهدی(1390). بررسی میزان مشارکت خانوادهها در مدارس استان خراسان رضوی و عوامل مؤثر بر آن. جامعه شناسی آموزش وپرورش، 1(1): 101-71.  
سبحانی نژاد، مهدی؛ یوزباشی، علیرضا.(1392). بررسی موانع خانوادگی مشارکت اولیای دانش‌آموزان در امور مدارس متوسطه شهر اصفهان. مجله پژوهشی آموزش و یادگیری، 3.367-361 .
سراجی، فرهاد؛ شکوری، نگار.(1399). موانع مشارکت والدین در ارزشیابی توصیفی: مطالعه کیفی،  فصلنامه مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 10(29): 260-229.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.(1390)، تهران : شورای عالی وزارت  آموزش و پرورش.
 سهرابی، بابک ؛اعظمی، امیر ویزدانی، حمید رضا.(1390). آسیب شناسی پژوهش‌های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب، چشم انداز  مدیریت دولتی ، 2(6): 24-9. 
شیر بیگی، ناصر؛ عزیزی، نعمت الله  وامیری، شیلد.(1394). واکاوی مفهوم «مشارکت و مداخله در آموزش فرزندان» از دیدگاه والدین و معلمان، نشریه علوم تربیتی دانشگاه اهواز ، 22(2):54-21. 
صفری،امید؛ صفری، غلامرضا ؛وشجاعیان،مهنار.(1401). ارتباط بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری با مشارکت ورزشی در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه، نو آوری در مددیریت ورزشی،1(2): 128-119.
صمدی، معصومه.(1402). موانع فرا روی سبک زندگی اسلامی – ایرانی، طرح پژوهشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
صــمدی، معصــومه ؛ رضــایی، منیــره(1390). بررســی نقــش تربیتــی خــانواده در نظــام تربیــت رســمی و عمــومی از دیــدگاه علــم و دیــن، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت، 19)(12)95-117.
عراقیه، علیرضا.(1400). مشارکت والدین  بعد مغفول برنامه درسی،پژوهش‌های یاددهی – یادگیری، 16(67): 112-87.
عطاران و ملکی(1392).  آموزش بدیل  در خانواده، دو فصلنامه نظر و عمل در برنامه درسی، 1(2): 46-27.
عظیمی‌هاشمی، مزگان؛ رضامنش، فاطمه.(1393). زمینه یابی شیوه‌های تقویت کارکرد انجمن اولیاء و مربیان ، اندیشه‌های نوین تربیتی، 10(4): 155-131.
غلامی، سمیه، میرایی، عبدالرضا.(1401).  بررسی نفاوت‌های بین نسلی به لحاظ دین داری و هویت دینی، والدین جانبار و فرزندان ساکن در شهرستان بندر لنگه، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 7(4): 104-87.
فاضل، رقیه ؛مهرام، بهروز ؛ حسینقلی زاده، رضوان ونوغانی دخت بهمنی، محسن.(1400). جایگاه مشارکت و ابعاد آن رد آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با توجه به اسناد فرا دست، فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی در نظام‌های آموزشی، 13(2): 46-13. https://mpes.sbu.ac.ir/article_100561.html
 
فتحی واجارگاه،کورش؛ خراسانی،اباصلت و  رودی،محمد تقی.(1391). علل گرایش یه آموزش در خانه از نظر والدین آموزش دیده در خانه،مطالعه کیفی تجربیات  والدین،پزوهش در برنامه ریزی درسی،9(2):13-1.
فدایی، محدثه ؛ مهرمحمدی، محمود ؛ صالحی امیری،سید رضا و ذوالفقارزاده، محمد مهدی.(1401). مشارکت خانواده در سیاستگذاری تربیتی، شناسایی عوامل مداخله گر، 13(30): 63-40.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.(1358). تهران : انتشارات مجلس شورای اسلامی ایران.
کیهان، جواد.(1399). طراحی مدل راهبردهای آموزش مذهبی کودکان پیش دبستانی در خانواده، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 5(1):92-61.
 
گوهری، زهره؛ جمشیدی، الله ؛  امینی بیدختی، علی اکبر(1394).شناسایی موانع مشارکت والدین در امور مدارس مقطع ابتدایی شهر سمنان، دو فصلنامۀ مطالعات برنامه ریزی آموزشی،4(7):162-133.
مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.(1390). تهران : شورای عالی آموزش و پرورش ایران.
مددلو، قهرمان ؛ سعادتمند، زهره و یارمحمدیان، محمد حسین.(1398). شناخت مولفه‌های مشارکت والدین در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 10(4): 251-234.
مظاهری، حسن؛ موسی پور، نعمت اله و ناطقی،فائزه (1396)،نقش خانواده در برنامۀ درسی شایستگی محور دورۀ ابتدایی از منظر اسناد تحول بنیادین آموزش وپرورش، فصلنامۀ خانواده و پژوهش، 14(34): 32-7.
میرحسینی، زهرا  ؛ عباس پور، زهرا.(1402)، شناسایی موانع و عوامل بازدارنده مشارکت زنان در اقتصاد و توسعه،  جامعه شناسی اقتصاد وتوسعه، 12(1):203-177.
نوروزنژاد قادی، محمد ؛ سراجی، فرهاد  و یوسف زاده چوسری، محمد رضا.(1398). ادراک اولیاء و مدیران از مفهوم مشارکت در امور مدرسه ، فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 7(2): 356-319.
 
Boonk, L., Gijselaers, H. J. M., Ritzen, H., & Brand-Gruwel, S.(2018). A review of the relationship between parental involvement indicators and academic achievement. Educational Research Review,24, 10-30. [DOI:10.1016/j.edurev.2018.02.001]
Castro, M., Expósito-Casas, E., López-Martín, E., Lizasoain, L., Navarro- Asencio, E., & Gaviria, J. L.(2015). Parental involvement on student academic achievement: A meta-analysis. Educational Research Review, 14, 33-46. [DOI:10.1016/j.edurev.2015.01.002]
Chen ,Grac(2018).parental involvement is key to student success.Availablehttp: public school review.com. Last Visited:2020/3/11.
Deslandes, R. & Barma, S. & MorinT L(2015). Understanding Complex Relationships between Teachers and Parents. International Journal about Parents in Education. 9(1), 93- 105.
Cook, K. S., & Rice, E.(2003), Social Exchange Theory. In J. Delamater(Ed.), Handbook of Social Psychology(pp. 53-76). New York: Kluwer
 
Epstein, J. L., Sanders, M. G., Simon, B. S., Salinas, K. C., Jansorn, N. R., & Van Voorhis, F. L.(2002). School,community, and community partnerships: Your Handbook for Action(2nd ed.) , CA. Thousand Oaks: Corwin Pres.
Fan, W., Li, N., & Sandoval, J. R.(2018). A reformulated model of barriers to parental involvement in education: comment on Hornby and Lafaele(2011). Educational Review, 70(1), 120-127. doi: 10.1080/00131911.2018.1388614.
Fan, X., Chen, M.(2001). Parental involvement and students’ academic achievement: A Meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22. [DOI:10.1023/A:1009048817385]
Fitzgerald, D.(2004). Parent Partnerships in the Early Years. A&C Black.Greenwood.
Green, J., Liem, G. A. D., Martin, A. J., Colmar, S., Marsh, H. W., &McInerney, D.(2012). Academic motivation, self-concept, engagement, and performance in high school: Key processes from a longitudinal perspective. Journal of Adolescence, 35(5), 1111-22.[DOI:10.1016/j.adolescence.2012.02.016] [PMID]
Hornby, G., & Blackwell, I.(2018). Barriers to parental involvement in education: an update. Educational Review, 70(1), 109-119.
Karbach, J., Gottschling, J., Spengler, M., Hegewald, K., & Spinath,F. M.(2013). Parental involvement and general cognitive ability as predictors of domain-specific academic achievement in early adolescence. Learning and Instruction, 23, 43-51. [DOI:10.1016/j.learninstruc.2012.09.004].
Marshall, I. A., & Jackman, G. A.(2015). Parental involvement,student active engagement and the ‘secondary slump’ phenomenon-evidence from a three-year study in a Barbadiansecondary school. International Education Studies, 8(7), 84-96.[DOI:10.5539/ies.v8n7p84]
Sandelowski,M.&Barroso,J.(2007)."Handboo for Synthesizing Qualitative Research".Springer Publishing Company Inc.
 Wang,Qun, Kuiyun Zhi, Baohua Yu and Jun Cheng(2023),Social trust and subjective well-being of first-generation college students in China: the multiple mediation effects of self-compassion and social empathy, Front. Psychol. 24 April 2023 Sec. Personality and Social Psychology Volume 14.
Westergård, E(2015), Moving the Theory of Parental Cooperation and Innovation into Practice. International Journal about Parents in Education. 9(1), 93-105.