تدوین الگوی بومی خانواده شادی محور با استفاده از نظریه مبنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، ده ونک، تهران، ایران

3 استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهرا، ده ونک، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تدوین الگوی بومی خانواده شادی­محور انجام پذیرفت. پژوهش از نوع مطالعات کیفی بود که با استفاده از نظریه داده­ها  صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل تمام متخصصان شاغل حوزه خانواده در سال 1396 و هم­چنین تمام فرهنگیان شاغل استان قم که خانواده خود را شاد می­دانستند و در پرسشنامه شادی آکسفورد حد نصاب  نمره شادی را کسب کرده بودند. روش نمونه­گیری در بخش انتخاب  متخصصان هدفمند از نوع متوالی گلوله برفی و در بخش انتخاب خانواده­ها هدفمند متوالی همگون  بود. این پژوهش با 16 نفر از متخصصان حوزه خانواده و 21 خانواده شاد به حد اشباع رسید. جمع­آوری داده­ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته و با روش مثلث­سازی انجام شد. از تجزیه و تحلیل مصاحبه با خانواده­های شاد 98 مقوله در شناسه­گذاری باز و 13 مقوله در شناسه­گذاری محوری، و از تجزیه و تحلیل مصاحبه با متخصصان خانواده 87 مقوله در شناسه­گذاری باز و 11 مقوله در شناسه­گذاری محوری و از تجزیه وتحلیل کیفی متون و پژوهشهای مرتبط با عوامل مؤثر در شادی خانواده، 23 مقوله به دست آمد که در شناسه­گذاری محوری در ده مقوله بر اساس شباهت موضوعی قرار داده شد. در نهایت  با استفاده از مثلث­سازی و بر اساس مقوله­های متون و پژوهشهای مرتبط، مصاحبه با متخصصان و خانواده­های شاد، الگوی بومی خانواده شادی­محور در ده بعد تدوین شد.    

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development of a Local Model of Happiness-Oriented Family Using Grounded Theory

نویسندگان [English]

  • mansoureh sadat chavoshi 1
  • syedeh monavar yazdi 2
  • simin hosseinian 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Counseling, Faculty of Humanities, Research and Science Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author: Full Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Al-Zahra University, Tehran, Iran
3 Full Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Al-Zahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This research was conducted with the aim of developing a local model of happiness-oriented family. This is a qualitative study carried out on the basis of grounded theory. The research population consisted of all the specialists involved in the field of family in 2017, as well as all the teachers in Qom province who considered their family happy and had got the cut-off score in the Oxford Happiness Questionnaire. The sampling method used to select the specialists was the purposive method (the sequential snowball type) and the method used to select the families was also purposive (the homogeneous   sequential type). This research reached the saturation level with 16 specialists involved in the field of family and 21 happy families. The data were collected using an in-depth semi-structured interview and triangulation. From the analysis of the interviews with happy families 98 categories in open coding and 13 categories in axial coding, from the analysis of interviews with family specialists 87 categories in open coding and 11 categories in axial coding, and from the qualitative analysis of the literature and the research studies related to the factors affecting family happiness 23 categories were obtained, which were classified into 10 categories in axial coding based on thematic similarity. Finally, using triangulation and based on the categories of the related literature and studies and interviews with the specialists and happy families, the local model of happiness-oriented family with ten dimensions was developed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • local model
  • qualitative research
  • happiness-oriented family

مراجع

ابراهیمی، صابر (1393). بررسی تأثیر عنصر رنگ در مبلمان شهری و روحیه و رفتار شهروندان شهر اسلامی. کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار. مشهد. مؤسسه بین­المللی مطالعات معماری و شهرسازی مهراز شهر.
استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1990). اصول روش تحقیق کیفی. ترجمه بیوک محمدی (1390). تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
افضل­نیا، محمدرضا (1391). بهداشت روانی خانواده. تهران: انتشارات نسل نواندیش.
امیرتیموری، امینه (1390). بررسی تأثیر انسجام و انعطاف­پذیری خانواده بر کمال­گرایی و شادی فرزندان. پایان­نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشگاه شیراز.
امیری­مجد، مجتبی؛ زری­مقدم، فاطمه (1389). رابطه شادکامی و رضایت زناشویی در بین زنان شاغل فرهنگی و خانه­دار شهر اراک. فصلنامه علوم رفتاری دانشگاه آزاد واحد ابهر. س 2. ش 4.
بازرگان، عباس (1395). مقدمه­ای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: انتشارات نشر دیدار.
بکتاشیان اصفهانی، اسفیدانی، محمدرحیم (1394). بررسی تأثیر هوش هیجانی بر شادی کارکنان. مطالعه موردی: شرکت ایران کیش اصفهان. دومین کنفرانس بین­المللی ابزار و تکنیکهای مدیریت. تهران.
جدیدی، محسن؛ شمسایی، محمدمهدی؛ عبدالله­زاده، فاطمه؛ عزیزی­عقیل­آبادی، آزاده (1393). مطالعه کیفی علل و عوامل مؤثر بر شادی و یاس اجتماعی جوانان. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. ش 23: 46 ـ 31.
چلبی، مسعود؛ موسوی، سیدمحسن (1389). بررسی جامعه­شناختی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان. مجله جامعه­شناسی ایران. دوره نهم. ش 1 و 2: 57 ـ 34.
خنیفر، حسین؛ بردبار، حامد؛ فروغی­قمی، فریبا (1391). بررسی رابطه بین سبک هویتی دانشجویان با شادی و ارائه راهکارهای عملی برای ارتقای شادی دانشجویان. مطالعه موردی: دانشجویان پردیس قم دانشگاه تهران. مجله فرهنگ در دانشگاه اسلامی. س 2. ش 1.
داینر، اد، بیسواس، داینر، رابرت (1391). شادی، ثروت بیکران روانشناختی. ترجمه حسن عبداله­زاده، طاهر محبوبی، معصومه باقرزاده. تهران: انتشارات آذرین مهر.
زارعی­متین، حسن؛ بحیرانی، صدیقه؛ افتخاری غریب دوستی، ثریا (1391). بررسی تأثیر شخصیت بر شادی در میان دانشجویان. فرهنگ در دانشگاه اسلامی. س 2. ش 1: 22 ـ 3.
طاهرنشاط­دوست، حمید (1388). تعیین عوامل مؤثر در شادکامی کارکنان شرکت فولاد مبارکه. مجله جامعه‌شناسی کاربردی. س 20. ش 1 (پیاپی 33): 118 ـ 105.
علی­زاده­اقدم، محمدباقر؛ عباس­زاده، محمد؛ حبیب­زاده، اصحاب؛ عبادی، سارا (1393). بررسی رابطه بین شادی و احساس امنیت ابعاد آن در افراد مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز. فصلنامه برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. دوره پنجم. ش 18: 257 ـ 223.
فلیک، اووه (2006). درامدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی (1393). تهران: انتشارات نشر نی.
هزارجریبی، جعفر؛ آستین­افشان، پروانه (1388). بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی با تأکید بر استان تهران. جامعه­شناسی کاربردی. دوره 20. ش 1 (پیاپی 33): 146 ـ 119.
ویسه، زهرا؛ رافضی، زهره؛ مشهدی­فراهانی، ملکه (1395). تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر هوش هیجانی و هوش معنوی و شادکامی دانش­آموزان دبیرستان و پیش دانشگاهی. سومین کنفرانس بین­المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی. استانبول. ترکیه.

Argyle, Michael &  Hills , Peter(2000)Religious Experiences and Their Relations With Happiness and Personality”. The International Journal for the Psychology of Religion, Volume 10, 2000 - Issue 3,pp157-172

Angelo, Emanuela D'. Zazzaro_, Alberto(2009). “Happiness and Relative Income in Italy”.working paper
Bagherian, Mandana. Mojembari ,Adis Kraskian(2016). “The Relationship between Happiness and Self-Awareness among Introverts and Extroverts”. Psychology, 2016, 7, 1119-1125, Published Online July 2016 in SciRes. http://www.scirp.org/journal/psych http://dx.doi.org/10.4236/psych.2016.78112
Blancho,l,.F(2007).”Family focused intervention to promote happiness”,Journal of personality and social psychology,53,p:200-230
Bodenmann,G., Fridtjof W. Nussbeck , Thomas N. Bradbury(2016). “Improving Personal Happiness Through Couple Intervention”: A Randomized Controlled Trial of a Self-directed Couple Enhancement Program, Journal of Happiness Studies, Volume 17, Issue 1 , pp 213-237
Carr,A.(2012).Family therapy: concepts,process,and .Malden:John wily&sons
Fordyce,M.w.(1983).A program to increase Happiness:Further studies,Journal of counseling psychology,30,pp.483-498
Gray, Rossarin Soottipong . Chamratrithirong, A, Pattaravanich ,U(2013).” Happiness Among Adolescent Students in Thailand: Family and Non-Family Factors”. Social Indicators Research, Vol 110, Issue 2, pp 703–719
Hassanzadeh, Ramzan . Mahdinejad, Galin(1391).” Relationship between Happiness and Achievement Motivation: A Case of University Students”. Journal of Elementary Education ,Vol.23, No. 1 pp.53-65
Headey,B, Ruud Muffels &Gert G. Wagner,(2013). “Parents Transmit Happiness Along with Associated Values and Behaviors to Their Children: A Lifelong Happiness Dividend”?, Social Indicators Research , Volume 116, Issue 3 , pp 909-933
Hamermesh,D,  Abrevaya,J(2013). “Beauty is the promise of happiness?” Vol 64, pp 351–368
Kumar ,M & Tiwari , P. S. N.(2016).” Structural Influence of Family on Religious Orientation, Quality of Life and Happiness”, International Journal of Applied Psychology, 6(4): 94-99
Kang,Y& Park,J(2014). “A study of Communication Effects of College Students and Their Parents on Family Cohesion and Happiness”, Advanced Science and Technology Letters, Vol.59, pp.139-143
Lim, Sun Ah. You, Sukkyung(2015). “Parental Emotional Support and Adolescent Happiness: Mediating Roles of Self-Esteem and Emotional Intelligence”. Applied Research in Quality of Life Vol 10, Issue 4, pp 631–646
Lyubomirsky,s.(2008).The how of happiness:A new approach to getting the life you want .Newyork.the penguin press
Lyubomirsky, Sonja. Layous, Kristin (2013).” How Do Simple Positive Activities Increase Well-Being? “.Current Directions in Psychological Science, Vol 22, Issue 1
Mohanty, M.S) 2014).”What Determines Happiness? Income or Attitude: Evidence From the U.S”. Longitudinal Data Journal of Neuroscience, Psychology, and Economics ,2014, Vol. 7, No. 2, 80–102.
MousaVimoghadam,S.R Fariba Cheraghi, Seyedi,M & Dousti,R( 2016). “Examine the Relationship Between Happiness and Practices of Parenting with Conduct Disorders of Children”. Research Journal of Medical Sciences, Vol 10,Issue 4,pp 227-231.
M, Demir. J .Jaafar .  N ,Bilyk,(2012).” Social skills, friendship and happiness: a cross-cultural investigation” US National Library of Medicine National Institutes of Health , 152(3):379-85.
MacKerron, G . Mourato, S (2013)“Happiness is greater in natural environments”.vol 23,issue5,pp 992-1000
Pollockr, Noah C. Noser, Amy E. (2016)”Do Orientations to Happiness Mediate the Associations Between Personality Traits and Subjective Well-Being?”. Journal of Happiness Studies, Vol 17, Issue 2, pp 713–729
Pierewan, Adi Cilik, Tampubolon, Gindo (2015).” Happiness and Health in Europe: A Multivariate Multilevel Model”. Applied Research in Quality of Life, Vol10, Issue 2, pp 237–252
Rayan, M..Niemiec & Wedding,D (2010). “Can Movies Enhance Happiness?”, Journal of Happiness Studies, Vol 11, Issue 5, pp 655–657
Ruiz-Aranda D, Extremera N, Pineda-Galán C(2014). “Emotional intelligence, life satisfaction and subjective happiness in female student health professionals: the mediating effect of perceived stress”. J Psychiatr Ment Health Nurs, 21(2):106-13
Rothstein, Bo(2010).” Corruption, Happiness, Social Trust and the Welfare State: A Causal Mechanisms Approach”. QoG Working Paper Series 2010:9, ISSN 1653-8919
Raboteg-Saric, Zora. Sakic, Marija(2013).  “Relations of Parenting Styles and Friendship Quality to Self-Esteem, Life Satisfaction and Happiness in Adolescents”.Applied Research in Quality of Life. Vol9, Issue 3, pp 749–765
Snyderو C. R. “Hope Theory: Rainbows in the Mind “. Psychological Inquiry, Vol. 13, No. 4(2002), pp. 249-27
Seligman,M.(2002).Authentic happiness using the new positive psychology to realize your potential fot lasting fulfillment.Newyork:free press
Walsh,F.(2011). “Family therapy:systemic approaches to practice” .In J.Brandell(ED),Theory and practice of clinical work(pp.153-178).Thousand oaks,CA:Sage
Walsh,F.(2012). Normal Family processes:Growing diversity and complexity.Newyork:Guilford press
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده
دوره 13، شماره 44
آذر 1397
صفحه 7-26

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 مرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 20 مرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 28 مرداد 1397
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار