سنجش میزان اثرگذاری مؤلفه های سازگاری بر تحکیم خانواده

نویسنده

محل کار دانشگاه پیام نور

چکیده

سازگاری زن و شوهر در خانواده‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیقات بسیاری نشان داده که کاهش میزان آن تهدیدی برای بقاء خانواده‌هاست. هدف اساسی این تحقیق سنجش میزان اثرگذاری هر یک از مؤلفه‌های سازگاری یعنی توافق و همرأیی، پیوستگی، ابراز عواطف و رضایتمندی از زندگی زناشویی بر تحکیم خانواده‌هاست. این پژوهش با روش پیمایشی و رویکرد جامعه‌شناختی، 148 نفر از کارکنان متأهل (64 هیأت علمی و 84 کارمند) دانشگاه‌های پیام نور استان همدان را با شیوه ‌نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب کرد و با استفاده از پرسشنامه بومی‌شده سازگاری ویک و بنازون و همکارانش و فیلیسینگر و اسپانیر مورد مطالعه قرار داد. یافته‌ها نشان داد، میزان اثرگذاری هر یک از مؤلفه‌های سازگاری بر تحکیم خانواده یکسان نیست. نتایج تحلیل‌ رگرسیون چند متغیره نشان داد که -پیوستگی به خانواده با (515/0= β) و سپس ابراز عواطف و احساسات با (330/0=β) به ترتیب بیشترین تأثیر را بر تحکیم خانواده دارد. این نتیجه متمایز از نتایج تحقیقات فیلیسینگر و اسپانیر است که توافق و ابراز دلبستگی در روابط جنسی را مهمترین مؤلفه تبیین‌کننده تحکیم خانواده‌ها بر می‌شمارد. این نتیجه تحت تأثیر فرهنگ جامعه است.

کلیدواژه‌ها


  1. آرون، ریمون (1354). مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی. ترجمه باقر پرهام. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
  2. آزاده، اعظم؛ عبادی، منصوره؛ آزمون، سیده مریم (1391). رابطۀ اختلال اجتماعی، حمایت اجتماعی و عزت نفس جوانان. مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران. دورۀ هفتم. ش 2: 27-3.
  3. امینی، ابراهیم (1379). انتخاب یک همسر. تهران: سازمان انجمن اولیاء مدارس.
  4. بهشتی، احمد (1383). مسائل تربیتی. تهران: امیرکبیر.
  5. بهنودی، زهرا (1381). مدیریت بهداشت خانواده، تئوری پیشرفت خانواده. تهران: بشرا.
  6. بیرو، آلن (1370). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه باقر ساروخانی. تهران: انتشارات کیهان.
  7. پاتو، مژگان؛ حقیقت، فرشته؛ حسن‌آبادی، حمیدرضا (1393). بررسی نقش کیفیت ارتباط زناشویی در پیش‌بینی بهزیستی ذهنی و شادکامی دانشجویان. مطالعات زن و خانواده. دوره 2. ش 1: 27 ـ 23.
  8. چلبی، مسعود (1372) . وفاق اجتماعی. نامه علوم اجتماعی. ش 3: 28 ـ 15.
  9. چلبی، مسعود (‌1383). چارچوب مفهومی پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان. تهران: طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  10. چلبی، مسعود (1385). تحلیل اجتماعی در فضای کنش. تهران: نشر نی.
  11. حجازی، سارا (1385). بررسی اثربخشی آموزش گروهی حل مسئله بر سازگاری اجتماعی زنان مبتلا به اختلال خلقی دوقطبی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
  12. الحسن، محمد (1365). وسیله الشیعه. قم: ال البیت لاحیا التراث.
  13. دانش، عصمت (1389). افزایش سازگاری زناشویی زوج‌های ناسازگار با مشاوره از چشم‌اندازی اسلامی. مطالعات روان‌شناختی. دوره 6. ش 2: 1 ـ 20.
  14. دوآن، شولتس (1369). روان‏شناسى کمال. چ پنجم. ترجمه گیتى خوشدل. تهران، انتشارات نشر نو.
  15. دورکیم، امیل (1369). درباره تقسیم کار اجتماعی. ترجمه باقر پرهام. بابل: کتابسرای بابل.
  16. ریترز، جورج ( 1373). نظریه‌های جامعه شناسی. ترجمه غروی زاد. تهران:‌ انتشارات جهاد دانشگاهی.
  17. زارع، مریم؛ سامانی، سیامک (1387). بررسی نقش انعطاف‌پذیری و انسجام خانواده در هدفگرایی فرزندان. فصلنامه خانواده پژوهی. س چهارم. ش 13: 36 ـ 17.
  18. ساروخانی، باقر (1376). طلاق. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  19. شاملو، سعید (1377). مکتب‌ها و نظریه‌ها در روان‌شناسی شخصیت. چ ششم. تهران: رشد.
  20. شولتز، دوان؛ شولتز، سی‌ال (1375). تاریخ روان‌شناسی نوین. چ سوم. ترجمه علی‌اکبر سیف و دیگران. تهران: رشد.
  21. شولتز، دوان؛ شولتز، سی‌ال (1388). نظریه‌های شخصیت. چ پانزدهم. ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: ویرایش.
  22. علوی نژاد، سید حیدر (1386). عوامل استحکام خانواده در فرهنگ قرآنی. نگاه ویژه (قرآن و خانواده 2). فصلنامه پژوهش‌های قرآنی. ش 50 ـ 49: 129 ـ 112.
  23. علی‌اکبری، مهناز؛ کی‌قبادی، شیرین (1388). رابطه جنسی با بهداشت روانی و سازگاری زناشویی زنان. چهارمین کنگره جهانی خانواده و سلامت جنسی. انجمن روانپزشکی تهران.
  24. عمید، حسن (1363). فرهنگ فارسی عمید. ج دوم. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
  25. فاتحی‌زاده، مریم؛ احمدی، سید احمد (1384). بررسی الگوهای ارتباط ازدواج و میزان رضایتمندی زناشویی شاغل در دانشگاه اصفهان. خانواده پژوهی. ش 2: 120 ـ 109.
  26. کوزر، لوئیس (‌1369). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی.‌ ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
  27. کی‌نیا، مهدی (1370). مبانی جرم‌شناسی. فصلنامه کتاب زنان. ش 25: 23.
  28. گال، مردیت؛ بروگ، والتر؛ گال، جویس‌ (1382). روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمه احمد رضا نصر و دیگران. تهران: انتشارات سمت.
  29. گل‌شیری اصفهانی، زهرا؛ خادمی، حسین؛ صدیقی، رضا؛ تازه، مهدی (1388). تأثیر انسجام اجتماعی بر مشارکت روستائیان، موردی بخش گندمان شهرستان بروجن. فصلنامه روستا و توسعه. س 12. ش 1: 167-147.
  30. گود، ویلیام (1352). جامعه و خانواده. ترجمه ویدا ناصحی. تهران: ترجمه و نشر کتاب.
  31. گیدنز، آنتونی (1380). پیام‌های مدرنیت. چ دوم. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات مرکز.
  32. گیدنز، آنتونی (1382). جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
  33. لطیف‌نژاد‌ رودسری، رباب؛ کرمی دهکردی، اکرم؛ اسماعیلی، حبیب‌الله؛ موسوی، نزهت؛ آقامحمدیان ‌شعرباف، حمیدرضا (‌1390). بررسی ارتباط تصویر ذهنی از بدن با سازگاری زناشویی در زنان نابارور. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران. ش 6: 19 ـ 9.
  34. مجلسی، محمدباقر (1362). بحارالانوار. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  35. مجلسی، محمدباقر (1404 هـ ق). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.
  36. محدثی، حمیده؛ یوسفی اصل، محمد (1389). راهکارهای تحکیم بنیان خانواده. فصلنامه پرستاری و مامایی ارومیه. دوره هشتم. ش 4: 275 ـ 270.
  37. محسنی تبریزی، علیرضا (1383). وندالیسم. مبانی روانشناسی اجتماعی ـ جامعه شناسی و روانشناسی رفتار وندالیستی در مباحث آسیب شناسی و کژ رفتاری اجتماعی. تهران: انتشارات آن.
  38. مظاهری، حسین (1372). درس‌های اخلاقی برای خانواده‌ها در اسلام. قم: شفق.
  39. میلر، دلبرت سی (1380). راهنمای سنجش و تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشرنی.
  40. نوری، اعظم ‌(1391). عوامل تضعیف استحکام خانواده. دوفصلنامه پژوهش نامه اسلامی زنان و خانواده. س 3. ش 6: 114 ـ 87.
  41. Abbasi F. (2006), "Relationship between sexual function and satisfaction of married women with mental health of Qazvin" [dissertation]. Tehran: Iran University of Medical Sciences, [Persian].
  42. Argyle, M. (2008). Social Encounters: Contributions to Social Interaction. Aldine Transaction Baumeister, R. F. (Ed.) (1999). The Self in Social Psychology. Philadelphia, PA: Psychology Press (Taylor & Francis).
  43. Atkinson M. P., & Glass, B. L. (1987) “Marital age hierogamy and homogamy”, Journal of Marriage and the Family, 47(3) (1985).
  44. Atkinson, G.B.J. & Mc Carthy, B. % Phillips, K. M., (1987), Studding Society. An Introduction to Social Science, Oxford University Press.
  45. Bar-On, R.‌ (2006).‌The Bar-On Model of Emotional-Social Intelligence (ESI). Psicothema. 18, 13-25.
  46. Beck, Ulrich (1992). Risk society: Towards a New Modernity, Sage.
  47. Beck, Ulrich (1994). Giddens,s and Lash, Scott: Reflexive Modernization, Polity.
  48. Benazon N, Wright J, Sabourin S. (1992).Stress, sexual satisfaction, and marital adjustment in infertile couples. J Sex Marit, Theran: Winter 1992; 18(4):273-84.
  49. Booth, Alan & Johanson, David & Edvards, John N. (1983), Meaning Marital Instability, journal of marriage and the family,‌45(2), pp.: 387-392.
  50. Brinker hoff. David. & white.1ynnk‌ (1988), journal of marriage and the family, 30, p: 260.
  51. Byers, E.S. (2005). Relationship satisfaction and sexual satisfaction: A longitudinal study of individuals in longterm Relationships. J Sex Res, 42(2):113-8.
  52. Coser, L.A. & Rozenberg, (1977), Masters of Sociological Thought, N, Y: Harcourt Brace Jovanovich Inc.
  53. Fergusson, D. M. & Horwood, L. J. & Shanon, F. T. (1984), a Proportional Hazards Model of Family Breakdown, Journal of Marriage and the Family, 46(3), pp.: 539-549.
  54. Giddens, Anthony (1990). The Consequences of Modernity, Cambridge: polity presses Stanford: Stanford University.
  55. Good, William (1964), the Family, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice- Hall, Inc.
  56. Hamilton, G. A. (1929). Research in Marriage, New York: Boni.
  57. Hamilton, Peter, (1983), Talcout Parsons, London: Routledge.
  58. ianr. Un. Edu/pubs/family/g 1269. htm> [1386].
  59. Lingren, M. G. (2003), "Creating sustainable families", [On-Line]. Availiable: http: www.
  60. Miller, C. Delbert (2002). Handbook of Research Design and Social Measurement, sth ed, Sage(1991), Translated by Hooshang Naiebi, Tehran: Ney Press.
  61. Olson, M.H.(1999)‌Circumplex model of marital & family systems. Journal of Family Therapy, 22: 144-167.
  62. Orathinkal, J & Vansteewegen, A, (2006). Religiosity and marital satisfaction, Contemporary Family Therapy, 28, 497-504.
  63. Parsons, TaLcott(1965), Man and Civilization, New York: McGraw-Hill Book Company.
  64. Sandford, K. (2006). Communication during marital conflict: When couple alter appraisal, they change their behavior. Journal of Family Psychology. 20, 2, 256-265.
  65. Sandford, K. (2006). Communication during marital conflict: When couple alter appraisal, they change their behavior. Journal of Family Psychology. 20, 2, 256- 265.
  66. Santtila, P. & Wager, I. & Witting, K. & Harlaar, N. & Jern, P. & Johansson, A. & et al (2008). Discrepancies between sexual desire and sexual activity: Gender differences and associations with relationship satisfaction, J Sex Marital, Theran: 34:31-44.
  67. Spanier, Graham & Filisinger, Erik E.(1983).Chpter 8,"The Dyadic Adjustment Scale" in Erik E Flisinger, ed Marriage and Family Assesment A Source Book for Family Thrapy, Beverty Hills, CA: Sage.
  68. Sprecher S. (2001). Equity and social exchange in dating couples: Associations with satisfaction, commitment and Stability. J Marriage Family. 63(3):599-613.
  69. Sullivan, T. (2001). Understanding the relationship between religiosity and marriage: An investigation of the immediate and longitudinal effects of religiosity on newlywed couples, Journal of Family Psychology, 15, 610- 628.
  70. Vick, KE. (2006).The applicability of the dyadic adjustment scale for rural marital assessment. Dakata: University of South Dakata: 1553-9.