مقایسه اثر بخشی درمان شناختی رفتاری و درمان پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجانی و خودکارامدی زنان مبتلا به اضطراب اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

چکیده

هدف این پژوهش  مقایسه اثر بخشی درمان شناختی رفتاری و درمان پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجانی و خودکارامدی زنان مبتلا به اضطراب اجتماعی شهر تهران بود. این پژوهش از نوع آزمایشی و طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل همراه  با پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری حدود  1000 زن 35 ـ 25 ساله دارای اضطراب اجتماعی است که در سال 96 ـ 1395 به خانه­های سلامت شهر تهران مراجعه کرده بودند. از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای و با توجه به نمره برش پرسشنامه‌­ها، ملاکهای ورود و خروج و مصاحبه ساختاریافته به­منظور تشخیص قطعی اضطراب اجتماعی، تعداد 45 زن انتخاب و به­‌طور تصادفی در سه گروه (درمان شناختی رفتاری، درمان پذیرش و تعهد و کنترل) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت است از مصاحبه ساختار یافته، سیاهه اضطراب اجتماعی کانور (2000)، پرسشنامه تنظیم هیجانی (2001) و پرسشنامه خودکارامدی شرر (1982). هر یک از گروه‌­های آزمایش دوازده جلسه تحت درمان شناختی رفتاری و درمان پذیرش و تعهد قرار گرفتند. داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد هر دو درمان در بهبود تنظیم هیجانی و خودکارامدی موثر بوده است (p<0/01)؛ ولی درمان پذیرش و تعهد در مقایسه با درمان شناختی رفتاری در افزایش تنظیم هیجانی و خودکارامدی در پس‌آزمون و پیگیری برتری داشته است (p<0/01)؛  بنابراین درمان پذیرش و تعهد در بهبود مشکلات روانشناختی زنان و هم­چنین ارتقای سلامت روان آنان کمک بسزایی کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparison of the Impact of Cognitive-Behavioral Therapy and Acceptance and Commitment Therapy on the Emotional Regulation and Self-Efficacy of Women with Social Anxiety

نویسندگان [English]

  • nafise doroudian 1
  • mohammad ebrahim maddahi 2
  • javad khal'atbary 3
1 Ph.D. Candidate in General Psychology, Department of Psychology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Psychology, Shahed University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Tonekabon, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to compare the effectiveness of cognitive-behavioral therapy and acceptance and commitment therapy on emotional regulation and self-efficacy of women with social anxiety in Tehran, Iran. This is an experimental research work with a posttest-pretest design, two experimental groups and a control group, and 3-month follow-up. The statistical population included about 1000 women aged 25-25 with social anxiety who had referred to health houses in Tehran in 2016-2017. Using cluster sampling and considering the cut-off score of the questionnaires, entry and exit criteria, and the structured interviews for the definitive diagnosis of social anxiety, 45 women were selected and randomly assigned to three groups (cognitive-behavioral therapy, acceptance therapy, and commitment and control). The data collection instruments were a structured interview, the Connor Social Anxiety Inventory (2000), the Emotional Regulation Questionnaire (2001), and the Scherer Self-Efficacy Questionnaire (1982). Each experimental group received twelve sessions of cognitive-behavioral therapy and acceptance and commitment therapy treatment. The data were analyzed by repeated measures ANOVA. The results showed that both therapies were effective in improving emotional regulation and self-efficacy (p<0.01); however, acceptance and commitment therapy was more effective than cognitive-behavioral therapy in enhancing emotional regulation and self-efficacy in posttest and follow-up stages (p<0.01). Therefore, acceptance and commitment therapy highly helped to improve the psychological problems and mental health of women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive-behavioral therapy
  • acceptance and commitment therapy
  • emotional regulation
  • self-efficacy
  • social anxiety
  • women
آقایی، اصغر؛ جلالی، داریوش؛  امین­زاده، مجتبی (1389). مقایسه اثربخشی درمان گروهی شناختی ـ رفتاری، فلوکستین و هایپیران در کاهش شدت علایم افسردگی اساسی زنان. مجله تحقیقات علوم رفتاری. ش 7: 20 ـ 12.
پورعباسی، علی؛ قاسمی، زهرا؛ کیانی، آیدا (1391). مقایسه اثربخشی روان درمانی گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و ذهن آگاهی بر میزان ولع مصرف و تنظیم شناختی هیجان در مصرف­کنندگان شیشه. فصلنامه سوء مصرف مواد مخدر. ش 24: 36 ـ 27.
حسنوندعموزاده، مهدی؛ عقیلی، محمدمهدی؛ حسنوندعموزاده، معصومه (1392). اثربخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری عزت نفس بر اضطراب اجتماعی و سلامت روان نوجوانان مضطرب اجتماعی. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. ش 2: 37 ـ 26.
درخشان، اعظم؛ کربلایی، احمد؛ میگونی، محمد؛ صیرفی، محمدرضا (1395). مقایسه افسردگی، اضطراب، سرکوب فکر، نشخوار فکری و سبکهای مقابله­ای در همسران دچار اسکیزوفرنی و افراد عادی. فصلنامه روانشناسی کاربردی. ش 3: 386 ـ 367.
رحمانی، سهیلا؛ طالع­پسند، سیاوش؛ قنبری­مطلق، علی (1395). مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی عمومی و اختصاصی زنان مبتلا به سرطان پستان. مجله پیشگیری از سرطان. س 7: 184 ـ 96.
شریفی، ونداد؛ اسعدی، سیدمحمد؛ محمدی، محمدرضا؛ امینی، همایون؛ کاویانی، حسین؛ سمنانی­، یوسف؛ شعبانی، امیر؛ شهریور،  زهرا؛ داوری­آشتیانی، رزیتا؛ حکیم­شوشتری، میترا؛ صدیق­ارشیا، جلالی؛ رودسری، محسن (1385). پایایی و قابلیت اجرای نسخه فارسی مصاحبه ساختار یافته تشخیصی برای .(SCID) DSM-IVتازه­های علوم شناختی. ش 2 ـ 1: 22 ـ 10.
عشورنژاد، فاطمه (1395). اثربخشی آموزش راهبردهای تنظیم هیجان بر افزایش تاب­آوری و دلمشغولی تحصیلی در دانش­آموزان دختر نوجوان. فصلنامه روانشناسی کاربردی. ش 4: 521 ـ 501.
عیسی زادگان، علی؛ شیخی، سیامک؛ حافظ‌نیا، محمد (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر افزایش خودکارامدی و سلامت روانی در زنان مبتلا به چاقی. مجله علوم پزشکی ارومیه. ش 9: 50 ـ 33.
فتح­اله­زاده، نوشین؛ باقری، پریسا؛ رستمی، مهدی؛ دربانی، سیدعلی (1395). اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر سازگاری و خودکارامدی دانش­آموزان دختر دبیرستانی. فصلنامه روانشناسی کاربردی. ش 3: 289 ـ 271.
قاسم­زاده­نساجی، سوگند؛ پیوسته­گر، مهرانگیز؛ حسینیان، سیمین؛ موتابی، فرشته؛ بنی­هاشمی، سارا (1390). اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر پاسخهای مقابله­ای و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. مجله علوم رفتاری. ش 1: 43 ـ 35.
مشهدی، علی؛ میردورقی، فاطمه؛ حسنی، جعفر (1390). نقش راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در اختلالهای درونی­سازی کودکان. مجله روانشناسی بالینی. ش 3: 39 ـ 29.
هافمن، استفان؛ اتو، میشایل (1390). درمان شناختی رفتاری برای اختلال اضطراب اجتماعی. ترجمه مسعودچینی فروشان و منصور آقانی. تهران: انتشار ارجمند.
 
Aderka, I. M. (2013). Factors affecting treatment efficacy in social phobia: The use of video feedback And individual vs group formats. Journal of Anxiety Disorders, 23, 12-17.
Antony, M. (2013). Assessment and treatment of social phobia. Journal of Clinical Psychiatry.
Association APA. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM- 5,5th ed. Arlington:  American  Psychiatric)2013(.
Baloch, R. (2014). General perceived self-efficacy in 14 cultures. Psychology and Health: An International journal, 9,161-180
Brown, K.W, Ryan RM. )2013(The benefits of being present: Acceptance and Commitment Training and Its role in psychological wellbeing. Journal of Personality Soc Psychology, 84(22): 822-48.
Cisler, J, Olatunji B, Feldner M, Forsyth J)2010(Emotion regulation and the anxiety disorders: An  integrative review. Journal of  Psychopathol Behav Assess,1(32):68–82.
  Clark, D. M. &Wells, A. (2009). Acognitive model of social phobia. INR. G. Heimberg, M.R. Liebowitz, D. A. Hope, &F. R. S. Schneier(Eds), social phobia: Dignosis, assessment, and treatment, new York, Guilford press. pp: 69 – 93.
 Ding, Y, Yang, Y,  Yang  X,  Zhang T. (2015). Relationship between self-efficacy, problem-focused coping and  performance. Behavioural Sciences Undergraduate Journal, 2(1), 37-41.
  Fedoroff, I. C., & Taylor, S. (2011). Psychological and pharmacological treatments of social phobia: A meta-analysis. International Clinical Psychopharmacology, 3, 311-324.
  Heimberg, RG., (2011). Current status of psychotherapeutic interventions for social phobia. Journal of Clinical Psychiatry, 62:36-42.
Hermann, C, Ofer J, Flor H.)2014(. Covariation bias for ambiguous social stimuli in generalized social phobia. Journal of  Abnormal Psychology. 113(6), 646–53.
   Hofmann S., & Smits J.) 2011). Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety disorders: A meta-analysis of randomized placebo controlled trials. Journal of  Clinical Psychiatry,69(4):621-32
  Mennin, D., Katie, A., McLaughlin, K., Flanagan, T. (2011). Emotion regulation deficits in generalized anxiety disorder, social anxiety disorder, and their cooccurrence. Journal of Anxiety Disord.23:866-71.
Prevedini, A.B., Presti, G., Rabitti, E., Miselli, G., Moderato, P.,(2011). Acceptance and commitment therapy (ACT): the foundation of the therapeutic model and an overview of its contribution to the treatment of patients with chronic physical diseases. G Ital Med Lav Ergon. 2011;33(1 SupplA):A53-63. PMID: 21488484.
Schwab, D., & Schienle, A.) 2017(. Facial emotion processing in pediatric social anxiety disorder: Relevance of situational context. Journal of Anxiety DisordersAug, 31(50):40-6.
Turk, C. L., Heimberg, R. G., & Hope, D. A. (2010). Social anxiety disorder. In: H. D. Barlow (Ed.). Clinica handbook of  psychological disorder: A step-by-step treatment (3rd.ed.). New York: Guilford Press.
Werner, K., Goldin, P., Ball, T., Heimberg, R., Gross, J.)2011) .Assessing Emotion Regulation in Social Anxiety Disorder: The Emotion Regulation Interview. Journal of  Psychopathol Behav Assess;33:346-58.
   Zulla, R.) 2008). Parental attachment, caretaking responsibilities and self efficacy in the adjustment of Canadian immigrants. Master’s thesis. University of Alberta.