اثر بخشی آموزش ایمن‌سازی روانی مایکنبام بر بهبود سلامت روانی زنان متقاضی طلاق

نویسندگان

1 دانشگاه ازاد اراک

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

هدف پژوهش، بررسی اثر بخشی آموزش ایمن سازی روانی مایکنبام بر بهبود سلامت روانی زنان متقاضی طلاق بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه تحقیق شامل 30 نفر از زنان متقاضی طلاق بود که داوطلبانه از بین 61 نفر از زنان متقاضی طلاق به عنوان جامعه مورد مطالعه، انتخاب، و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی هفت جلسه 80 دقیقه‌ای مورد آموزش ایمن‌سازی روانی مایکنبام قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه سلامت روان گلدنبرگ بود. داده‌ها با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس تک متغیره) با نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره در فرضیه اصلی نشان داد آموزش ایمن‌سازی روانی مایکنبام بر سلامت روانی زنان متقاضی طلاق اثربخشی معنی‌داری دارد. هم‌چنین نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد آموزش نیز بر مؤلفه‌های سلامت روانی (ضعف جسمانی، اضطراب و بیخوابی، کنش-وری اجتماعی، افسردگی) اثربخشی معنی‌داری دارد. آموزش ایمن‌سازی روانی مایکنبام می تواند با بهبود سلامت روانی زوجین به عنوان یک روش مداخله‌ای مفید برای زنان متقاضی طلاق به کار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها


  1. السون، دیوید‌اچ؛ دفری، جان؛ السون، ایمی‌کی (1391). مهارتهای ازدواج و ارتباط زناشویی کارآمد. ترجمه احمدرضا بحیرایی و نادر فتحی. تهران: روانشناسی و هنر. تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2000.
  2. امیری، محمد؛ آقایی، اصغر (1390). تأثیر آموزش ایمن‌سازی روانی در مقابل استرس بر علائم اختلال جسمانی بیماران دیابتی. رویکردهای نوین آموزشی. س 6. ش 1: 61 ـ 74.
  3. بهمنی، بهمن؛ عسگری، علی (1385). هنجارهای ملی و ارزیابی شاخصهای روانسنجی پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) برای دانشجویان علوم پزشکی ایران. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان ایران.
  4. تقوی، محمدرضا (1380). بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ). مجله روانشناسی. س 5. ش 4: 385 ـ 395.
  5. حسن‌زاده لیف شاگرد، منیره؛ ترخان، مرتضی؛ تقی‌زاده، محمد احسان (1392). اثربخشی ایمن‌سازی مقابل استرس بر استرس ادراک شده زنان باردار با سابقه ناباروری. پرستاری و مامایی جامعه نگر. س 23. ش 2: 27 ـ 34.
  6. دربان، فاطمه؛ مظلوم، سیدرضا (1392). بررسی تأثیر برنامه مهارتهای مقابله با استرس و ایمن‌سازی در مقابل استرس منجر به بهبود سلامتی عمومی در پرستاران. مجله علوم پزشکی کرمان. دوره 18: 64 ـ 74.
  7. صادقی موحد، فریبا؛ نریمانی، محمد؛ رجبی، سوران (1389). بررسی تأثیر آموزش مهارتهای مقابله‌ای بر وضعیت سلامت روانی دانشجویان. مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل. دوره 8. ش 3: 261 ـ 269.
  8. غلامی، علی؛ بشیلده، کیومرث؛ رفیعی، عزیمه (1391). اثربخشی تئاتر درمانی بر سلامت روانی زنان مطلقه. فصلنامه روشها و مدلهای روانشناختی. س 2. ش 10: 45 ـ 64.
  9. غلامی، علی؛ بشیلده، کیومرث (1390). اثربخشی معنویت درمانی بر سلامت روانی زنان مطلقه. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده. س 1. ش 3: 231 ـ 248.
  10. مایکنبام، دونالد (1376). آموزش ایمن‌سازی در مقابل استرس. ترجمه سیروس مبینی. تهران: رشد. تاریخ انتشار به زبان اصلی 1986.
  11. مظلوم، سیدرضا؛ دربان، فاطمه؛ کاشانی‌لطف‌آبادی، مسعود (1390). تأثیر برنامه ایمن‌سازی در برابر استرس بر کیفیت زندگی پرستاران شاغل در بخش روان. نشریه پرستاری ایران دانشگاه علوم پزشکی تهران. دوره 25. ش 76: 42 ـ 54.
  12. محمودی، ملک؛ الیگودرزی، امیر (1390). پس از طلاق. اصفهان: فهمیده.
  13. نریمانی، محمد؛ حسن‌زاده، شهناز؛ ابوالقاسمی، عباس (1391). اثربخشی آموزش ایمن‌سازی روانی بر کاهش استرس، اضطراب و افسردگی دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی. مجله روانشناسی مدرسه. دوره 1. ش 3: 101 ـ 117.
  14. نیک‌آمال، میترا؛ یارمحمدی، پروانه؛ شادمانفر، نسرین؛ زنگنه، لیلا (1392). اثر بخشی آموزش مقابله با اضطراب و حساسیت بین فردی بر سلامت روانی زنان میانسال. مجله تحقیقات روانشناختی. س 5. ش 20: 96 ـ 82.
  15. Bolkan, A.(2015). The Effects Of Life Skills Psycho-education Programme On Divorced Women’s Level of Inner Directed Support and Analysis of this effect based on Types Of Marriage and Various Demographic Features. Procedia - Social and Behavioral Sciences 205,PP: 655 – 663
  16. Braithwaite, S., & Holt-Lunstad, J. (2017). Romantic relationships and mental health. Current Opinion in Psychology, 13,PP: 120-125.‏
  17. Ellison, C. G.; Anthony, B. W., Glenn, N. D., Marquardt, E.(2011).The effects of parental marital discord and divorce on the religious and spiritual lives of young adults. the Journal Social Science Research. Vol :40, PP:538-551.
  18. FangLee, C., Chi Kuo, C., WeiChien, T., Rung Wang, Y.(2015). A Meta-Analysis of the Effects of Coping Strategies on Reducing Nurse Burnout, Original Research Article. Applied Nursing Research, Volume 31, PP:100-110.
  19. Gellatly, C., & Störmer, C. (2017). How does marriage affect length of life? Analysis of a French historical dataset from an evolutionary perspective. Evolution and Human Behavior.‏
  20. Hahlweg, K., & Richter, D. (2010). Prevention of marital instability and distress. Results of an 11-year longitudinal follow-up study. Behaviour Research and Therapy, 48(5), PP:377-383.‏
  21. Hasanvandi, S., Valizade, M., Mehrabizade Honarmand, M., Mohammadesmaeel, F.(2013).Effectiveness of Stress Management on Mental Health of DivorcedWomen. Procedia - Social and Behavioral Sciences 84,PP: 1559 – 1564
  22. Keyes, C. L., Ryff, C. D. (2003). Somatization and mental health: A comparative study of the idiom of distress hypothesis. Social Science & Medicine, 57(10), PP: 1833-1845.
  23. Lee, S. H., Ahn, S., Lee, Y. J., Choi, T., Yook, K., Suh, S.(2010).Effectiveness of a meditation- based stress management program as an adjunct to pharmacotherapy in patients with anxiety disorder. J Psychosom Res. 62,PP: 189-195.
  24. Meichenbaum, D.(1974). Self- instructional training :A cognitive prosthesis for the aged. Human development.17(4).PP: 273-280.
  25. Meichenbaum, D.(2007).Stress Inoculation training: A preventative and treatment approach. Canada: N2L,PP:1-3.
  26. Michalsen, A., Grossman, P., Lehmann, N., Knoblauch, N., Paul, A., Moebus, S.(2005). Psychological and quality-of life outcomes from a comprehensive stress reduction and lifestyle program in patients with coronary artery disease: results of a randomized trial. Psychother Psychosom, 74, PP: 344-352.
  27. Moe, K. (2012). Factors influencing women’s psychological well-being within a positive functioning framework.
  28. Noorbala, N.(2011). Psycho-social mental and it recovery strategies. Ir Psy Cli Psyc ,17 (2),PP:151-6. [In Persian].
  29. Salazar, L. R. (2015). The negative reciprocity process in marital relationships: A literature review. Aggression and Violent Behavior, 24, PP: 113-119.‏
  30. Sung, R.(2009). Effectiveness of a stress management program in hardiness and health status. Journal of Behavioral Medicine. 6. PP: 12-24.
  31. Wickrama, K., Frederick, O., Rand, L., Conger, G., Elder, J.(2006).Changes in family financial circumstances and the physical health of married and recently divorced mothers. Original Research Article Social Science & Medicine, Volume 63, Issue 1, PP:123-136