بررسی عوامل مؤثر بر طلاق در استانهای ایران با تأکید بر عوامل اقتصادی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشگاه فردوسی

چکیده

این مقاله به مطالعه عوامل مؤثر بر طلاق در سطح استانهای کشور با تأکید بر عوامل اقتصادی بویژه میزان بیکاری و تورم می‌پردازد. در بخش ادبیات نظری به رویکردهای اقتصادی و روانشناختی اشاره شده است. برای سنجش تأثیر عوامل اقتصادی بر طلاق از متغیرهای بیکاری و تورم استفاده شده است. میزان شهرنشینی و تحصیلات عالی نیز به عنوان متغیرهای کنترلی به الگو اضافه شده است. الگوی تجربی مورد استفاده برای تجزیه ‌وتحلیل داده‌ها، الگوی اقتصادسنجی از نوع الگوی داده‌های تابلویی از نوع تأثیرات ثابت است که از داده‌های 28 استان کشور طی دوره زمانی 1381 تا 1391 بهره می‌گیرد. نتایج براوردهای الگوی تجربی رابطه مثبت و معنی‌داری بین طلاق و متغیرهای مستقل تحقیق را نشان می‌دهد به‌طوری که با افزایش یک‌درصد بیکاری، 134/0درصد طلاق افزایش یافته است. چنانکه تورم یک‌درصد افزایش یابد، 133/0درصد طلاق افزایش می‌یابد. هم‌چنین درصورتی که میزان تحصیلات عالی یک‌درصد افزایش یابد، میزان طلاق 13/0درصد افزایش، و درنهایت اگر میزان شهرنشینی یک‌درصد افزایش یابد، میزان طلاق، 88/2درصد افزایش می‌یابد. نتایج براورد تأثیرات استانها حکایت دارد که عوامل ناشناخته در استانهای کوچک و مذهبی همچون یزد و قم، تأثیر مثبت و در استانهای بزرگ مثل تهران و خراسان، تأثیر منفی بر طلاق داشته است.

کلیدواژه‌ها


  1. احمدی، حبیب (1383). جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی. تهران: انتشارات سمت.
  2. چابکی، ام‌البنین (1392). مطالعه بین نسلی رابطه نگرش به طلاق و کارکردهای خانواده در زنان شهر تهران. نشریه مطالعات زن و خانواده. شماره 1: 159 تا 185.
  3. رحیمی، حسین (1379). بررسی علل طلاق در استان خراسان. فصلنامه جمعیت. شماره 33 و 34: 100 تا 112.
  4. ریاحی، محمد اسماعیل؛ علی وردی نیا، اکبر؛ بهرامی کاکاوند، سیاوش (1386). تحلیل جامعه شناختی میزان گرایش به طلاق (مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه). زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان). شماره 3 (پیاپی 19): 109 تا 140.
  5. ساروخانی، باقر (1376). طلاق پژوهشی در شناخت واقعیت و عامل‌های آن. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  6. صارمی نوذر، امین (1378). تحلیل جامعه‌شناختی از تأثیرات بیکاری بر امنیت ملی. نشریه علوم اجتماعی دانش انتظامی. شماره 3 و 4: 8 تا 19.
  7. صدرالاشرفی، مسعود؛ خنکدار طارسی، معصومه؛ شمخانی، اژدر؛ یوسفی افراشته، مجید (1391). آسیب‌شناسی طلاق و راه‌های پیشگیری از آن. مجله مهندسی فرهنگی. شماره 73 و 74: 26 تا 53.
  8. عیسی زاده، سعید؛ بلالی، اسماعیل؛ قدسی، علی‌محمد (1389). بررسی ارتباط بیکاری و طلاق در ایران طی دوره 1385-1345. فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان. شماره 50: 7 تا 28.
  9. کرایب، یان (1378). نظریه اجتماعی مدرن؛ از پاسونز تا هابرماس. ترجمه عباس مخبر. تهران: انتشارات آگه.
  10. محبی، فاطمه (1391). تبیین جامعه‌شناختی طلاق. مجموعه مقالات اندیشه‌های راهبردی، زن و خانواده. ج 2: 961 تا 984.
  11. محمودیان، حسین؛ خدامرادی، حسام (1389). بررسی رابطه طلاق و توسعه اقتصادی اجتماعی در شهرستانهای کشور سال 1385. فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی. شماره 23: 13 تا 41.
  12. Abbasi-Shavazi, M. J., & McDonald, P. (2008). Family Change in Iran: Religion, Revolution, and the State. In R. Jayakody, A. Thornton & W. Axinn, eds., International Family Change: Ideational Perspectives, 177-198.‏ Lawrence Erlbaum Associates.
  13. Amato, P. R., & Beattie, B. (2011). Does the Unemployment Rate Affect the Divorce Rate? An Analysis of State Data 1960–2005, Social Science Research, Vol. 40, No. 3, pp. 705-715.‏
  14. Arkes, J., & Shen, Y. C. (2010). For Better or for Worse, but How about a Recession?. National Bureau of Economic Research.‏ No. w16525.
  15. Baltagi, B. (2008). Econometric Analysis of Panel Data, 4th Edition, John Wiley and Sons.
  16. Becker G., Landes, E.M. & Michael, R.T. (1977). An Economic Analysis of Marital Instability, Journal of Political Economy, Vol. 85, pp. 1141-1187.
  17. Charles, K. K., & Stephens Jr, M. (2001). "Job Displacement, Disability, and Divorce", National Bureau of Economic Research.‏ No. w8578.
  18. Conger, R. D., Elder Jr., G. H., Lorenz, F. O., Conger, K. J., Simons, R. L., Whitbeck, L. B., Huck, S. & Melby, J. N. (1990). Linking Economic Hardship to Marital Quality and Instability. Journal of Marriage and Family, Vol. 52, No. 3, pp. 643-656.‏
  19. Edwards, J.N., Fuller, T.D., Vorakitphokatorn, S. & Sermsri, S. (1992). Female Employment and Marital Instability: Evidence from Thailand, Journal of Marriage and Family, Vol. 54, No. 1, pp. 59-68.
  20. Fischer, T., and Liefbroer, A.C. (2006). For Richer, for Poorer: The Impact of Macroeconomic Conditions on Union Dissolution Rates in the Netherland 1972-1996, European Sociological Review, Vol.22, No .5, pp. 50-532.
  21. Hellerstein, J. K., & Morrill, M. S. (2011). Booms, Busts, and Divorce, The BE Journal of Economic Analysis and Policy, Vol. 11, Issue. 1, pp. 1935-1682.‏
  22. Jensen, P., Smith N., (1990). Unemployment and Marital Dissolution, Journal of Population Economics, Vol. 3, Issue 3, pp. 215-229.
  23. Kang, S., (1985). A Note on the Equivalence of Specification Tests in Two-factor Multivariate Variance Components Model, Journal of Econometrics, Vol. 28, Issue 2, pp. 193-203.
  24. Roy, S., (2010). Unemployment Rate and Divorce, Working Paper, University of Canterbury.
  25. Schaller, J. (2013). For Richer, if not for Poorer? Marriage and Divorce over the Business Cycle, Journal of Population Economics, Vol. 26, No. 3, pp. 1007-1033.‏
  26. Schellekens, J., & Gliksberg, D. (2013). Inflation and Marriage in Israel. Journal of Family History, Vol. 38, No. 1, pp. 78-93.
  27. South, S., (1985). Economic Conditions and the Divorce Rate: A time series Analysis of Postwar United States, Journal of Marriage and Family, Vol. 47, No.1, pp. 31- 41.
  28. Weiss, Y., & Willis, R. (1997). Match Quality, New Information, and Marital Dissolution, Journal of Labor Economics, Vol.15, No. 1, pp. 293-329.