مطالعه کیفی نقش زبان در روابط زوجین رضایت‌مند: پژوهشی مبتنی‌بر نظریه داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علومتربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علومتربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی مطالعه کیفی نقش زبان در روابط زوجین رضایت‌مند انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهش‌های کیفی است که با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد، انجام شده است. بدین‌منظور، با روش نمونه‌گیری هدف‌مند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، داده‌ها جمع‌آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری، 6 زوج از واجدان شرایط، مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده‌ها با استفاده از فنون استراوس و کربین انجام شد که شامل شناسه‌گذاری مفاهیم و شکل‌دادن به نظریه است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در شناسه‌گذاری باز، به شناسه‌گذاری عوامل اصلی، مؤلفه‌ها و زیرمؤلفه‌ها منجر شد. پس از تجزیه‌وتحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه‌ها، هماهنگی زبانی زوجین به‌عنوان مقوله مرکزی، عوامل زبانی بسترساز رضایت زناشویی و عوامل زبانی تداوم‌بخش رضایت زناشویی مقولات عمده و چهار مفهوم سطح دوم که از مفاهیم سطح اول به‌دست آمدند، عبارتند از: عوامل زبانی تقویت‌‌کننده رابطه زناشویی، عوامل زبانی تمدید‌‌کننده رابطه زناشویی، عوامل زبانی تحکیم‌‌کننده رابطه زناشویی و عوامل زبانی تثبیت‌‌کننده رابطه زناشویی. نتایج نشان داد که زبان در ایجاد و تداوم رضایت زناشویی، نقش بنیادی دارد، به‌طوری‌که زوجین با استفاده صحیح از زبان خود می‌توانند رابطه رضایت‌بخشی را تجربه نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Qualitative Study of the Role of the Language in Satisfactory Couple Relationships: A Study in grounded Theory

نویسندگان [English]

  • Rahim Molayi 1
  • Masome Esmaili 2
1
2
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the qualitative study of the role of language in satisfying couples relationships. This study is a type of qualitative research that was conducted using the Foundation Data Theory Methodology. To this end, the data were collected through purposeful sampling and semi-structured interviewing method. To reach the theoretical saturation, 6 couples from the qualifying conditions were studied. To achieve the factors, data analysis was done using Strauss and Carbon techniques, which included identifying concepts and shaping the theory. The analysis of data in open identification has led to the identification of the main factors, components and sub-components. After analyzing the information obtained from the interviews, the linguistic coordination of the couples as the core category, the linguistic factors of marital satisfaction and the language factors of the continuation of marital satisfaction of the major categories and the four categories of the second level obtained from the first level categories were: linguistic factors Marital relationship enhancement, marital relationship renewal language factors, marital relationship consolidating language factors and linguistic factors that strengthen marital relationship were identified. The results showed that language plays an important role in increasing marital satisfaction, so that its guidance for peaceful conversation predicts the conditions for the continuation of marital relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage
  • Marital Satisfaction
  • Language
  • Basic Theory
آرمان، سرور؛ زاهد، غزال؛ شکیبایی، فرشته؛ بینا، مهدی؛ باقریان، رضا و روح‌افزا، حمید (1387)، ‌تأثیر روش گفتگوی زوجین بر ارتباط آنها و ‌تأثیر آن بر رفتار فرزندانشان، مجله علمی ‌ـ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال 11، شماره 3: 9-19.
آقاگل‌زاده، فردوس (1382)، نگاهی به تفکر و زبان، فصلنامه تازه‌های روان‌شناختی، س5، ش1: 57-85.
ابراهیمی‌دینانی، غلامحسین (1390)، فلسفه و ساحت سخن، تهران: نشر هرمس.
استراوس، انسلم و کربین، جولیت (1998)، اصول روش تحقیق کیفی، نظریه مبنایی ـ رویه‌ها و شیوه‌ها، چاپ سوم ‌ترجمه بیوک، محمدی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، 1390.
استراوس، انسلم و کربین، جولیت (1990)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم  افشار، تهران: نشر نی.
اسکندری، حسین و اعلمی‌نیا، منصوره (1395)، انسان به‌منزله مسئله‌ای زبانی (دیدگاه روانی مولانا درباره نقش زبان در تعیین وضعیت روانی و رفتار انسان)، فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، سال ششم، شماره بیست‌وچهارم:63-97.
اسمعیلی، معصومه؛ فتحی، الهام؛ فرح‌بخش، کیومرث و دانش‌پور، منیژه (1394)، حیطه‌های تعارض و استراتژی‌های حل آن در زوجین رضایت‌مند، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال ششم، شماره 24: 29-54.
ایمان، محمدتقی و محمدیان منیژه (1387)، روش‌شناسی نظریه بنیادی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، سال 14، ش 56: 31-54.
ایمانی، مهدی؛ کاظمی ‌رضایی، سیدعلی؛ پیرزاده، حجت‌الله، ولیخانی، احمد و کاظمی‌رضایی، سیدولی (1394)، نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و خوش‌بینی در رابطه میان رضایت زناشویی و رضایت از زندگی زنان آموزگار شهر نهاوند، فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی، سال پنجم، شماره 3: 50-79.
بخشایش، علیرضا و مرتضوی، مهناز (1388)، رابطه رضایت جنسی، سلامت عمومی ‌و رضایت زناشویی در زوجین، فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، سال 3، شماره 4: 73-75.
بخشی‌پور، باب‌الله (1394)، سبک‌های شوخ‌طبعی و تعارض زناشویی در دانشجویان متأهل، فصلنامه پژوهش‌های مشاوره، جلد 14، شماره 55:23-39.
برادشاو، جان (1386)، خانواده، تحلیل سیستمی‌خانواده، ‌ترجمه مهدی قراچه‌داغی، تهران: لیوسا.
بصیری محمدصادق و حسینی بی‌بی‌حیاتی، سمیه (1395)، آفات زبان ازنظر لفظ و معنا در مثنوی مولوی و احیای علوم الدین غزالی، نشریه ادبیات تطبیقی، دانشکده ادبیات  و علوم انسانی دانشگاه باهنر کرمان، سال 8، شماره 14: 71-91.
بهاری، زهرا (1394)، نقش سبک زندگی در رضایت زناشویی زوجین، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال ششم، شماره بیستم: 125-145.
پورمقدس، علی (1384)، روان‌شناسی سازگاری، تهران:  انتشارات مشعل.   
پورشهریار، حسین (1393)، اثربخشی آموزش مکالمه زوجین با موقعیت فرد سوم در کاهش نارضایتی زناشویی، فصلنامه خانواده‌پژوهی، سال دهم، شماره 39:  357-373.
حاتمی‌ورزنه، ابوالفضل؛ اسمعیلی، معصومه؛ فرح‌بخش، کیموث و برجعلی، احمد (1395)، ارائه الگوی ازدواج پایدار رضایت‌مند: یک پژوهش گراند تئوری، مجله مشاوره و روان درمانی خانواده، سال 6، شماره 1: 120-149.
حیدری، حسن؛ ثنایی ذاکر، باقر؛ نوابی‌نژاد، شکوه و دلاور، علی (1388)، اثربخشی گفتگوی مؤثر (برنامه ارتباط زوج‌ها ccp) بر کاهش تعارضات زناشویی، فصلنامه اندیشه و رفتار، دوره چهارم، شماره 14: 15-24.
رسولی، یوسف و فلاحت، عنایت‌الله (1392)، ‌تأثیر روش فعال حل مسئله بر تعارضات زناشویی در شهر یاسوج، ارمغان دانش، 18(10): 859-868.
رهنما، اکبر؛ میرزامحمدی، محمدحسن و بیجنوند، فرامرز (1392)، بررسی رابطه بین تفکر انتقادی با تولید علم میان اعضای هیئت‌علمی ‌دانشگاه شاهد، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی دانشگاه شاهد، سال بیستم، دوره جدید، شماره 3: 257-288.
سالاری‌فر، محمدرضا (1393)، طبقه‌بندی آسیب‌های روابط همسران در متون اسلامی، مجله مطالعات اسلامی ‌زنان و خانواده، شماره 1:61-78.
شهابی‌زاده، فاطمه؛ رخشانی، پلین و علیزاده، حمید (1394)، مدل دلزدگی زناشویی در ارتباط با الگوی ابعادی ارتباط با خدا، کنترل فکر و زبان، دوفصلنامه علمی‌ـ پژوهشی مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س 10، ش 19: 7-30.
صاحب‌جمعی، حمید (1389)، خانه هستی، زبان، اندیشه و خرد، تهران: نشر ثالث.
صلصالی، مهوش؛ فخر موحدی، علی و چراغی، محمدعلی (1386)، تحقیق گراندد‌تئوری در علوم پزشکی (فلسفه و علوم کاربردی)، تهران: انتشارات بشری.
غلامعلئی، بهزاد؛ جمورپور، سمیه؛ سوری، اصغر؛ سهیلی‌زاد، مختار؛ خزایی، سلمان؛ نوریان، فاطمه و باقر، محمد (1395)، معیارهای ازدواج در زوجین شرف ازدواج مراجعه‌‌کننده به مرکز مشاوره ازدواج شهرستان تویسرکان در سال 1394، مجله علمی‌پژوهان، دوره 14، شماره 14: 38 تا 47.
فرجی، فیروزه و کرایی، امین (1397)، رابطه بین شوخ‌طبعی و دشواری در تنظیم هیجان با کیفیت رابطه زناشویی در پرستاران زن بیمارستان‌های اهواز، فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و فرهنگ، سال نهم، شماره 35: 91-104.
قاسمی، سیمین؛ اعتمادی، عذرا و احمدی، سیداحمد (1395)، شناسایی آسیب‌های تعاملی زوجین و خانواده همسر و پیامدهای آن: پژوهش کیفی، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال 5، شماره 3: 250-262.
قزلسفلو، مهدی؛ جزایری، رضوان السادات؛ بهرامی، فاطمه و محمدی، رحمت‌الله (1395)، شناسایی عوامل مؤثر بر تعهد زناشویی از نظر زوج‌های ایرانی (یک مطالعه کیفی)، فصلنامه پژوهش‌های مشاوره، جلد شانزدهم، شماره 63: 4-28.
قیصری، سهیلا و کریمیان، نادر(1392)، بررسی مدل علّی رضایت جنسی براساس‌ متغیرهای کیفیت زناشویی، رضایت از رابطه، اضطراب ارتباط جنسی، احقاق جنسی و دفعات آموزش در دانشجویان زن متأهل بندرعباس، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال چهارم، شماره 16: 85-106.
کمالی، ایوب؛ دهقانی فیروزآبادی، سمیره و قاسمی، حامد (1393)، فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان‌شناسی ـ مشاوره‌ای بر رضایت زناشویی زوجین (1381-1391)، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال پنجم، شماره 19: 70-86.
کیخاوی، ستار؛ قربانی، مصطفی؛ منصوریان، مرتضی؛ سفری، عبدالمحمد و مامی، شهرام (1395)، کاهش تعارضات زناشویی با آموزش مهارت حل مسئله در مراجعین به مرکز مشاوره کمیته امداد امام (ره) شهر ایلام، مجله ره‌آورد سلامت، دوره 2، شماره 1: 29-38.
گیدنز، آنتونی (1395)، راه سوم بازسازی سوسیال دموکراسی، ‌ترجمه منوچهر صبوری کاشانی، تهران: شیرازه.
مجلسی، محمدباقر (1404)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفا.
نادری، لیلا؛ مولوی، حسین و نوری، ابوالقاسم (1394)، پیش‌بین رضایت زناشویی زوجین شهر اصفهان براساس‌ همدلی و بخشودن، فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال شانزدهم، شماره 4: 69-75.
 
Atkinson,P ., A .Coffey, S.Delamont, J. Lofland, and L. Lofland (eds.) (2007). Handbook of the bedroom: sexual satisfaction in the marital relationship. Journal of integrated social sciences .2(1): 40-57.
ashdown, b.k.; hackathorn, j.; & clark, e. m. (2011).in and out of the bedroom: sexual satisfaction in the marital relationship. journal of integrated social sciences .2(1): 40-57.                                        
defrain, j., & asay, s. m. (2007). strong families around the world: anintroduction to the family strengths perspective. marriage & familyreview, 41(1-2), 1-10.
Driver, J. L. & Gottman, J. M. (2005). Dysfunctional marital conflict and everyday marital interaction. Journal of Divorce and Remarriage, 43(3/4): 65-77.
Dung Le, T. M. (2008). Vietnamese Couples' Perceptions of the Factors that Contribute to Satisfaction in Long-Term Marriages. A Master Dissertation in social work. University of Manitoba.
Fisold, ralph (1990) the sociolinguistics of language. Oxford: basil blackwell.
Goulding, C. (2002). Grounded Theory: A Practical Guide for Management, Business & Market Researchers, London: Sage Publications.
Hatch Laurie R, Bulcroft K. Does Long-Term Marriage Bring Less Frequent Disagreements? Five Explanatory Frameworks. J Fam Issues. 2004; 25(4):465-95.
Hopkins-Williams. K. (2007). Yes, they re out there: A qualitative study on strong African.
kaslow, f., & hammerschmidt, h. (1992). long-term "good" marriages: the seemingly essential ingredients. journal of couples therapy,  3, 15-38.
Lehmann. P; Simmons. C. A; Pillai. V. K. (2012). The Validation of the checklist of controlling Behaviors  (CCB): Assessing coercive control in Abusive Relationship violence Against Woman, 18(8): 913-933.
Martigani, C. G. (2011). Abjective & perceived spiritual & religiouns compatibility as predictor of marital  functioning. Ph. D dissertation, loyaha university Maryland. (2011). 1-131.
Marston, P. J., Hecht, M. L., Manke, M. L., McDaniel, S., & Reeder, H. (1998). The subjective experience of intimacy, passion, and commitment in heterosexual loving relationships. Personal Relationships, 5(1), 15-30.
Olson, H., Olson, A (2001). Marriages and Families (Intimacy, Diversity and Strenghts), (4 th ed). Kenethking, New York.Orathinka , Joee, Vansteenwegen, Alfons (2007). Do demographic affect maritalsatisfaction? Journal of sex and marital therapy, Volume 33, No 1, pp : 73-85.
olson, d. l. (2000). circumplex model of marital & family systems. journal of family therapy, 22( 2): 144–167. doi: 10.1111/1467-6427.00144.
Punch, K. (2005). Introduction to social Research: Quantitative and Qualitative Appraoches, London: Stage Publications Ltd.
Rogoff, L. (2013). The Influence of Family Communication Patterns, Marital Typology, and Level of Intimacy on Marital Satisfaction for Couples Living in the United States. Doctoral dissertation in clinical psychology. Walden University.
Schilling ea, baucom dh, burent ck et al altering the course of marriage: the efecte of prep communication skills acquisition on couples risk of becoming martially distressed journal of family psychology 2003; 17:41-53.
Sibley, D. S. (2010). An exploration of the construction of commitment leading to marriage (Doctoral dissertation, Southern Utah University).
Silverman, D. (2005). Doing Qoalitative Research London: Sage Publictions.Slosarz. W. J. (2000). Relationship between lifestyle and factors affecting sexual life. Journal of Sexual and Relationship Therapy, 15(2): 367-380.
Strauss, A., & Corbin, J. Grounded theory methodology: an overview. In N. Denzinin, & Y. Lincoln (eds), Handbook of Qualitative Research. Thousand oaks, CA: Sage, 1994.
shumway, s. t. (1998). the texas tech relationship interaction scale (ttris): development of a relationship interaction measure for couples (doctoral dissertation, texas tech university).
Taniguchi, S. T., Freeman, P. A., Taylor, S., & Malcarne, B. (2006). A study of married couples'perceptions of marital satisfaction in outdoor recreation, Journal of Experiential Education,  28(3): 253-256.
Tavajol, Z. Nikbakht, A. Beboodi Moghadam, Z. Salehiniya, H, Rezaei, Elham. (2017).
 A Review of the Factors Associated with Marital Satisfaction. Galen Medical Journal, GMJ. 2017, 6 (3): 197-207.
Vives-cases, C., Gil-Gonzales, D., Alvarez-Darted, C., Carresco-Portino, M. (2007).Systematic review of  studies aboute socioeconomic status of men who better their intimate partners.Gacata Sanitaria, 21: 425-430.
Weiss, J. M. (2014)Marital Preparation, Experiences, and Personal Qualities in a Qualitative Study of Individuals in Great Marriages. Master Dissertation In Family, Consumer, and Human Development. Utah State University.
Young, e. M., & long, l. (1998). Counseling and therapy for couples.new york: intonation thomason publishing company. 
Zare, Z. Golmakani, N. Shareh, H. taghi Shakeri, M. Khadem, N. Factors Related to Marital Satisfaction in Primiparous Women during Postpartum Period. Article 4, Volume 2, Issue 2, April 2014, Page 120-127.