اثر علیّ جهتگیری دینی و شوخ طبعی بر فشار روانی با میانجی گری خوش بینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی مثبت‌نگر، دانشگاه پیام‌نور.

3 استاد گروه روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

4 استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش، تعیین اثر علیّ جهتگیری دینی و شوخ­طبعی بر فشار روانی با میانجیگری خوش­بینی در دانش­آموزان بود. جامعه آماری پژوهش تمام دانش­آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر اهواز را تشکیل داده بودند که در سال تحصیلی 95 ـ 96 مشغول به­تحصیل بودند به­طوری که از بین آنها، 308 نفر، تصادفی چند مرحله­ای انتخاب شدند. به­منظور جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه جهتگیری دینی آرین (1377)، شوخ­طبعی سواری (1396)، جهتگیری زندگی شییر، کارور و بریگز (1994) و فشار روانی لاویبوند و لاویبوند (1995) استفاده شد. تجزیه­و­تحلیل داده­ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد ضمن اصلاح برخی از روابط در الگوی پیشنهادی، مسیر جهتگیری دینی و شوخ­طبعی بر خوش­بینی اثر علی مثبت و همین متغیرها بر فشار روانی اثر علی منفی ندارد و مسیر جهتگیری دینی و شوخ­طبعی از طریق خوش­بینی بر فشار روانی اثر علی منفی غیرمستقیم دارد؛ ضمنا خوش­بینی بر فشار روانی اثر علی منفی مستقیم داشت. یافته­های پژوهش نشاندهنده تأثیر جهتگیری دینی و شوخ­

عنوان مقاله [English]

The effect of religious orientation and humor on stress mediated by optimism

نویسندگان [English]

  • Karim Savari 1
  • Mohammad-Amin Bistun 2
  • Abdul-Kazem Neisi 3
  • Sahar Safarzadeh 4
1 Associate Professor, Department of Educational Psychology, Payam-e Noor University
2 Master of Positive Islamic Psychology, Payam-e Noor University
3 Full Professor, Department of Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz
4 Assistant Professor, Faculty of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

The aim of this study was to determine the causal effect of religious orientation and humor on stress through the mediation of optimism in students. The statistical population of the study consisted of all female high school students in Ahvaz who were studying in the academic year of 1995-96, so that 308 of them were selected by multi-stage random sampling. In order to collect data, Arian Religious Orientation Questionnaire (1998), Riding Humor (2017), Sheyer, Carver and Briggs (1994) Life Orientation Questionnaire, and Lavibund and Lavibund (1995) Stress Questionnaire were used. Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and path analysis. The results showed that while correcting some relationships in the proposed model, the path of religious orientation and humor on optimism has a positive causal effect and the same variables do not have a negative causal effect on stress and the path of religious orientation and humor through optimism on stress has an indirect negative effect. ; Optimism also had a direct negative effect on stress. Findings show the effect of religious orientation and humor

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious orientation
  • effect of sense of humor on behavior
  • effect of psychological stress on behavior
  • effect of optimism on behavior
قرآن.
آرین، سیده­خدیجه (1377)، بررسیرابطهبیندینداریورواندرستیایرانیانمقیمکانادا، پایان­نامه دکتری دانشگاه علامه­طباطبایی.
آشتیانی، مهدیه؛ صفورایی­پاریزی، محمدمهدی (1391)، شادکامی در زندگی از دیدگاه اهل­بیت، فصلنامه طهورا، ش 12: 17 ـ 52.
آمدی، عبدالواحدبن­محمد (1384)، غرر الحکم و درر الکلم، سیدهاشم رسولی محلاتی، ج 2، چ هفتم، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
جعفری، علیرضا (1388)، بررسی رابطه جهتگیری دینی (درونی­ ـ ­بیرونی) با شیوه­های مقابله با تنش و فشار روانی در دانشجویان، فصلنامه علوم رفتاری، ش 1: 91 ـ 114.
چابکی­نژاد، زهرا؛ امینی­هرندی، میلاد (1384)، بررسی رابطه نگرش دینی با خوش­بینی در بین دانشجویان دانشگاه پیام­نور استان یزد، دومین کنگره بین­المللی فرهنگ و اندیشه دینی در استان یزد.
خشوعی، مهدیه­سادات (1388)، رابطه بین شوخ طبعی و مؤلفه­های آن با فشار روانی و سبکهای مقابله در دانشجویان دانشگاه اصفهان، مجله مطالعات آموزش و یادگیری علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش 1(1): 87 ـ 102.
سامانی، سیامک؛ جوکار، بهرام (1386)، بررسی اعتبار و روایی فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و فشار روانی، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ، ش 26(3): 65 ـ 76.
سواری، کریم (1395)، ساخت و  اعتباریابی پرسشنامه شوخ­طبعی، تحقیق چاپ نشده.
شریفی، کبیر؛ سعیدی، حمیدرضا (1394)، پیش­بینی بهزیستی روانشناختی براساس جهتگیری زندگی و خوش‌بینی، رویش روانشناسی، ش 4(10): 58 ـ 41.
شهنی­ییلاق، منیجه؛ موحد، احمد؛ شکرکن، حسین (1383)، رابطه علی بین نگرشهای دینی، خوش­بینی، سلامت روانی و سلامت جسمانی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، مجلهعلوم تربیتیوروانشناسیدانشگاهشهیدچمراناهواز، ش 2(1): 19 ـ 34.
مطلب­زاده، افسانه (1384)، بررسی تأثیر شوخ­طبعی بر سلامت روانی و شادکامی ذهنی در دانش­آموزان مقطع متوسطة شهر شیراز، پایان­نامة کارشناسی ارشد رشتة روانشناسی، دانشگاه شیراز، دانشکدة روانشناسی و علوم­تربیتی.
نوری، نجیب­الله؛ جان­بزرگی، مسعود (1387)، بررسی رابطه میان انگیزه پیشرفت و خوش‌بینی، فصلنامه روانشناسی در تعامل با دین، ش 2(1): 44 ـ 131.
ویلیام جیمز (1356)، دین و روان، ترجمه مهدی قائن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.