رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی:مطالعه فراتحلیل

رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی: مطالعه فراتحلیل

بهمن اسماعیلی انامق ^[1] | حسین پاک‌نژاد ^[2]  | محمد نریمانی ^[3]

چکیده

بررسی نقش متغیر شخصیتی ناگویی هیجانی در رضایت زناشویی زوجین از جمله مباحث مطرح در روانشناسی است. تحقیقات متعددی درباره رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی انجام شده است، اما گاهی نتایج آن‌ها ناهماهنگ و متناقض است، از این رو هدف پژوهش حاضر به کار‌گیری روش فراتحلیل به منظور تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات صورت گرفته پیرامون ارتباط متغییرهای ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی بود. جامعه آماری فراتحلیل، پژوهش‌های نمایه شده مرتبط با موضوع پژوهش در پایگاه‌های علمی ایرانی و لاتین بین سال‌های ۱۳۸۸ الی ۱۴۰۱ شمسی و 2009 الی 2022 میلادی بود. به عنوان نمونه  35 پژوهش که به روش توصیفی انجام گرفته و ملاک ورود به پژوهش را داشتند، انتخاب نموده و در مرحله بعد ضریب اندازه اثر با استفاده از نرم‌افزار CMA ارزیابی شد. نتایج نشان داد، اندازه اثر یا ضریب تاثیر ناگویی هیجانی بر رضایت زناشویی در مدل اثرات تصادفی (۳۹/۰-) و در مدل اثرات ثابت (37/۰-) است. اندازه اثر به‌دست آمده بر حسب نظام تفسیری کوهن بالاتر از حد متوسط بود. ترکیب تحقیقات انجام یافته، رابطه منفی ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی را نشان داد.

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی، فراتحلیل، ناگویی هیجانی.

مقدمه

رضایت زناشویی می‌تواند یک عامل مهم برای داشتن یک زندگی توام با تفاهم در طول بزرگسالی باشد با این حال روابط زوجین اغلب با لذت‌ها، فعالیت‌ها و چالش‌ها همراه است (تاسو و گتهون ^[4]،2021). رضایت زناشویی به ارزیابی ذهنی فرد از کیفیت رابطه زوجی مداوم خود اشاره دارد (کیزر^[5]،2014). رضایت زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس رضایت و خوشبختی دارند(خی^[6] و همکاران  ،2017). زوج‌های دارای رضایت زناشویی در اکثر مسائل زندگی از جمله ارتباط با یکدیگر، گذراندن اوقات فراغت، سرمایه‌گذاری، چگونگی ادامه زندگی، ایده‌ها و تصمیم‌گیری برای آینده و غیره تا حد زیادی باهم اتفاق‌نظر دارند(خی و همکاران،2017). در سال‌های اخیر، میزان مطالعاتی که به بررسی پدیده رضایت زناشویی پرداخته اند، رو به افزایش بوده و به طور کلی، نتایج حاکی از تاثیر مجموعه علل مختلف بر رضایت زناشویی است (جکسون‌^[7] و همکاران، 2014). یکی از عوامل مرتبط با رضایت زوجین، ناگویی هیجانی است(کاروکیوی^[8] و همکاران،2014). مفهوم ناگویی هیجانی توسط سیفنئوس^[9] (1973) برای توصیف نارسایی‌های عاطفی مطرح شد. نمیا^[10] و سیفنئوس (1970) دو ویژگی اصلی روانشناختی مبتلایان به ناگویی هیجانی را متمایز کردند. اولی «ناتوانی چشمگیر در توصیف کلامی و بیان احساسات» است و دوم این که تداعی‌ها و افکار این بیماران به «رویدادها و اعمال بیرونی به جای خیال‌پردازی‌های درونی» اشاره دارد (نمیا و سیفنئوس، ۱۹۷۰). بر اساس مفهوم‌سازی آنها از ناگویی هیجانی، اخیراً، تیلور^[11] و همکاران (2016) تعریفی از ناگویی هیجانی ارائه کردند که شامل چهار جنبه مرتبط با یکدیگر است: (1) مشکل در شناسایی احساسات و تمایز بین احساسات (از جمله احساسات بدنی) و برانگیختگی عاطفی. (2) مشکل در توصیف احساسات برای افراد دیگر.
(3) فرآیندهای تخیلی محدود که با کمبود خیال‌پردازی مشهود است و (4) یک سبک شناختی وابسته به محرک و جهت‌گیری بیرونی(سبک شناختی بیرون گرا). ناگویی هیجانی سازه‌ای چند وجهی است که دارای مشخصه‌هایی است. مشخصه‌ها متشکل از دشواری در شناسایی احساسات، تمایز بین احساسات و تهییج بدنی مربوط به برانگیختگی هیجانی، دشواری در توصیف احساسات برای دیگران، قدرت تجسم محدود با فقر خیال‌پردازی و مشخصه مهم دیگر سبک شناختی عینی (غیر تجسمی)، عمل‌گرا و واقعیت‌گرا یا تفکر عینی است (فری کاکس و هس^[12]،2013). ناگویی هیجانی به نوعی ناتوانی در پردازش شناختی اطلاعات هیجانی، تنظیم هیجان و یک نوع نارسایی هیجانی است (فری‌کاکس و هس، 2013). از نظر لومینت^[13] و همکاران (2018)، ناگویی هیجانی هم در حوزه شناختی سیستم‌های پاسخ به هیجان و هم در تنظیم احساسات بین فردی نقص را نشان می‌دهد. این افراد در دوران کودکی تجربه‌هایی از والدینی دارند که هیجانات خود را ابراز نمی‌کنند و به تبعیت از آن به هیجانات کودک نیز توجه کافی ندارند که می‌تواند تاثیر به سزایی در مراحل بعدی زندگی داشته باشد(هامفریس^[14] و همکاران، 2009). افراد با ناگویی هیجانی معمولاً با خودتنظیمی هیجانی مشکل دارند و توانایی ناقص در شناسایی احساسات و همدلی با احساسات دیگران را نشان می‌دهند (لیورز^[15] و همکاران، 2017 و پریس^[16] و همکاران،2020). دشواری درشناخت احساسات خود در مبتلایان به ناگویی هیجانی مانع از رشد سایر توانایی شناختی مانند شناسایی و توصیف هیجان در دیگران می‌شود. این ناتوانی در توصیف خود و محیط می‌تواند بر ارتباطات و تعامل با افراد دیگر تاثیر منفی بگذارد(شیرر^[17] و همکاران، 2021). افرادی که مبتلا به ناگویی هیجانی هستند دامنه لغات محدودی برای توصیف هیجانات خود دارند و به عبارت دیگر به علت ناتوانی در تشخیص احساسات قادر به بیان هیجانات نیستند(همینگ  و همکاران 2019). هیجانات زمانی با شدت بیشتری درک می‌شوند که افراد از پاسخ‌هایی که بدن‌شان تجریه می‌کند آگاه‌تر باشند (پرایس و هون^[18]، 2018).

ناگویی هیجانی با پرخاشگری تکانه‌ای و واکنشی همراه است (ادواردز و وپرمن^[19]، 2017). ناگویی هیجانی به عنوان عامل خطر برای ارتکاب خشونت شناسایی شده است، پرخاشگری ممکن است نشان دهنده راهبردی باشد که افراد مبتلا به ناگویی هیجانی از آن برای تنظیم احساسات استفاده می‌کنند که نمی‌توانند به صورت کلامی بیان کنند(مانارینی^[20] و همکاران،2021). در کل ناگویی هیجانی با توسل به راهبردهای مقابله‌ای ناکارآمد مرتبط است که باعث می‌شود افراد با سطوح بالاتر ناگویی هیجانی مشکلات بیشتر در شرایط استرس داشته باشند(پلونی^[21] و همکاران، 2017). برخی مطالعات مطرح کرده‌اند که چنین مشکلاتی در پردازش آگاهانه و خودکار احساسات با سطوح بالاتر استرس در موقعیت‌های دارای بار هیجانی همراه است و تمایل به راهبردهای تنظیم هیجان ناکارآمد را افزایش می‌دهد (سروتی^[22]و همکاران،2020). این افراد به لحاظ اینکه در مدیریت عواطف خود مشکل دارند عموما خشم بیشتری ابراز می‌کنند، کم‌تر قادر به کنترل برانگیختگی فیزیولوژیکی حاصل از هیجانات هستند و کم‌تر در حل تعارضات مشارکت می‌کنند. همچنین از آنجا که در تفسیر بازخورد شناختی هیجانات ضعف دارند، ابراز واکنش مناسب برای این افراد دشوار است (سفیر^[23] و همکاران، 2020). افراد دارای ناگویی هیجانی به دلیل ناتوانی در توصیف درست احساسات تمایل دارند محیط اطراف را به شیوه‌ای منفی و اغراق‌آمیز ارزیابی کنند و این ارزیابی منفی، عملکرد آن‌ها را در برابر چالش‌ها و تهدیدها مختل می‌کند و در نهایت عامل آسیب‌پذیری در شرایط مختلف استرس‌زا می‌شود (هوانگ^[24] و همکاران، 2022).

از دیگر ویژگی‌های افرادی با خصیصه ناگویی هیجانی داشتن عملکرد بین فردی سرد و دوری گزین است (تکسیرا^[25]، 2018). وقتی افراد، ناگویی هیجانی را در روابط عاشقانه تجربه می‌کنند، منجر به ایجاد مشکلاتی در روابط بین فردی مانند ترس از صمیمیت می‌گردد (موهیندرو^[26]، 2022). شواهد پژوهشی نشان می‌دهد، مبتلایان به ناگویی هیجانی به علت اینکه در شناسایی صحیح هیجانها در روابط اجتماعی دچار مشکل هستند، این موضوع موجب دوری‌گزینی آنان می‌شود(مانیاچی[27] و همکاران، 2017). افراد مبتلا به ناگویی هیجانی علاوه بر عدم آگاهی از احساسات خود، احساسات دیگران را نیز اشتباه تفسیر می‌کنند که می‌تواند منجر به طرد شدن و در نتیجه احتیاط در مورد صمیمیت عاطفی و پاسخ‌های نامناسب شود(پرکاچین^[28] و همکاران، 2009). زوجین دارای ناگویی هیجانی نمی‌توانند احساسات خود را دقیق بشناسند و در نتیجه آن را ابراز نمی‌کنند، از این رو تعارضات زناشویی در خانواده‌هایی شکل می‌گیرد که بی‌عاطفه، سرد، منزوی، تندخو، پیش‌بینی ناپذیر یا بد رفتار هستند(گائو^[29] و همکاران،2019). از سوی دیگر ناگویی هیجانی باعث ایجاد مشکل در استفاده از مهارت‌های همدلی می‌شود و مستقیماً از ارائه مراقبت با کیفیت در روابط جلوگیری می‌کند. برخی از مطالعات مشخص کرده‌اند که افراد با تمایل به ناگویی هیجانی بالا، مهارت‌های همدلی پایینی دارند و با افزایش سطح ناگویی هیجانی، مشکلات ارتباطی رخ می‌دهد (سنکار وآکتاس^[30]، 2019). افراد مبتلا به ناگویی هیجانی در تشخیص حالات عاطفی دچار نقص هستند که منجر به اختلال در همدلی می شود، افراد همدل بنابه داشتن مهارتهای همدلی خوب، شناسایی و درک نیازها و خواسته‌های دیگران دارای تمایل درونی برای کاهش ناراحتی دیگران و کمک به دیگران هستند (آسلان^[31] و همکاران، 2021؛ الزهرانی^[32] و همکاران ،2021). به نظر می‌رسد ناگویی هیجانی که با ویژگی مشکلات در شناسایی، توصیف و بیان احساسات تعریف می‌شود، مانعی آشکار برای به اشتراک‌گذاری عاطفی و صمیمیت عاطفی است، تعاملاتی که ادعا می‌شود برای رضایت در زوج‌ها بسیار مهم است (دی آندراد^[33] و همکاران، 2015). با توجه به اهمیت آگاهی عاطفی، ارتباط و همدلی در تداوم روابط نزدیک، به طور کلی گزارش‌هایی از تنهایی و مشکلات بین فردی مداوم در افراد مبتلا به ناگویی هیجانی گزارش می‌شود (بشارت و همکاران، 2014). برحسب نتایج تحقیقات مذکور، ناگویی هیجانی با ناتوانی تنظیم احساسات، عدم درک احساسات دیگران، عدم اشتراک‌گذاری عاطفی، ناتوانی در همدلی، رفتارهای تکانشی و پرخاشگری و راهبردهای سازگاری ناکارآمد همراه است، همه اینها می‌تواند از عوامل موثر بر رضایت زناشویی باشند.

اهمیت داشتن توانایی ابراز عواطف و توجه به نقش مخرب ناگویی هیجانی در زندگی زناشویی در متون اسلامی نیز مورد تاکید است. پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: مرد اگر به همسر خود بگوید تو را دوست دارم، این سخن هرگز از قلب او بیرون نمی‌رود (حرعاملی، ۱۴۰۹ق، ۲۳). ابراز علاقه از طرف زن نیز اهمیت ویژه‌ای دارد، امام صادق(علیه‌السلام) یکی از ویژگی‌های زن نمونه را اظهار عشق خود به شوهر خود همراه با دلبری و و زیبا کردن خود در چشم می‌داند (حرانی، ۱۴۰۴ق، ۳۲۳). در زندگی زناشویی توجه به نقاط قوت یکدیگر و ابراز آن‌ها می‌تواند نقش مهمی در رضایت زناشویی داشته باشد، خداوند در آیه ۱۱ سوره ضحی می‌فرماید «نعمت‌های خدا را یاد کنید و آنان را اظهار نمایید». یکی از مشخصه‌های ناگویی هیجانی ناتوانی در تشخیص احساسات خود است (شیرر و همکاران،2021). توانایی تشخیص احساسات و افکار خود از مصادیق خودشناسی است. امام علی(علیه‌السلام) در این زمینه می‌فرماید: «مَن جَهِلَ نَفسَهُ کانَ بِغَیرِ نَفسِهِ أجهَلَ»، کسی که خود را نشناسد، دیگری را کمتر می‌شناسد و در جای دیگری می‌فرماید: «کَیفَ یَعرِفُ غَیرَهُ مَن یَجهَلُ نَفسَهُ؟!»، کسی که خود را نمی‌شناسد، چگونه دیگری را بشناسد؟!. خودشناسی در زندگی زناشویی ازآن جهت مهم است که افراد با فهمیدن الگوهای رفتاری، احساسات و افکار خود بهتر با شریک زندگی ارتباط برقرار می‌کنند و مسائل زندگی مشترک و مسائل عاطفی را مدیریت می‌کنند و با آگاهی از نقش خود در مشکلات نسبت به حل مشکلات اقدام می‌کنند.

تحقیقات انجام یافته و متون دینی به طریقی ارتباط ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی را نشان می‌دهند. اما با بررسی پژوهش‌های انجام گرفته در ایران و خارج از ایران مشخص می‌شود، تاکنون فراتحلیلی در این حیطه انجام نشده است و نتیجه‌گیری  دقیق و مشخصی در مورد مقدار و جهت رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی وجود ندارد. همچنین ناهمخوانی‌هایی از نظر جامعه آماری، حجم نمونه و اندازه اثر به دست آمده وجود دارد که لزوم مطالعه جامع این پژوهش‌ها را برای رسیدن به نتیجه‌ای جامع نشان می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف یکپارچه کردن نتایج پژوهش‌های پیشین و ترکیب اندازه اثرهای مختلف با استفاده از شیوه فراتحلیل انجام گرفته است. لذا هدف پژوهش، فراتحلیل رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی است.

روش‌شناسی پژوهش

فراتحلیل، شیوه قوی برای ترکیب هدفمند نتایج مطالعات متعدد، جهت رسیدن به یک برآورد بهتر درباره حقیقت می‌باشد و می‌تواند با وحدت بخشیدن به مجموعه پژوهش‌هایی که گاهی ممکن است نتایج متناقضی نیز داشته باشند، یک نتیجه‌گیری کلی حاصل کرده و تناقضات را پایان دهد. از این رو در این تحقیق با توجه به هدف پژوهش از روش فراتحلیل استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از تمام پژوهشهای انجام یافته و نمایه شده در پایگاههای علمی داخلی و خارجی در خصوص رابطه متغییرهای ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی که حجم نمونه مناسبی داشته و از لحاظ روش‌شناسی فرضیه‌سازی، روش تحقیق، جامعه، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری، ابزار اندازه‌گیری، روایی وپایایی ابزار اندازه‌گیری، فرضیه‌های آماری، روش تحلیل آماری و صحیح بودن محاسبات آماری شرایط لازم را داشته‌اند. روش نمونه‌گیری با توجه به ماهیت پژوهش روش نمونه‌گیری هدفمند است. نمونه پژوهش شامل نتایج ۳۵ پژوهش است که ملاک‌های ورود به پژوهش را داشته‌اند. منابع استنادی پژوهش شامل پژوهش‌های علمی مرتبط با موضوع پژوهش در پایگاههای علمی و فارسی داخلی از قبیل بانک منابع اطلاعاتی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم اسلامی، بانک اطلاعات نشریات کشور و پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران و پایگاه‌های علمی لاتین شامل اسکوپوس(Scopus)، ساینس دایرکت(ScienceDirect)، اسپرینگر(Springer) و سیج(SAGE) بود. بازه مطالعاتی بین سال‌های ۱۳۸۸ الی ۱۴۰۱ شمسی و 2009 الی 2022 میلادی بود که شامل منابع فارسی و لاتین است. چک لیست فراتحلیل که به منظور انتخاب پژوهش‌های مناسب به کار برده شد شامل عنوان تحقیق، نام محقق، منبع، حجم نمونه، سال اجرا، آماره، میزان آماره و سطح معنی‌داری بود. روش به کار گرفته شده در این فراتحلیل، ترکیب اندازه‌های اثر، ضرایب همبستگی یا مشخصه آماری کوهن بود که توسط نرم‌افزار CMA اجرا شد. ترکیب اندازه اثر در مطالعات همبستگی، روشی رایج و مؤثر است (دلاور، ۱۳۸۰)، چرا که محاسبه متوسط همبستگی بین دو متغیری که پرسش یا فرضیه واحدی را در بین پژوهش‌های مورد برسی آزمون می‌کند، مهمترین شاخص ترکیب نتایج به شمار می‌آید (هومن، ۱۳۸۷).

برای تحلیل استنباطی داده‌ها ابتدا به بررسی مفروضات فراتحلیل پرداخته شده است، به نحوی که به کمک نمودار قیفی و روش رگرسیونی اِگر، به بررسی سوگیری انتشار و با آزمونQ به بررسی ناهمگونی مطالعات پرداحته شد. سپس با توجه به ناهمگونی بین مطالعات استفاده شده، از مدل اثرات تصادفی برای ترکیب نتایج و رسیدن به اندازه اثر استفاده شد. در این مدل، تغییرات پارامتر در بین مطالعات در محاسبات در نظر گرفته می‌شود. بنابراین می‌توان گفت نتایج حاصل از مدل اثرات تصادفی در شرایط ناهمگنی، قابلیت تعمیم بیشتر نسبت به مدل با اثرات ثابت دارد. در ضمن از آنجا که در همه مطالعات مورد نظر از نظر آماره R استفاده شده بود نیازی به تبدیل آن‌ها نبود. در این پژوهش، با توجه به ماهیت آن از رویکرد هانتر و اشمیت استفاده شده است و با استفاده از فن هانتر و اشمیت به ترکیب اندازه‌ اثرها و نتیجه گیری پرداخته شد.

یافته‌های پژوهش

جدول 1. خلاصه اطلاعات جمع آوری شده

جدول ۲. خلاصۀ اطلاعات مربوط به فراتحلیل بر روی پژوهش‌های نمونه

جدول(2)، برآورد اندازه اثر پژوهش‌ها را به تفکیک و اثرات ترکیبی ثابت و تصادفی پژوهش‌ها را به کلی نشان می‌دهد. اثرات ترکیبی، نشان دهنده اندازه اثر در خصوص رابطه بین ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی با فاصله اطمینان 99 درصد در مجموع پژوهش‌های انتخاب شده است. اندازه اثر نشان دهنده میزان یا درجه حضور پدیده‌ها در جامعه و برابر با نسبت سطح معناداری به شاخصی از حجم نمونه است. در پژوهش‌های مورد بررسی بیشترین اندازه اثر مربوط با مطالعات هاشم‌پور و همکاران در سال ۱۴۰۱ است.

جدول 3. بررسی مفروضه همگنی مطالعات انجام شده

همانگونه که جدول (3) نشان می‌دهد مقدار شاخص Q کوکران برای 35 پژوهش مربوط به ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی  132/308 و درجه آزادی (34) به دست آمد که در سطح (01/0>P) معنی‌دار است و این نشانگر وجود ناهمگنی و عدم تجانس در اندازه اثر پژوهش‌های اولیه است. شاخص I2 نیز به منظور بررسی ناهمگونی مورد استفاده قرار گرفته است. برخلاف Q، I2 به پژوهشگران اجازه می‌دهد که درجه ناهمگونی را در تجزیه و تحلیل های مختلف مقایسه کنند، به طور کلی مقادیر I2 از صفر تا صد درصد است و در واقع مقدار ناهمگنی را به صورت درصد نشان می‌دهد و هر قدر به صد درصد نزدیک‌تر باشد نشان دهنده ناهمگنی بیشتر اندازه اثر پژوهش ها است. به طور کلی مقادیرI2 اگر برابر با 25، 50 و 75 درصد باشد به ترتیب به عنوان ناهمگونی پایین، متوسط و بالا تعبیر می‌شود (هیگنز و تامپسون^[34]، 2003). مقدار شاخص I2 برابر با 966/88 است که بیانگر ناهمگونی بالاست، در واقع 966/88 ‌درصد از تغییرات کل مطالعه به دلیل ناهمگونی بین مطالعات و وجود متعیرهای تعدیل‌گر است، در نتیجه مدل نهایی برای ترکیب اندازه‌های اثر، مدل اثرهای تصادفی است که مقادیر آن در جدول (2) ارائه شده است(اندازه اثر تصادفی نهایی در این پژوهش39/0-=R).

بخش دیگر فرایند فراتحلیل بررسی سوگیری انتشار می‌باشد که ناشی از انتشار پژوهش‌های چاپ شده و عدم انتشار پژوهش‌های چاپ شده و انواع خطاها می‌باشد. ازجمله مشکلاتی که باعث مخدوش شدن اعتبار نتایج فراتحلیل می‌شود عدم دسترسی محقق به تمام مطالعاتی است که در فاصله زمانی خاص در مورد موضوع بررسی انجام شده‌اند. به منظور بررسی این مفروضه از نمودار قیفی، روش رگرسیونی اِگر، همبستگی رتبه بک و مزومدار استفاده شده است.

نمودار1. نمودار قیفی مبتنی بر خطای انتشار

نتایج حاصل از نمودار قیفی وارونه تداعی‌کننده تقارن مطالعات انجام شده و اعتبار بالای این تحقیق است اما قضاوت صریحی در این مورد نمی‌توان انجام داد و می‌بایست برای این منظور از آزمون‌های آماری مربوطه (روش رگرسیونی اِگر، همبستگی رتبه بک و مزومدار) استفاده شود. در این روش فرض صفر (H0) بیانگر متقارن بودن نمودار و عدم سوگیری انتشار و فرض خلاف (H1) بیانگر عدم تقارن نمودارقیفی و سوگیری انتشار است.

جدول 4. نتایج حاصل از بررسی روش رگرسیون خطی اِگر (Egger)

بر اساس نتایج رگرسیون خطی اِگر، برش برابر (44/2-) و فاصله اطمینان 95 درصد برابر با 37/1 است. از آنجا که مقدار p یک دامنه 08/0 و دو دامنه 17/0 است و p دو دامنه از 05/0 بالاتر است، لذا فرض صفر  مبنی بر متقارن بودن نمودار قیفی و عدم سوگیری انتشار تایید می‌گردد.

جدول 5. نتایج حاصل از آزمون همبستگی رتبه‌ای بک و مازومدار(Begg and Mazumdar's)

براساس نتایج آزمون در جدول 5، مقدار ضریب همبستگی رتبه‌ای(24/0-) که در سطح معنی‌داری دو دامنه مورد آزمون قرار گرفته است، به لحاظ آماری معنی دار نیست(218/0=P). بنابراین فرضیه صفر که دال بر وجود تقارن در نمودار قیفی یا عدم وجود خطای انتشار است، پذیرفته می‌شود.

جدول 6. نتایج حاصل از اندازه اثر مطالعات

براساس نتایج جدول بالا میانگین اندازه اثر ناگویی هیجانی (اثرات ترکیبی تصادفی) بر رضایت زناشیی در نمونه مورد پژوهش معادل (۳۹/۰-) است. چون این اندازه برآورد شده در محدوده اطمینان 99 درصد است، بنابراین ناگویی هیجانی بر رضایت زناشویی اثرگذار است. لازم به ذکر است برآورد نقطه‌ای به دست آمده (۳۹/۰-) بر مبنای معیار کوهن حاکی از اندازه اثر بالا است. بنابراین در مجموع می‌توان گفت که ناگویی هیجانی بر رضایت زناشویی تاثیر‌گذار است.

نتیجه‌گیری

هدف پژوهش فراتحلیل رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی بود. نتایج پژوهش، همسو با نتایج پژوهش‌های پیشین از جمله پژوهش‌های هاشمی پور و همکاران، 1401؛ لیوورز و همکاران، 2022؛ الفرین و همکاران، 2022 و سایر مطالعات به کار برده شده در پژوهش است. این پژوهش ارتباط بالقوه بین ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی را بررسی نمود تا از این طریق، ضمن ترکیب یافته‌های متفاوت پژوهش‌های موجود، امکان نتیجه‌گیری دقیق‌تر در این زمینه فراهم شود. نتایج نشان داد، اندازه اثر ترکیبی ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی برای مدل اثرات تصادفی برابر (۳۹/۰-) است. بر اساس یافته‌های پژوهش‌های اولیه و با توجه به معیار R کوهن^[35]، ناگویی هیجانی دارای اندازه اثر بالا با رضایت زناشویی بود. در واقع می‌توان گفت، طبق نتایج پژوهش‌های اولیه، ناگویی هیجانی نقش بالایی در تبیین واریانس رضایت زناشویی ایفا می‌کند و باعث ایجاد ناسازگاری در روابط زوجین و کاهش صمیمیت و در نتیجه رضایت زناشویی پایین می‌گردد. براساس بررسی چندین مطالعات در این پژوهش، نتایج نشان داد، افزایش ناگویی هیجانی باعث کاهش رضایت زناشویی می‌گردد. در تبیین رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی می‌توان گفت به لحاظ اینکه افراد مبتلا به ناگویی هیجانی دارای مشکل در شناسایی و توصیف احساسات عاطفی و سبک تفکر مشخص (باگبی^[36] و همکاران، 2020)، راهبردهای ناکارآمد تنظیم هیجان(سروتی و همکاران، 2020)، مهارتهای همدلی پایین(سنکار و آکتاس، 2019)، رفتار تکانشی و حالت سفت، خشک و سرد در تعاملات اجتماعی (تکسیرا، 2018) هستند، این امر منجر به مشکلات متعدد در روابط بین فردی زوج‌ها می‌شود. همچنین ناگویی هیجانی در روابط عاشقانه منجر به ایجاد مشکلاتی در روابط بین فردی مانند ترس از صمیمیت می‌گردد(موهیندرو، 2022). توانایی فرد در شناخت، درک و تفسیر حالات عاطفی، احساسات و افکار خود برای سازماندهی و هدایت شناخت و رفتار اجتماعی و انطباق انعطاف‌پذیر با موقعیت‌های مختلف اجتماعی بسیار مهم است، بنابراین توانایی ضعیف در تشخیص و تفسیر حالات ذهنی خود زمینه‌ساز مشکلات در شناخت دیگران و آسیب به روابط بین فردی است (سیمونسن^[37] و همکاران، ۲۰۲۰). فرمایشات امام علی (ع) نیز در مورد خودشناسی تایید کننده این است که شناخت احساسات، عواطف و حالات ذهنی خود زمینه ساز شناخت بهتر شخص دیگری است. امام علی(ع) می‌فرماید «لا تَجهَلْ نَفسَکَ؛ فإنَّ الجاهِلَ مَعرِفَةَ نَفسِهِ جاهِلٌ بِکُلِّ شَیء»، به خویشتن ناآگاه مباش؛ زیرا کسی که خود را نشناسد، هیچ چیز را نمی‌شناسد و در جای دیگر می‌فرماید «مَن عَرَفَ نَفسَهُ فهُوَ لِغَیرِهِ أعرَفُ»، کسی که خود را بشناسد، دیگری را بیشتر می‌شناسد. درنتیجه به نظر می‌رسد اگر فردی ناگویی هیجانی داشته باشد، دچار مشکلات بین فردی می‌گردد و در نتیجه رضایت زناشویی پایینی را تجربه خواهد کرد (خواجه و خضری مقدم، ۱۳۹۶). وجود ارتباط موثر و ابراز هیجانات عامل اساسی در تفاوت بین زوج‌های راضی و ناراضی می‌باشد و نقش مهمی در شکل گیری صمیمیت دارد (خان و جافه^[38]، ۲۰۲۲). نتایج کلی پژوهش‌ها چنین نشان می‌دهد که رضایت زناشویی یک عامل مؤثر در بقای زندگی زناشویی است و دست‌یابی به چنین امری مستلزم توانایی ابراز هیجانات مثبت و برقراری ارتباطات مؤثر در تعاملات زناشویی است (خواجه و خضری مقدم، 1396). بنابراین، توجه به مفهوم ناگویی هیجانی و ابراز صمیمیت در زندگی زوجین می‌تواند افزایش رضایت زناشویی را  برای آنها تضمین نماید.

در مجموع بر اساس یافته‌های فراتحلیل و احادیث و روایات در متون اسلامی، ناگویی هیجانی با رضایت زناشویی رابطه دارد و این رابطه تاثیر منفی ناگویی هیجانی بر روابط زناشویی را نشان می‌دهد. از محدودیت‌های چنین فراتحلیل‌هایی، دسترسی به منابع و پژوهش‌هایی است که در حیطه‌ مشخص انجام و منتشر شده است، لذا مناسب است از تکرار موضوعات مختلف در حیطه رضایت زناشویی استقبال شود تا نمونه‌های بیشتری و سایر متغیرهای دخیل بر رضایت زناشویی بررسی شوند. علاوه بر این یکی از محدودیت‌های اصلی تحقیقات رابطه‌ای این است که همبستگی بر علیت دلالت ندارد، این تحقیقات برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می‌شود، ولی الزاما کشف رابطه علت و معلولی آن مورد نظر نیست. همچنین مشکل عامل سوم نیز یکی از محدودیت‌های اصلی تحقیقات رابطه‌ای است، یعنی ممکن است رابطه یافته شده میان متغیرهای تحقیق، معلول وجود رابطه‌ میان هریک از متغیرها با متغیر سوم باشد، با توجه به اینکه موضوع پژوهش فراتحلیل رابطه ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی بود، این پژوهش می‌تواند هردو این محدودیت‌ها را داشته باشد. با توجه به اینکه توانمندی هیجانی و رضایت زناشویی از عوامل مهم دوام زندگی زوجین است، پیشنهاد می‌گردد، مشاوران خانواده و سایر سازمان‌های دخیل در خانواده‌ها، به طراحی برنامه‌های آموزشی مهارت‌های هیجانی و ارتباطی بپردازند و راهبردهای مناسب و کارآمد را به افراد آموزش دهد و رضایت زندگی را در خانواده‌ها افزایش دهد و با فراهم آوردن شرایط لازم باعث دوام زندگی خانواده‌ها شوند. براین اساس نتایج پژوهش می‌تواند استفاده کاربردی در مراکز درمانی و مشاوره‌ای داشته باشد.

سپاسگزاری

پژوهشگران از همه شرکت کنندگانی که پژوهش حاضر را یاری نمودند، تشکر و قدردانی        می نمایند.

تعارض منافع

 در پژوهش حاضر بین نویسندگان، تعارض منافعی وجود ندارد.

منابع

ایراندوست، راضیه؛ سهرابی، فرامرز؛ ملیح الذاکرینی، سعید وآهی، قاسم. (1397). مدل علّی روابط بین ناگویی هیجانی با عملکرد جنسی زنان با میانجی‌گری درماندگی روان شناختی و صمیمیت زناشویی. خانواده پژوهی، 14(56 )، 515-531.

. https://sid.ir/paper/122309/fa

اسدزاده، آتوسا؛ حبی،محمدباقر؛ زارع بهرام آبادی، مهدی و فرهنگی، عبدالحسن.(1400). مدل سازی ویژگی‌های شخصیتی و تعارضات زناشویی با نقش میانجی ناگویی هیجانی. زن و مطالعات خانواده،14(54)،7-32.

 DOI:10.30495/jwsf.2021.1908461.1493

امیرخسروی، آنسته؛ بهرامی، هادی و سعادتی شامیر،ابوطالب.(1399). نقش ناگویی هیجانی، بخشودگی بین فردی و رضایت زناشویی در پیش‌بینی طلاق عاطفی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 63(6)،2153-2163.

 DOI:10.22038/mjms.2021.18936

باغبیدی، محبوبه زارع و اعتمادی فرد، اعظم. (1398).تعیین نقش واسطه‌ای مهارت ارتباطی در رابطه بین ناگویی هیجانی و دلزدگی زناشویی زوجین متقاضی طلاق. پژوهش‌های روان شناسی اجتماعی،10 (38)، 135-150.

 https://doi.org/10.22034/spr.2020.114700

بابایی، راضیه؛ یزدی، سیده منور و قاسم زاده، سوگند.(1397). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر‌اساس حمایت ادراک شده، ناگویی هیجانی و ابراز صمیمیت. پرستار و پزشک در رزم، ۶ (۱۸)، 41-52.

 http://npwjm.ajaums.ac.ir/article-1-509-fa.html

بحرینی، زهرا؛ کشوری، بابک و فرنام، علی. (1398). نقش پیش‌بینی کننده ناگویی هیجانی در رضایت و بخشش زناشویی در میان زنان دارای شخصیت ضد اجتماعی. سلامت اجتماعی، 6 (2)، 208-216.

 https://doi.org/10.22037/ch.v6i2.21441

بخشی، عسل. (1400). نقش طرحواره‌های ناسازگار اولیه و ناگویی هیجانی در دلزدگی زناشویی معلمان متاهل. پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش‌ و پرورش، 4(44)، 160 – 168.  

بشارت، محمدعلی و گنجی، پویش. (1391) نقش تعدیل کننده سبک‌های دلبستگی در رابطه بین ناگویی هیجانی و رضایت زناشویی. مجله اصول بهداشت روانی، 14 (4)، 324-355‌. 10.

https://doi.org 22038/jfmh.2012.891 /

بشارت، محمدعلی. (1388). ناگویی هیجانی و مشکلات بین شخصی. مطالعات تربیتی و روان شناسی، 10(1)، 129-145.             doi: 10.22067/ijap.v10i1.6844

تمیمی آمدی، عبدالواحدبن‌محمد .(1395). غررالحکم دررالحکم. قم. ناشر: موسسه فرهنگی دارالحدیث.

حشمتی، رسول؛ خداپرست کازرونی، سارا و کروغی پور، فاطمه.(1397).بررسی نقش‌ پیش‌بین تصویر بدنی و شاخص توده بدن، هشیاری زمینه‌ای و ناگویی خلقی در رضایت مندی زناشویی زنان شاغل. نشریه مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان، 14(4), 43-68.

https://doi.org 10.22051/jwsps.2017.9779.1195/

حیدری، علیرضا؛ عسگری، پرویز؛ بختیارپور، سعید؛ حیدری، علیرضا و حافظی، فریبا .(1399). مقایسه تمایز یافتگی خود، بخشودگی بین فردی و ناگویی خلقی در معلمان زن با رضایت زناشویی بالا و پایین. مجله علوم پزشکی مشهد،63،(6). 3078-3087.

https:// doi.org 10.22038/mjms.2021.17848/

حرعاملی(1409ق). وسالئل الشیعه، جلد 20. قم: آل البیت،ص23،ح24930.

حرانی، حسین بن شعبه(1404ق). تحف القول، قم: جامعه المدرسین.

خداکریمی، شهلا.(1395). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس صمیمیت زناشویی، الگوهای ارتباطی و ناگویی هیجانی. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه رشته مشاوره. دانشگاه محقق اردبیلی.

خواجه، فرزانه و خضری مقدم، نوشیروان.(1396). رابطه‌ ناگویی هیجانی و مشکلات بین شخصی با رضایت زناشویی در پرستاران زن متأهل. مجله پرستاری و مامایی، 14 (۷)، 630-638.

http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-2848-fa.html

دلاور، علی (1388). مبانی نظری و عملی پژوهش درعلوم انسانی و اجتماعی، تهران: رشد.

ذاکری، فاطمه؛ صفاریان طوسی، محمدرضا و نجات،حمید.(1398). نقش تعدیل‌کننده خودشفقتی در تاثیر ناگویی هیجانی و مشکلات بین فردی بر دل‌زدگی زناشویی در زنان ناسازگار، پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 5(4)‌، 35-50.                           https://doi.org/10.22108/ppls.2020.115339.1662

رحیمی، ملیحه؛ محمدی، علی زاده و غباری بناب، باقر.(1398). نقش میانجی‌گری ناگویی هیجانی در ارتباط بین تصور از خدا و رضایت زناشویی. روانشناسی و دین، 15(1)، 79- 96.

http://ravanshenasi.nashriyat.ir/node/671

رضایی، سارا و دشت بزرگی، زهرا (1397). پیش‌بینی رضایتمندی زوجیت بر اساس ناگویی هیجانی، صمیمت زوجین و نشاط ذهنی در مادران کودکان آهسته گام. توانمند‌سازی کودکان استثنایی، 9(1)، 113-123.

https://doi.org10.22034/ceciranj.2018.68963 /

زارع درخشان، احترام و روشن چسلی، رسول. (1399). رابطه بین رضایت جنسی، خودکارآمدی جنسی و شادکامی بر رضایت زناشویی؛ نقش میانجی ناگویی هیجانی. روانشناسی بالینی و شخصیت، 18(1)،1-16.

 DOI:10.22070/cpap.2020.2918

عقیلی ،سید مجتبی؛ و یزدانی،پرستو. (1399). بررسی رابطه بین ناگویی هیجانی، هیجان طلبی جنسی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی در شهر بجنورد در سال 1399. مجله علمی پژوهشهای میان رشته‌ای زنان، 2(2)، 55-62.                                 10.52547/row.2.2.55 / https://doi.org

کاکاوند، علیرضا؛ شیرمحمدی، جعفری جوزانی، عسل و حاجی امیدی، سمیرا. (1399). نقش میانجی ناگویی هیجانی و اضطراب ناشی از کرونا در ارتباط بین تاب‌آوری با تعارضات زناشویی. مطالعات روان‌شناختی، 16(4)،143-159

 DOI:10.22051/psy.2021.33769.2349

مومنی، خدامراد؛ کرمی، جهانگیر و حویزی‌زاده‌گان، ندا.(1396).رابطه هیجان خواهی، عاطفه مثبت و منفی و ناگویی هیجانی با خیانت زناشویی. نشریه سلامت و مراقبت، 19(4)،221-231.

http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-897-fa.html

میری، نسرین و نجفی، محمود.(1396). نقش صمیمیت، احساس تنهایی و ناگویی خُلقی در پیش‌بینی رضایت زناشویی. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، ۱۱ (۳) ،66-74.

  http://hcjournal.arums.ac.ir/article-1-897-fa.html

هاشمی پور، فرحناز؛ یارالهی، نعمت‌اله؛ سلیمانی، هاجر و روزبان، ثریا. (1401). نقش ناگویی هیجانی، انعطاف پذیری شناختی و ترس از صمیمیت در پیش‌بینی تعارض زناشویی پرستاران. فصلنامه مدیریت پرستاری،۱۱ (۲)،53-63.                                          http://ijnv.ir/article-1-940-fa.html

هومن، حیدر (1387). راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش علمی. تهران، انتشارات سمت.

Alzahrani, S. H., Coumaravelou, S., Mahmoud, I., Beshawri, J., & Alge,M. (2020). Prevalence of alexithymia and associated factors among medical students at King Abdulaziz: A cross-sectional study. Annals of Saudi Medicine, 40(1), 55–62. DOI: 10.5144/0256-4947.2020.55

Aslan, G., Bakan, A.B. & Yildiz, M. (2021), “An investigation of the relationship between alexithymia and empathy tendency in university students receiving health education”, Perspectives in Psychiatric Care, 57 (2) . 709-716. DOI: 10.1111/ppc .12602

Bagby, R. M., Parker, J. D. A., & Taylor, G. J. (2020). Twenty-five years with the 20-item Toronto Alexithymia Scale. Journal of Psychosomatic Research. 23(131),109940. DOI: 10.1016/j.jpsychores.2020.109940

Besharat, M. A., Naghshineh, N., Ganji, P., & Tavalaeyan, F. (2014). The moderating role of attachment styles on the relationship of alexithymia and fear of intimacy with marital satisfaction. International Journal of Psychological Studies, 6(3)106–117.  DOI: 10. 5539/ijps.v6n3p106

Cerutti, R., Spensieri, V., Presaghi, F., Renzi, A., Palumbo, N., Simone, A., & Di Trani, M. (2020). Alexithymic traits and somatic symptoms in children and adolescents: A screening approach to explore the mediation role of depression. Psychiatric Quarterly, 91(2), 521–532. DOI: 10.1007/s11126-020-09715-8

De Andrade, A. L., Wachelke, J. F. R., & Howat-Rodrigues, A. B. C. (2015). Relationship Satisfaction in Young Adults: Gender and Love Dimensions. Interpersona: An International Journal on Personal Relationships, 9(1), 19-31. https://doi.org/10 .5964/ijpr .v9i1.157

El Frenn, Y., Akel, M., Hallit, S., Obeid, S.(2022) Couple's Satisfaction among Lebanese adults: validation of the Toronto Alexithymia Scale and Couple Satisfaction Index-4 scales, association with attachment styles and mediating role of alexithymia. BMC Psychol. 19;10(1),13. DOI: 10.1186/s40359-022-00719-6

Karakis, E. N., & Levant, R. F. (2012). Is Normative Male Alexithymia Associated with Relationship Satisfaction, Fear of Intimacy and Communication Quality among Men in Relationships? The Journal of Men’s Studies, 20(3), 179–186. https://doi.org/10. 3149 /jms.2003.179

Edwards,E;& Wupperman,P.(2017).Emotion Regulation Mediates Effects of Alexithymia and Emotion Differentiation on Impulsive Aggressive Behavior. Journal Article published in Deviant Behavior.38 (10) ,1160 - 1171. https://doi.org/ 10.1080/01639625.2016.1241066

Frye-Cox, N. E., & Hesse, C. R. (2013). Alexithymia and marital quality: The mediating roles of loneliness and intimate communication. Journal of Family Psychology. 27(2), 203–211. https://doi.org/10.1037/a0031961

Frédéric,P.Sophie,B.Mylène,F.(2012).Observation of couple interactions: Alexithymia and communication behaviors. Personality and Individual Differences. 53 (8),1017 - 1022. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012. 07.022

Gao, M., Du, H., Davies, P.T& Cummings, E.M.(2019) .Marital conflict behaviors and parenting: Dyadic links over time. Family relations. 68(1):135-49. https://doi.org /10.1111/fare.12322

Hesse, C., Pauley, P. M., & Frye-Cox, N. E. (2015). Alexithymia and marital quality: The mediating role of relationship maintenance behaviors. Western Journal of Communication, 79(1), 45–72. https://doi.org/ 10.1080/10570314.2014.943 418  

Hemming, L., Haddock, G., Shaw, J., & Pratt, D.(2019). Alexithymia and Its Associations with Depression, Suicidality, and Aggression: An Overview of the Literature. Frontiers in Psychiatry,10(203).  https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00203

Humphreys, T. P., Wood, L. M., & Parker, J. D. A. (2009). Alexithymia and satisfaction in intimate relationships. Personality and Individual Differences, 46(1), 43–47. https://doi.org/10.1016/j.paid.2008.09.002

Huang, H., Wan, X., Lu, G., Ding, Y., & Chen, C. (2022). The relationship between alexithymia and mobile phone addiction among mainland Chinese students: A meta- analysis. Frontiers in Psychiatry, 13, 754542. https://doi.org/ 10.3389 /fpsyt .2022.754542

Higgins, J. P., Thompson, S. G., Deeks, J. J., & Altman, D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analyses. British Medical Journal, 327(7414),60-557.

Jorshari, M. H & Boland, H. (2015). Relationship between alexithymia, intervention/ extraversion and neuroticism with marital satisfaction. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences. 5 (1), pp. 5189-5198. Online International Journal Available at www.cibtech.org/sp.ed/jls/2015/01/jls.htm .

Jackson, J. B., Miller, R. B., Oka, M., & Henry, R. G. (2014). Gender Differences in Marital Satisfaction: A Meta-analysis. Journal of Marriage and Family, 76(1), 105–129. https://doi.org/10.1111/jomf.12077.

Karukivi, M., Tolvanen, M., Karlsson, L.,& Karlsson, H. (2014).Is alexithymia linked with marital satisfaction or attachment to the partner? A study in a pregnancy cohort of parents-to-be. Compr Psychiatry. 55(5):1252-1257. DOI: 10.1016/j. comppsych .2014.03.019.

Keizer., R. (2014). Relationship satisfaction. In A. C. Michalos (Ed.), Encyclopedia of quality of life and well-being research. Dordrecht, Netherlands: Springer. doi:10.1007/978-94-007-0753-5

Shah,K., & Murali,R. (2019). Impact of Neuroticism on Alexithymia and Marital Satisfaction among Married Men and Women. Journal Article published in Indian Journal of Mental Health . 6(1):69. DOI:10.30877/IJMH.6.1.2019.69-77

Khan, A. N., & Jaffee, S. R. (2022). Alexithymia in individuals maltreated as children and adolescents: a meta‐analysis. Journal of child psychology and psychiatry, 63(9), 963-972. DOI:10.1111/jcpp.13616

Lyvers, M., Kohlsdorf, S.M., Edwards, M.S & Thorberg, F.A. (2017). Alexithymia and mood: Recognition of emotion in self and others. American Journal of Psychology,130(1):83-92. DOI: 10.5406/amerjpsyc.130.1.0083

Lyvers, M., Pickett, L., Needham K.,& Thorberg, F.A.(2022). Alexithymia, Fear of Intimacy, and Relationship Satisfaction. Journal of Family .43 (4), 1068-1089. DOI:10. 1177 /0192 513X211010206

Luminet, O., Bagby, R. M., & Taylor, G. J. (2018). Alexithymia: Advances in research, theory, and clinical practice. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: 10. 1177 /0192513x 211010206

Maniaci, G., Picone, F., van Holst, R.J; Bolloni, C; Scardina, S & Cannizzaro, C.(2017). Alterations in the emotional regulation process in gambling addiction: The role of anger and alexithymia.Journal of gambling studies. Journal of Gambling Studies, 33(2):633-47. DOI:10.1007/s10899-016-9636-4

Mannarini, S., Taccini, F., Rossi, A.A.(2021). Women and violence: Alexithymia, relational competence and styles, and satisfaction with life: A comparative profile analysis. Behavioral Sciences. 11(11), 147.doi: 10.3390/bs11110147

Nemiah, J.C.,& Sifneos, P.E. (1970) Psychosomatic illness: A problem in communication .Psychother Psychosom .18(1),60-154. DOI: 10.1159/000286074

Mohindru,T. (2022). A Gender Study on Alexithymia, Romantic Relationship ; Emotions among College Students. International Journal of Indian Psychȯlogy, 11(1), 675-680. https ://doi .org/10.25215/1101.069

Polloni, L., DunnGalvin, A., Ferruzza, E., Bonaguro, R.., Lazzarotto, F., Toniolo, A., Celegato, N. & Muraro, A. (2017) . Coping strategies, alexithymia and anxiety in young patients with food allergy. Allergy , 72(7), 1054–1060. DOI: 10.1111/all.13097

Prkachin, G. C., Casey, C., & Prkachin, K. M. (2009). Alexithymia and perception of facial expressions of emotion. Personality and Individual Differences, 46(4),412–417. https://doi.org/10.1016/j .paid.2008. 11. 010.

Price, C. J., & Hooven, C. (2018). Interoceptive awareness skills for emotion regulation: theory and approach of mindful awareness in body-oriented therapy (MABT). Frontiers in Psychology,28(9),798 https://doi.org/10.3389/fpsyg. 2018. 0079

Preece, D.A., Becerra, R., Robinson, K., Gross, J.J.(2020). The emotion regulation questionnaire: psychometric properties in general community samples. Journal of Personality Assessment. 102 (3), 348–356. DOI: 10.1080/00223891.2018 .15 64319

Sancar, B., & Aktas¸, D. (2019). The relationship between levels of alexithymia and communication skills of nursing students. Pakistan Journal of Medical Sciences, 35(2), 489–494. doi: 10.12669/pjms.35.2.604

Scheerer, N.E., Boucher, T.Q. & Iarocci, G. (2021), “Alexithymia is related to poor social competence in autistic and nonautistic children”, Autism Research, 14(6),1252-1259. DOI: 10.1002/aur.2485

Simonsen, C.B; Jakobsen, A.G; Grøntved, S; Kjaersdam, & T. G. (2020). The mentalization profile in patients with eating disorders: a systematic review and meta-analysis. Nordic Journal of Psychiatry, 74(4):1-12. DOI: 10.1080/08039488.2019 .170 7869

Sfeir, E., Geara, C., Hallit, S., & Obeid, S. (2020). Alexithymia, aggressive behavior and depression among lebanese adolescents: A cross-sectional study. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 14(1), 1–7. DOI: 10.1186/s13034-020-00338-2

Stanley, S. M., Markman, H. J., & Whitton, S. W. (2002).Communication, conflict, and commitment: Insights on the foundations of relationship success from a national survey. Family Process, 41(4),659-75. DOI: 10.1111/j.1545-5300.2002.00659.x

Taylor, G. J., Bargby, R. M., & Parker, J. D. A. (2016). What’s in the name ‘alexithymia’? A commentary on “Affective agnosia: expansion of the alexithymia construct and a new opportunity to integrate and extend Freud’s legacy.” Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 68, 1006–1020.  DOI: 10.1016/j.neubiorev.2016.05.025

Taylor, G. J., & Bagby, R. M. (2000). An overview of the alexithymia construct. In R. Bar-On & J. D. A. Parker (Eds.), The handbook of emotional intelligence: Theory, development, assessment, and application at home, school, and in the workplace (pp. 40–67). Jossey-Bass/Wiley. https://psycnet.apa.org/record/2001-00355-003

Tasew, A. S., & Getahun, K. K. (2021). Marital conflict among couples: The case of Durbete town, Amhara Region, Ethiopia. Cogent Psychology, 8(1), 1903127. https:// doi. org/ 10. 1080/ 23311 908. 2021. 19031 27

Teixeira, R.J., Bermond. B., & Moormann, P.P.(2018). Current developments in alexithymia :A cognitive and affective deficit, Hauppauge. New York, .Nova Science Publishers. ISBN: 978-1-53613-305-9

Victoria, L, Linda, B., & Kyung, H, S. (2013). Relationship Satisfaction in Native Koreans and Korean Americans as a Function of Alexithymia, Emotional Intelligence, and Marital Vows Orientation. SAGE Open .3(3), 21582440134. https://doi.org/10.1177 /2158 2440134977

Williams, C,& Wood. R.(2013). The impact of alexithymia on relationship quality and satisfaction following traumatic brain injury. The Journal of head trauma rehabilitation, 28(5):E21-30.DOI: 10.1097/htr.0b013e318267b0ab 

Xie, J., Shi, Y., & Ma, H. (2017). Relationship between similarity in work-family centrality and marital satisfaction among dual-earner couples. Personality and Individual Differences, 113(2),103-108.https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.03.021

|||

[1]. دانشجوی دکتری، رشته روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

[2]. دانشجوی دکتری، رشته روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

[3]. نویسنده مسئول: استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

m_narimani@uma.ac.ir

[4]. Tasew, A. S., & Getahun, K. K.

[5]. Keizer., R.

[6]. Xie, J.

[7]. Jackson, J. B.

[8]. Karukivi, M.

[9]. Sifneos., P.

[10]. Nemiah, J.C.

[11]. Taylor, G. J., Bargby, R. M., & Parker, J. D. A.

[12]. Frye-Cox, N. E., & Hesse, C. R.

[13]. Luminet, O.

[14]. Humphreys, T. P.

[15]. Lyvers, M.

[16]. Preece, D.A.

[17]. Scheerer, N.E.

[18]. Price, C. J., & Hooven, C.

[19]. Edwards,E., & Wupperman,P.

[20]. Mannarini, S.

[21]. Polloni, L.

[22]. Cerutti, R.

[23]. Sfeir, E.

[24]. Huang, H.

[25]. Teixeira, R.J.

[26]. Mohindru,T.

[27]. Maniaci, G.

[28] .Prkachin, G. C.

[29]. Gao, M.

[30] .Sancar, B., & Aktas¸, D.

[31] .Aslan, G.

[32] .Alzahrani, S. H.

[33]. De Andrade, A. L.

[34]. Higgins, J. P., Thompson, S. G.

[35]. براساس نظر کوهن (۱۹۸۸) اگر شاخص اندازه اثر بیش از 35/0 باشد، قدرت پیش‌بینی بالا دارد.

[36]. Bagby, R. M.

[37]. Simonsen, C.B.

[38] .Khan, A. N., & Jaffee, S. R.