اثربخشی آموزش شروع پویا به روش شناختی رفتاری بر تجربه سوگ همسران شهدای مدافع حرم استان تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 استادیار، گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

سوگ یکی از همگانی‌ترین واکنش‌های انسانی است که در همه فرهنگ‌ها و گروه‌های سنی در پاسخ به انواع مختلف فقدان، به‌خصوص مرگ یک عزیز اتفاق می‌افتد. از این رو کنارآمدن با سوگ و بازگشت دوباره به زندگی حائز اهمیت است. از این رو هدف این پژوهش اثربخشی آموزش شروع پویا به روش شناختی ـ رفتاری بر تجربه سوگ همسران شهدای مدافع حرم استان تهران بود. جامعه آماری شامل همسران شهدای مدافع حرم استان تهران در سال تحصیلی 98 بود. ده نفر (پنج نفر گروه کنترل و پنج نفر گروه آزمایش) به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب، و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. با بهره‌گیری از یک طرح آزمایشی پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل، افراد در ابتدا پرسشنامه تجربه سوگ را تکمیل کردند و سپس کاربندی آزمایشی آموزش شروع پویا در هفت جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا، و بعد از پایان جلسات پس‌آزمون برای هر دو گروه ارائه شد. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس به کمک نرم‌افزار SPSS22 ا

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Cognitive-Behavioral Dynamic Start Training on the Grief Experience of the Wives of Shrine Defending Martyrs of Tehran Province

نویسندگان [English]

  • Ma’soumeh Zibaeinejad 1
  • Ahmad Borjali 2
  • Ma’soumeh Ismaili 3
  • Atosa Kalantar Hormozi 4
1 PhD Candidate, Department of Counseling, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Counseling, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Counseling, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Mourning is one of the most common human reactions that occurs in all cultures and age groups in response to various types of loss, especially the death of a loved one. Therefore, coping with grief and returning to life is important. Hence, the purpose of the present study was to evaluate the effect of cognitive-behavioral dynamic start training on the grief experience of the wives of shrine defending martyrs of Tehran Province. The statistical population included the wives of shrine defending martyrs of Tehran Province in the academic year 2019. Ten people (five for the control group and five for the experimental group) were selected using the purposive sampling method and randomly assigned to the experimental and control groups. Using a pretest-posttest experimental design with a control group, the subjects were first made to complete a grief experience questionnaire. Then dynamic start training was performed in seven sessions on the experimental group, and at the end of the training sessions, the post-test was administered to both groups. Analysis of covariance by SPSS 22 software was used to analyze the data. The results indicated that the dynamic start training program affects the grief experience of the wives of shrine defending martyrs (F = 35.054 and p = 0.001). Observing the mean scores, it can be said that the experimental group reported less grief experience compared to the control group after the dynamic start intervention training. Finally, it can be said that dynamic start training using this protocol can be effective in treating the grief experience of the wives of shrine defending martyrs, and knowing and applying the methods of this protocol can help improve the mourning conditions of individuals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the impact of dynamic start training
  • the mourning experience of martyrs' wives
  • the impact of cognitive-behavioral method on shrine defending martyrs
  • family consequences of shrine defending martyrs

مراجع

بهروز، بهروز (1394)، اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد (ACT) بر اختلال استرس پس آسیبی (PTSD)، سبک مقابله‌ای و خود کارآمدی در دختران مبتلا به سوگ نابهنجار، مجله روا‌شناسی بالینی، ش 7 (4): 91 ـ 81.
خاکرند، شکراله (1395)، مفهوم و جایگاه حرم در فرهنگ اسلامی، فرهنگ رضوی، ش 4 (4): 122 ـ 97.
زیبایی‌نژاد، معصومه؛ برجعلی، احمد؛ اسمعیلی، معصومه و کلانترهرمزی، آتوسا (1398)، تدوین و اعتباریابی الگوی حل مسائل سوگ بر شروع پویا در همسران شهدای مدافع حرم استان تهران، رساله دکتری رشته مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی تهران، چاپ نشده.
شریفی، مرضیه؛ احمدی، احمد و فاتحی­زاده، مریم (1392)، تأثیر سوگ درمانی شناختی ـ رفتاری با رویکرد اسلامی بر سلامت عمومی خانواده‌های داغدیده، مطالعات روانشناسی اسلامی، ش 7 (12): 134 ـ 112.
ظهیری، هوشنگ (1387)، نگرش فرزندان شاهد و ایثارگر به فرهنگ شهادت، پژوهشنامه علوم اجتماعی، ش 2 (1): 177 ـ 153.
فتاحی، راضیه؛ کلانتری، مهرداد و مولوی، حسین (1393)، مقایسه اثربخشی سوگ درمانی اسلامی با برنامه سوگ درمانی گروهی بر مشکلات بیرونی سازی دختران نوجوان داغدیده، دوفصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، ش 8 (15): 64 ـ 39.
کاظمیان، سمیه (1395)، توان‌بخشی و مشاوره خانواده، تهران: نشر دانژه.
مهدی­پور، سمیه؛ شهیدی، شهریار؛ روشن، رسول و دهقانی، محسن (1388)، تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه تجربه سوگ (GEQ) در نمونه ایرانی، دوماهنامه علمی ـ پژوهشی دانشور رفتار، ش 1 (37): 48 ـ 35.
نعمتی، زینب و گلزاری، محمود (1394)، بررسی اثربخشی مشاوره و درمان سوگ با رویکرد دینی به شیوه گروهی بر ارتقای سطح کیفیت زندگی مادران داغدیده فرزند، پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره (مطالعات تربیتی و روانشناسی)، ش 5 (1): 69 ـ 52.
یوسف­پور، ن؛ اکبری، ا؛ آهنگری، ا و ثمری، ع (1396)، بررسی اثربخشی روان‌درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی، بر کاهش افسردگی مبتلایان به سوگ پیچیده، پژوهشهای روانشناسی بالینی و مشاوره (مطالعات تربیتی و روانشناسی)، ش 7 (1): 37 ـ 21.
Bailley, S. E., Dunham, K, & Kral, M. J (2000). Factor structure of the grieve experience questionnaire (GEQ). Death studies, 24, 721-738.
Bar-Nadav, O., & Rubin, S. S (2016). Love and bereavement: Life functioning and relationship to partner and spouse in bereaved and no bereaved young women. OMEGA-Journal of Death and Dying, 74(1), 62-79.
Brocklehurst, T (2015). P-13 Cognitive behavioral therapy (CBT) and mindfulness: Considering practical approaches to bereavement support.
Buckley, T., Sunari, D., Marshall, A., Bartrop, R., McKinley, S., & Tofler, G (2012). Physiological correlates of bereavement and the impact of bereavement interventions. Dialogues in clinical neuroscience, 14(2), 129-140.
Currier, J. M., Mallot, J., Martinez, T. E., Sandy, C., & Neimeyer, R. A (2013). Bereavement, religion, and posttraumatic growth: A matched control group investigation. Psychology of Religion and Spirituality, 5(2), 69-81.
d'Epinay, C. J. L., Cavalli, S., & Guillet, L. A (2010). Bereavement in very old age: impact on health and relationships of the loss of a spouse, a child, a sibling, or a close friend. Omega-Journal of Death and Dying, 60(4), 301-325.
Golsworthy, R., & Coyle, A (2001). Practitioners' accounts of religious and spiritual dimensions in bereavement therapy. Counselling Psychology Quarterly, 14(3), 183-197.
Kaplan, H. I., & Sadock, B. J (2003). Synopsis of psychiatry. 8th edi. Williams and Wilkins.
Malkinson, R (2010). Cognitive-behavioral grief therapy: The ABC model of rational-emotion behavior therapy. Psychological time, 19(2), 289-305.
Masten, A. S (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American psychologist, 56(3), 227-40.
Shear, M. K. (2015). Clinical practice. Complicated grief. New England Journal of Medicine, 372(2), 153-160.
Sikkema, K. J., Hansen, N, B., Ghebremichael, M., & et al (2006), a randomized controlled trail of a coping group intervention for adult with HIV who is AIDS bereaved: longitudinal effects on grief. Health Psychology, 25(5): 563-570.
Stroebe, M. S (2004). Commentary: Religion in coping with bereavement: Confidence of convictions or scientific scrutiny? The International Journal for the Psychology of Religion, 14(1), 23-36.
Wuthnow, R., Christiano, K., & Kuzlowski, J (2010). Religion and bereavement: A conceptual framework. Journal for the Scientific Study of Religion, 19(3): 408-422.
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 15، شماره 53
فصلنامه زمستان
اسفند 1399
صفحه 7-25

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار