تبیین واکنشهای عاطفی دختران با نشانگان شکست عشقی؛ مطالعه ای کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: کارشناس ارشد مشاوره خانواده دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

نشانگان شکست عشقی، مجموعه علائمی است که پس از پایان­یافتن یک رابطۀ عاطفی در افراد به‌وجود می‌آیند و عملکرد فرد را در حوزه‌های مختلف مورد تأثیر منفی خود قرار می‌دهد. این پژوهش با هدف توصیف و تبیین واکنشهای عاطفی دختران با نشانگان شکست عشق انجام شد. روش پژوهش کیفی و از نوع کیفی و پدیدارشناسی بود. جامعه پژوهش را تمام دختران دانشجوی خوابگاهی دانشگاه تهران تشکیل دادند که در سال 1397 تجربۀ شکست عشقی داشتند. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، دختران ساکن یکی از خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه تهران انتخاب شدند. نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه یافت و در نهایت 14 نفر انتخاب شدند و از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها از طریق روش کلایزی انجام شد. تحلیل مصاحبه‌ها به تولید دو مضمون اصلی، 15 مضمون فرعی و 49 مفهوم اولیه منجر شد. مضمون اصلی نخست «واکنشهای عاطفی سازگارانه» بود که مضمونهای فرعی "احساس ارزشمندی، احساس رضایت و تنظیم عواطف" را در بر می‌گرفت. مضمون اصلی دوم «واکنشهای عاطفی ناسازگارانه» بود که مضمونهای فرعی "احساس شکست، احساس بی­ارزشی، احساس سردرگمی هیجانی، احساس ترس، احساس کمبود و سوگ، احساس آسیب­پذیری، افسردگی، احساس خشم، احساس حسادت، احساس ملالت، بی­اشتیاقی و دلزدگی و تنفر" بود. نتایج پژوهش نشان داد که تجربه شکست عشقی، پیامدهای سخت و ناگوار و بعضاً رشد محوری دارد که در افراد مختلف متفاوت و بعضاً مشابه است. نتایج پژوهش به­دلیل بومی­بودن و استفاده از رویکردی کیفی، امکان تعمیم­پذیری در جامعه ما را دارد و هم­چنین زمینه‌ای برای تدوین دستورالعملهای مداخلاتی و بسته‌های مشاوره‌ای متناسب با این آسیب فراهم می­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explanation of the Emotional Reactions of Girls with Love Trauma Syndrome: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Asayesh 1
  • Nikoo Qazinejad 2
  • Fahimeh Bahonar 3
1 Assistant Professor, Department of Psychology, University of Tehran
2 Master of Family Counseling, University of Tehran
3 PhD Candidate in Counseling, University of Tehran
چکیده [English]

Love trauma syndrome is a set of symptoms that occur in people after the end of an emotional relationship and negatively affects a person's performance in various areas. The aim of this study was to describe and explain the emotional reactions of girls with love trauma syndrome. The research method was qualitative and of qualitative and phenomenological type. The study population consisted of all the dormitory students of the University of Tehran who experienced love trauma in 2018. Using the purposive sampling method, the girls living in one of the dormitories of the University of Tehran were selected. Sampling was continued until data saturation was fulfilled, and finally 14 people were selected and studied using a semi-structured interview. The data were analyzed using Colaizzi’s method. The analysis of the interviews produced two main themes, 15 sub-themes and 49 basic concepts. The first main theme was “adaptive emotional reactions”, which included the sub-themes “feeling valued, feeling satisfied and regulating emotions”. The second major theme was “maladaptive emotional reactions”, which included the sub-themes “feelings of failure, feelings of worthlessness, feelings of emotional confusion, feelings of fear, feelings of inadequacy and grief, feelings of vulnerability, depression, feelings of anger, feelings of jealousy, feelings of boredom, unwillingness, frustration and hatred”. The results revealed that love trauma experience has severe and unfortunate, and at times, growth-related consequences which are different and sometimes similar in different people. Due to their local nature and the use of a qualitative approach, the research results can be generalized in our society. They can also provide a basis for the development of intervention guidelines and counseling packages appropriate to this problem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • love trauma syndrome
  • emotional separation
  • emotional reactions
  • students with love failure experience
  • phenomenological study

مراجع

آسایش، محمدحسن؛ فرحبخش، کیومرث؛ سلیمی بجستانی، حسین و دلاور، علی (1396)، تبیین تجارب و واکنش‌های عاطفی زنان قربانی بی­وفایی همسر: یک مطالعه کیفی، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، ش 6 (4): 355 ـ 372.
استراوس، انسلم و کربین، جولیت (1990)، مبانی پژوهش کیفی (فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای)، ترجمۀ ابراهیم افشار (1396)، تهران: نشر نی.
افراسیابی، حسین؛ سعیدی مدنی، محسن و شکوهی­فر، کاوه (1395)، زمینه‌های اجتماعی حسادت در تعاملات روزمره؛ مطالعه کیفی دانشجویان دانشگاه یزد، جامعه­شناسی کاربردی، ش 27 (4): 152 ـ 133.
اکبری، ابراهیم (1390)، مقایسه اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل با درمان شناختی ـ رفتاری در بهبود علائم مرضی شکست عاطفی دانشجویان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
اکبری، ابراهیم؛ خانجانی، زینب؛ پورشریفی، حمید؛ محمود علیلو؛ مجید و عظیمی، زینب (1391)، مقایسه اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل با درمان شناختی ـ رفتاری در بهبود علائم مرضی شکست عاطفی دانشجویان، مجله روانشناسی بالینی، ش 4 (3): 101 ـ 87.
امامی سیگارودی، عبدالحسین؛ دهقان نیری، ناهید؛ رهنورد، نوری، زهرا و سعید، علی (1391)، روش­شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی، پرستاری و مامایی جامع­نگر، ش 22 (68): 53ـ56.
انجمن روانشناسی امریکا (2013)، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی DSM_5، ترجمه یحیی سیدمحمدی (1393)، تهران: نشر روان.
باهنر، فهیمه؛ آسایش، محمدحسن و قاضی­نژاد، نیکو (1398)، تبیین واکنش‌های رفتاری و مقابله‌های دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشقی: یک مطالعه پدیدارشناسانه. نشریه علمی زن و فرهنگ، ش 11 (41): 111ـ134.
برک، لورا (2007)، روانشناسی رشد (از نوجوانی تا پایان زندگی)، ترجمه یحیی سیدمحمدی (1391)، ج دوم، تهران: نشر ارسباران.
برنشتاین، فلیپ و برنشتاین، مارسی (1996)، روشهای درمان مشکلات زناشویی، ترجمه حسن توزندجانی و نسرین کمالپور (1380)، مشهد: نشر مرندیز.
پورشریفی، حمید؛ زرانی، فریبا؛ وقار، معصومه؛ جعفری، علی­اکبر و طارمیان، فرهاد (1384)، بررسی بهداشت روانی بین دانشجویان ورودی سال 1383 در میان دانشگاه­های تحت وزارت علوم، دانشگاه تهران و ستاد فرماندهی کنترل مواد.
تردست، کوثر (1393)، پیش­بینی نشانگان ضربۀ عشق براساس خودشفقتی، سبکهای دلبستگی و تمایزیافتگی در دانشجویان دختر دانشگاه‌های شهر اهواز، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
توسلی، زهرا؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا؛ سپهری شاملو، زهره و شهسواری، مجید (1396)، اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر نشانگان ضربه عشق و عملکردکلی افراد شکست خورده عاطفی، فصلنامه روانشناسی کاربردی، ش 12(45): 102 ـ 83.
جاوید، محمدجواد (1391)، فرهنگ دوستی اسلامی ناظر به روابط اجتماعی ـ حقوقی دختر و پسر، زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، ش 4(2): 125 ـ 145.
خواصی، لیلا (1392)، معنای حریم همسران در ازدواجهای موفق حریم و مرزهای زناشویی در مواجهه با عامل یا شخص سوم، تهران: انتشارات قطره.
دهقانی، محمود (1390)، کارایی روان درمانی کوتاه­مدت تعدیل­کننده اضطراب در بهبود نشانگان ضربه عشق، پایان­نامه دکتری روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
رجبی، سوران؛ جوکار، مهناز و علیمرادی، خدیجه (1397)، اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی متمرکز بر آسیب در کاهش نشانگان ضربه عشق در دانشجویان، دو فصلنامه مشاوره کاربردی، ش 8(1): 96 ـ 79.
زارع، مهرانگیز (1394)، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش نشانگان ضربه عشق، و افسردگی و افزایش پذیرش و رشد پس از شکست در دانشجویان دارای تجربۀ شکست عاطفی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
عبدالخانی، مریم و لادن، معین (1395)، رابطه سبکهای دفاعی و کیفیت زندگی با بهزیستی روانشناختی بیماران مبتلا به سرطان شهر شیراز، چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان.
کرسول، جان (2007)، پویش کیفی و طرح پژوهش انتخاب از میان پنج رویکرد (روایت‌پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده‌بنیاد، قوم‌نگاری، مطالعه موردی)، ترجمۀ حسن دانایی­فرد، و حسین کاظمی، (1396)، تهران: انتشارات صفار.
کرمی­نژاد، زینب (۱۳۹۴)، اثربخشی رویکرد هیجان­مدار بر تحمل پریشانی و تنظیم شناختی هیجان دانشجویان دختر دچار شکست عاطفی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه چمران اهواز.
گرایلی، مژگان (۱۳۹۶)، اثربخشی روان­درمانی گروهی هیجان­مدار بر افزایش امید و بخشودگی بین فردی در نشانگان ضربه عشق، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.</
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 15، شماره 53
فصلنامه زمستان
اسفند 1399
صفحه 125-154

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار