شناسایی شاخصهای گفتگوی مؤثر زوجین: مطالعه ای پدیدار شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، مؤسسه آموزش عالی آفاق، ارومیه، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران ایران

چکیده

گفتگوی مؤثر پایه­ ای است که سایر جنبه­ های روابط زن و شوهر بر آن بنا نهاده شده است و نبود گفتگوی مؤثر بین زوجین می­تواند به سطح بالاتری از تعارضات زناشویی منجر شده و خطر پیشروی مشکلات زناشویی را افزایش دهد. استفاده از تجربه­های زوجهای موفق در مورد گفتگوی مؤثر می­تواند الهامبخش و الگوی کارامدی برای افزایش صمیمیت و رضایت­مندی زناشویی دیگر زوجها شود. این مطالعه با هدف بررسی شاخصهای گفتگوی مؤثر زوجین با کارکرد سالم انجام شده است. این مطالعه با استفاده از یکی از روشهای تحقیق کیفی تحت عنوان پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. روش جمع­آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختار یافته با ده شرکت­کننده از زوجین با کارکرد سالم بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش کلایزی بود. از تحلیل یافته­های این پژوهش، پنج مضمون اصلی و 20 مضمون فرعی از تجربه و ادراکات زوجهای با عملکرد سالم ازدواج شهرستان ارومیه در زمینه گفتگوی مؤثر پدیدار شد که عبارت است از: 1) عوامل مؤثر بر ایجاد و تداوم گفتگو 2) مراحل و فرایند گفتگوی مؤثر 3) برنامه­ریزی برای گفتگو 4) محتوای گفتگو 5) مهارتهای ارتباطی. نتایج پژوهش نشان داد کیفیت و کمیت گفتگوی مؤثر در کارامدی زندگی همسران خیلی مهم است. تجربه همسران موفق می­تواند به مشاوران و زوج درمانگران در کاهش موانع گفتگوی مؤثر و افزایش صمیمیت زناشویی کمک مهمی کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of the Indicators of Effective Communication between Couples: A Phenomenological Study

نویسندگان [English]

  • rahman mahdinejad ghoushchi 1
  • esmaeil asadpour 2
1 Assistant Professor, Department of Psychology and Educational Sciences, Afaq Higher Education Institute , Urmia, Iran
2 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Counselling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Effective communication is the foundation upon which other aspects of marital relations are based, and the lack of effective communication between couples can lead to a higher level of marital conflicts and increase the risk of marital problems. Using successful couples’ experiences about effective communication can be inspirational and an efficient model to increase other couples' marital intimacy and satisfaction. The aim of this study was to investigate the indicators of effective communication between couples having healthy marital functioning. The study was conducted using a qualitative research method called descriptive phenomenology. The data collection instrument was a semi-structured interview taken by ten couples having healthy marital functioning. The analysis of the data was carried out using Colaizzi’s method. Based on the analysis of the findings of this study, five main themes and 20 sub-themes of the experience and perceptions of couples having healthy marital functioning in Urmia in the field of effective communication emerged. The main themes are: 1) factors affecting the establishment and continuity of communication, 2) stages and process of effective communication, 3) planning for communication, 4) content of communication, and 5) communication skills. The results of the study revealed that the quality and quantity of effective communication play an important role in the efficiency of couples’ lives. The experience of successful spouses can help counselors and couple therapists reduce the barriers to effective communication and increase marital intimacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • qualitative study
  • phenomenological
  • effective communication between couples
اعتمادی، عذرا؛ نوابی­نژاد، شکوه؛ احمدی، احمد؛ فرزاد، ولی‌الله (1385). بررسی تأثیر زوج­درمانی به شیوه ایماگوتراپی بر افزایش صمیمیت زوجین مراجعه­کننده به مراکز مشاوره اصفهان.  فصلنامه پژوهشهای مشاوره. ش 19: 9 تا 22.
استراوس، آنسلم؛ کربین، جولیت (1391). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه­ای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
افخمی، ایمانه؛ بهرامی، فاطمه؛ فاتحی­زاده، مریم (1386). بررسی رابطه بین میزان بخشودگی و تعارض زناشویی زوجین در استان یزد. فصلنامه خانواده پژوهی. ش 9: 431 تا 442.
پیری، معصومه؛ منادی، مرتضی (1390). بررسی نقش گفتگو در صمیمیت زوجین از دیدگاه زنان. مجموعه خلاصه مقالات دومین همایش ملی روانشناسی. مرودشت: دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
حسینی، داود (1383). شناخت درمانی در منابع اسلامی. ماهنامه علوم انسانی و اسلامی. ش 87:  57 تا 66.
خمسه، اکرم (1382). آموزش قبل از ازدواج. تهران: انتشارات الزهرا.
داستان، نصیر؛ رجبی، غلام‌رضا؛ خوش­کنش، ابوالقاسم؛ خجسته­مهر، رضا (1389). ساخت و اعتباریابی مقیاس مهارتهای ارتباطی زنان و مردان متأهل شهر تهران. فصلنامه روشها و الگوهای روان‌شناختی. ش 1:  27 تا 38.
سازمان بهداشت جهانی (2004). جزوه آموزش مهارتهای زندگی. ترجمه لادن فتی، فرشته موتابی و مهرداد عطوفی (1385). تهران: نشر دانژه.
طباطبایی، محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: نشر جامعه مدرسین.
عرفانی اکبری، معصومه (1378). بررسی مشکلات مربوط به صمیمیت زوجین و تأثیر ارتباط درمانی زوجین بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهراء.
علاءالدینی، زهره؛ کجباف، محمدباقر؛ مولوی، حسین (1386). بررسی امید درمانی گروهی بر میزان امید و سلامت روانی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی. ش 4: 67 تا 76.
عیسی­نژاد، امید؛ احمدی، سیداحمد؛ اعتمادی، عذرا (1389). اثربخشی غنی‌سازی روابط بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زوجین شهر اصفهان. مجله علمی ـ پژوهشی علوم رفتاری. ش 1: 9 تا 16.
غلام‌زاده، مریم؛ عطاری، یوسفعلی؛ شفیع‌آبادی، عبدالله (1388). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر همراهی عاطفی و ارتباط زوجین. فصلنامه اندیشه و رفتار. ش 11: 35 تا 44.
فروقانفر، مریم (1385). رابطهشیوه‌هایحلمسئلهباسازگاریزناشوییدانشجویانمتأهل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی.
قلیلی، زهره؛ احمدی، سیداحمد؛ فاتحی­زاده، مریم (1385). زوج‌درمانی، گفتگوی زوجین در حل تعارضات. فصلنامه تازه‌های روان­درمانی. ش 39 و40: 59 تا 78.
گلاسر ­ویلیام، گلاسرکارلین (1995). ازدواجبدونشکست. ترجمه علی صاحبی (1391). تهران: انتشارات سایه سخن.
مک­کی­ماتیو، پاتریک فانینگ، کیم پالگ (2004). رابطه مؤثر، مهارتهای زناشویی. ترجمه مهدی قراچه­داغی (1383). تهران: نشر شباهنگ.
منادی، مرتضی (1383). تأثیر تصورات و تعاریف مشابه زوجین در رضایت از زندگی زناشویی از دیدگاه زنان. فصلنامه مطالعاتزنان. ش 4: 5 تا 40.
منصوریان، سارا؛ فتحی­آشتیانی، علی؛ کیمیایی، سیدعلی (1389). آموزش غنی‌سازی ازدواج مبتنی بر طرح تایم و تأثیر آن بر کاهش مشکلات ارتباطی زوجین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه غیرانتفاعی و غیر دولتی علم و فرهنگ.
موسوی، اشرف­السادات (1386). مشاوره قبل از ازدواج با نگاه کاربردی. تهران: مهرکاویان.
میلر، شرارد؛ میلر، فیلیس؛ نانالی، الام؛ واکمن، دانیل (2002). آموزش مهارتهای ارتباط زناشویی. ترجمه فرشاد بهاری (1391). تهران: انتشارات رشد.
هارجی، اون؛ ساندرز، کریستین؛ دیکسون، دیوید. مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میان فردی. ترجمه خشایاربیگی (1390). تهران: انتشارات رشد.
 Ahmad, S., Reid, DW. (2008). Relationship Satisfaction among South Asian Canadians: The Role of ‘Complementary-Equality’ and Listening to Understand. Interpersonal2(2): 131-150.
Amirian,A.,.sharifidaramadi,P,.Pezeshk,Sh.,Azizi,H.,Zangane,F.(2015).Effectiveness Of Miller's Effective Dialogue On Marital Conflicts Of Parents With Two Or Less Than Two Years Old Mentally Retarded Children Under Welfare Organization In Arak. Gazi Univertesi Gazi Egitim Fakultesi Dergisi,4(3):1-7.
Atkins,D.C.,Doss,B.D.,Thum,Y. M., Sevier, M& Christensen, A. (2005).Improving relationship: Mechanisms of change in couple therapy,Journal of Counseling and Clinical Psychology, 73:624-633.
Bagarozzi, D.A. (2001).Enhancing intimacy in Marriage. A clinician'sguide. Brunner-Rout ledge.
Belanger, Isabelle; Simard Marie – Claude; Lavoie, Stephanie; Chartrand, Elise. (2002). Fonctiondugeste interactif et du regard dans laregulation de la response decoute chez des conjoinstsconjugalement satisfaits et insatisfaits, from Canadian Journal of behaviourol science. 34(4):50-62.
Blume, T. W. (2006). Becoming a family counselor: A Bridge to family therapy theory and practice. Hoboken, NJ. USA: wiley.
Brock GW, Joanning H. A(1983). comparison of the relationship enhancementprogram and the Minnesota couple communication program. Journal of Marital and Family Therapy. 9(4):413-421.
Coan, S. (2004). The impact of residential experience on the Division of Household labor, conflict patterns, differentiation, and marital satisfaction. Upublished Doctoral Dissertation.
Cropley, C.J. (2005). The effect of couple entatitivity on attributions, nonverbal communication, and relational satisfaction. Dissertation Abstracts International. 65:37-43.
Danczak, A. (2011).Dialogue as a Means of Building the Spirituality of a Married Couple.Journal: INTAMS review ,1) 17(:61-68.
Doohan, E., Carr`ere, S., Siler, Ch., & Beardslee, Ch. (2009). The link between themarital bond and future triadic family interactions. Journal of Marriage and Family.71(5):892-904.
Du Plessis, K. (2008). Attachment and Conflict in Close Relationships: The association of attachment with conflict resolution styles, conflict beliefs, communication accuracy and relationship satisfaction. A thesis for the degree of Doctor of Philosophy in Psychology at Massey University, Albany, New Zealand.
Edalati A, Redzuan M(2010). Perception of women towards family values and their marital satisfaction. Journal of American science. 6(4):132-7.
Feldman K. (1999). The couples dialogue of Imago Relationship Therapy as a spiritual process. The journal of imago relationship therapy.4(2):43-68.
Fincham, F. D., & Beach, S. R. H. (2010). Toward a positive relationship science Of memes and marriage. Journal of Family Theory and Review, (2): 4–24.
 Garland, R. (1981). Training married couples in listening skills, Journal of family relations. 30:30-39.
Gottman J. The marriage clinic. New York, NY: W.W. Norton; 1999
Gottman JM. What predicts divorce? The relationship between marital processes and marital outcomes. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates; 1994.
Gottman, J. M., & Levenson, R. W. (2000). The timing of divorce: Predicting when a couple will divorce over a 14 year period. Journal of Marriage and Family, 62(3): 737-745.
Gottman, J.M., & Notarius, C.I. (2002). Marital research in the 20th century and a research agenda for the 21st century. Family Process Journal, 41, 159-197.
Hansson, K., & Lund Bland, A. (2006). Couple therapy effectiveness of treatment and long term follow up. Journal of Family Therapy,1 (28):117-125.
Heller, P.E. & Wood, B. (1998).The process of intimacy. Journal ofMarital and Family Therapy, 24(3):273-284.
Hendrix, H., Hunt, H. (2013). Making marriage simple: Ten truths for changing the relationship you have into the one you want. New York (NY): Crown publishERS.
Holman, T. B. (2001). Premarital Prediction of Marital Quality or Breakup: Research, Theory, and Practice. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.
Macnee CL, McCabe SRN.(2008). Understanding nursing research: using research in evidence-based practice. 2nd ed. ed. Philadelphia, PA: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins.
Muro, L., Holliman R & Luquet W. (2015). Imago Relationship Therapy and Accurate Empathy Development. Journal of Couple & Relationship Therapy: Innovations in Clinical and Educational Interventions Access options,15(3):232-246.
Olson, D., & DeFrain, J. D. (2003). Marriages and families: Intimacy, strengths, and diversity: McGraw-Hill.
Polit DF, Beck ChT. (2008). Nursing research,generation and assessing evidence for nursingpractice. 8th ed. Philadelfia: Wolters Kluwer Health/ lippincott Williams & Wilkins.
Tolested, B. & Stokes, S. T. (1993). Relationship of verbal effective and Physical intimacy to marital satisfaction. Journal of Counseling Psychology, 30: 573-580.
Vangelisti, A. L. (2006). Theorizing what we think we know: Issues in theory construction and use in family and relational communication. Paper presented at the meeting of the National Communication Association, San Antonio, TX.
Weaks,G.R,Treat,S.R(2001).couples in treatment.tecnigues and approaches for effective practice.New York,Brunner-Routledge.
Westerop, K. (2002). Building healthy couple relationship: Do communication skills, gender, hope, and family types make a difference? .Trinity western university. Canada.
Wishman,M,&Courtnage,E.(2003).Correlates.of.depression&marital.dissatisfaction:Perception of marital communication style.Journal of Social and Personal Relationship,20:757-769